***
recensie Michael Kohlhaas
De wrange smaak van gerechtigheid
door Joan Gebraad
Een machtsgeile baron ontneemt de Duitser Michael Kohlhaas zijn paarden. Die begint een privéoorlog voor gerechtigheid. Ingrediënten voor een snelle en spannende actiefilm. Dus niet!
Michael Kohlhaas is een verfilming van de gelijknamige roman. In 1811 pende Heinrich von Kleist het waargebeurde verhaal neer van de zeventiende-eeuwse koopman Kohlhaas. Na onrechtmatig beroofd te zijn van zijn paarden zoekt hij gerechtigheid. Eerst via de rechtbank, daarna door een persoonlijke wraakqueeste. Regisseur Arnaud des Pallières situeerde dit drama op het Franse platteland, terwijl het oorspronkelijke verhaal zich afspeelt in Duitsland.
Als het maar geen Hollywood is
De Pallières doet er alles aan de genreverwachtingen van Hollywood te breken. Michael Kohlhaas bevat weinig actiescènes We zien slechts Kohlhaas en zijn kornuiten (inclusief een Sancho Panchez op een ezel) dood en verderf zaaien op de woonhoeve van de baron. Ook plunderen ze een dorp. Met zwaard en kruisboog. Verwacht dus geen Game of Thrones-achtige scènes.
De film heeft een slakkentempo. De regisseur verkent liever Kohlhaas’ innerlijke dilemma’s dan dat hij focust op suspense, actie en karakterontwikkeling van personages. Hierdoor is de films soms behoorlijk saai. Het is vooral Mads Mikkelsens (Michael Kohlhaas) sterke acteerwerk dat de film overeind houdt.
Ook in de cinematografie weerklinkt een anti-mainstreamprotest. De Pallières filmde in natuurlijk licht. Dit levert een aantal prachtige en sfeervolle scènes bij dag op. De nachtscènes daarentegen zijn erg donker. Acties zijn slecht zichtbaar. Bovendien bevat de film shots vanuit ongebruikelijke hoeken. De bewegende beelden tonen vaak wat een personage ziet. Zo is het alsof je letterlijk door iemands ogen kijkt.
Wat is gerechtigheid?
Michael Kohlhaas verkent vragen over gerechtigheid en welke rol macht hierin speelt. De baron jat Kohlhaas’ paarden. Ook sterft door zijn toedoen Kohlhaas’ vrouw die voor haar man wilde bemiddelen. De baron komt hier mee weg. In een verhandeling over christelijke vergiffenis en genade drukt een geestelijke Kohlhaas op het hart de baron te vergeven, zijn vijanden lief te hebben. Kohlhaas verkiest echter eigen rechter te spelen. Zijn paarden krijgt hij uiteindelijk terug. De prinses, die meer macht heeft dan de baron, zorgt daarvoor. Kohlhaas krijgt zijn gerechtigheid, maar betaalt hiervoor een hoge prijs. Hij heeft zijn wraak, maar de smaak is erg zuur. Angst – doodsangst en vrees voor God – dat is de straf van zijn geweten.
29 september 2013