IFFR 2015 – Deel 4

Festivalverslag IFFR 2015: Deel 4

door George Vermij

Naast speelfilms draaien er op het IFFR documentaires. In dit verslag aandacht voor de ondergang van de stad Flint, het verhaal achter een beruchte b-filmstudio, het portret van criticus Roger Ebert en de tragische carrière van ’s werelds kleinste actieheld.

Roger and Me was het eerste wapenfeit van Michael Moore en is zo’n twintig jaar na dato nog steeds sterk in tegenstelling tot Moore’s latere prekerige docu’s. In de film probeert Moore General Motors topman Roger Smith te spreken over de economische situatie in Flint, Michigan. Moore groeide zelf op in de stad en hij laat zien hoe de auto-industrie zorgde voor welvaart en een gevoel van saamhorigheid. Daar komt een eind aan als de fabrieken moeten sluiten en de productie zich verplaatst naar lagelonenlanden.

IFFR 2015 Roger and Me

Sarcastisch commentaar
Moore filmt de gevolgen voor de stad en haar bewoners, terwijl hij tevergeefs een interview probeert te scoren met Smith. Moore is zoals in zijn latere docu’s zelf ook het onderwerp in zijn film. Hij stelt absurde vragen of levert sarcastisch commentaar op de zinloze plannen om Flint te redden van de ondergang. Zo komt de stad op het idee om een pretpark te bouwen om weer banen te creëren. Een lachwekkende onderneming die al snel mislukt. Ondertussen sluiten de fabrieken en groeit de werkloosheid. Moore filmt gezinnen die hun huis uit moeten en contrasteert dat met de welgestelde burgers van Flint die nog steeds geloven in het optimisme van The American Dream.

Moore laat echter zien dat de misstanden uit de klauwen lopen en dat er aan de top niemand is die zich bekommert om het lot van de arbeiders of Flint. Het gevolg is de complete verloedering van de stad die al snel een broedplaats wordt voor criminaliteit. En het is een ontwikkeling die Flint helaas nog niet van zich af heeft geschud als je de laatste Amerikaanse misdaadstatistieken moet geloven.

Electric Boogaloo: The Untold Story of Cannon Films

Tieten en explosies
Electric Boogaloo: The Untold Story of Cannon Films is het vermakelijke verhaal achter de legendarische b-filmstudio Cannon Films. Iedereen die in de jaren tachtig en negentig wel eens een videotheek bezocht zal wel bekend zijn met de ´pareltjes´ die deze studio heeft geproduceerd zoals American Ninja, The Delta Force, Missing in Action en Kickboxer. Allen goedkope actiefilms met geen gebrek aan seks en geweld.

Het begint allemaal met het duo Menahem Golan en Yoram Globus die in Israël dol waren op film en met hun Cannon Studio wilden doorbreken in de VS. In veel talking heads komen leuke en minder leuke anekdotes over dit ondernemende tweetal naar boven. Zo blijkt dat ze niet altijd even goed wisten wat nu de wensen van het publiek waren. Seks bleek al snel een geliefd ingrediënt om films van slechte kwaliteit te verkopen. Vroege producties zoals Lady Chatterly’s Lover met Sylvia Kristel en Bolero met Bo Derek getuigen daarvan.

Daarnaast draaide Cannon op een goedkoop verdienmodel waar films snel en voor weinig geld werden geproduceerd met uitgerangeerde sterren of nieuw en onervaren ´talent´. Charles Bronson werkte zo met tegenzin, maar voor een hoog honorarium mee aan een hele reeks Death Wish-films die allen hetzelfde platgetrapte wraakverhaal als basis hebben. Cannon had ook een heel arsenaal van actiehelden voor de arme man zoals Chuck Norris, Michael Dudikoff en Dolph Lundgren. Ondanks het succes van deze formule streefden Golan en Globus ook naar artistiekere films. Dat leidde echter tot hilarische flops en dramatische producties zoals hun samenwerking met Jean-Luc Godard voor de film King Lear.

Regisseur Mark Hartley schotelt het allemaal smakelijk voor in al zijn gekke onwaarschijnlijkheid. Net zoals in zijn voorgaande docu’s over Australische en Filipijnse genrecinema is het vooral een enthousiaste trip, gemaakt door een fan. Zeker geen droge filmhistorische verhandeling, maar met genoeg leuke feitjes waar menig filmfreak van zal smullen.

IFFR 2015 Life Itself

Leven en film
Life Itself van Steve James is een mooie docu over het leven en de tragische dood van filmcriticus Rogert Ebert. James volgt Ebert nadat hij aan het bijkomen is van een hele reeks intensieve behandelingen die zijn kanker maar niet kunnen genezen. Ebert heeft door een medische ingreep voor zijn schildklierkanker al zijn onderkaak verloren en kan niet praten. Hij is echter nog steeds energiek en spreekt door middel van een stemcomputer over film en zijn leven. James toont de levensloop van Ebert die begon als gewone journalist, totdat hij voor de Chicago Sun-Times filmrecensies mocht schrijven.

Hij startte in een tijd waarin de filmkritiek in de VS volwassen begon te worden door het werk van Andrew Sarris en Pauline Kael. Ebert profileerde zich als een wat populistische criticus door voor een breed publiek te schrijven over film. Zijn roem werd groter door het programma Siskel and Ebert waar hij samen met criticus Gene Siskel de nieuwste releases recenseerde. Ondanks de heftige gesprekken die ontstonden wegens onenigheid tijdens het programma, werd Eberts methode van duimpje omhoog of duimpje omlaag door veel andere critici gezien als te simplistisch. Filmkritiek degradeerde tot een eenvoudig waarderingssysteem.

In James’ docu komen toonaangevende critici zoals Jonathan Rosenbaum en Richard Corliss aan het woord over hun problemen met Eberts kritiek. Daarnaast zijn er echter ook genoeg filmmakers die Ebert prijzen als strenge doch rechtvaardige filmrecensent, zoals Martin Scorsese. Ook biedt de film een boeiend inkijkje in de rivaliteit tussen Siskel en Ebert die elkaar gaandeweg gingen haten. Dit sloeg echter om in een bijzondere vriendschap toen Siskel ook ongeneeslijk ziek bleek te zijn. Life Itself is een mooie docu over een bewogen leven dat op momenten verder gaat dan cinema en, zoals de titel belooft, het leven zelf toont.

IFFR 2015 The search of Weng Weng

De kleinste actieheld
De docu The search of Weng Weng ontstond als de liefdesarbeid van Andrew Leavold. Deze extreme film geek runde een grote cultvideotheek in Australië en is verslaafd aan de vreemdste en meest obscure films die je maar kan voorstellen. Leavold heeft in al die jaren altijd een zwak gehad voor Weng Weng. Deze Filipijnse dwerg speelde in de c-film For Y’ur Height Only een kleine geheime agent die het opneemt tegen een bende criminelen. De film werd destijds een internationale culthit, maar nadat het succes wegebde was de filmcarrière van Weng Weng voorbij. Weng Weng bleef echter wel een mysterie wiens echte naam onbekend was. Leavold gaat in de Filipijnen op onderzoek uit en hij belandt op de vreemdste plekken. Het gaat zelfs zo ver dat hij op audiëntie mag komen bij Imelda Marcos die op een volksfestival geëerd wordt. Ondertussen geeft Leavold een korte en interessante geschiedenis van Filipijnse cinema.

Voor het Marcos-regime was cinema een belangrijk medium om de Filipijnen op de kaart te zetten. Ook werden er ontzettend veel genrefilms geproduceerd die door heel Azië werden verspreid. Leavold spreekt acteurs en filmmensen in zijn zoektocht naar de kleine ster en zij kijken met enige nostalgie terug op die succesvolle periode. Al snel blijkt wel dat bepaalde producenten al het geld opstrijkten en dat zij slecht omgingen met nieuwe sterren. Het verhaal achter Weng Wengs tragische carrière dat Leavold geleidelijk ontrafelt, is daar een treffend voorbeeld van. Deze op momenten wat conventionele docu is een mooie ode aan een obscure voetnoot van de cinema die laat zien hoe vluchtig roem kan zijn. Maar ondanks die vluchtigheid blijven bepaalde films om onverklaarbare redenen tijdloos.

 

30 januari 2015

 

DEEL 1

DEEL 2

DEEL 3

DEEL 5