Watermark

****

recensie  Watermark

Eindeloze stroom van het leven

door Wouter Spillebeen

De mens vormt het water en het water vormt de mens. Dat zeggen regisseur Jennifer Baichwal en fotograaf Edward Burtynsky in Watermark, een prachtig document over de verbintenis tussen de samenleving en de noodzakelijke nattigheid. 

De cameraploeg van de Canadezen Baichwal en Burtynsky volgt verscheidene mensen die beroepshalve van of op het water leven. Poolreizigers in Groenland die klimaatschommelingen in kaart brengen aan de hand van eeuwenoud ijs, landbouwers in Texas die met hun revolutionair irrigatiesysteem het lokale grondwater hebben uitgeput en een visser uit een paaldorp die leeft van wat de zee hem brengt.

Recensie Watermark

Eward Burtynsky zelf, wereldwijd bekend van zijn grootformaat foto’s van industriële landschappen, fotografeert oude Indische waterputten en rivierdelta’s voor zijn boek ‘Water’. Ook zien we de bouw van de controversiële Drieklovendam in de Chinese Jangtsekiangrivier, de grootste waterkrachtcentrale ter wereld. Elke ontmoeting toont aan dat de manier waarop de mens met water omspringt zowel leven als verwoesting in de hand werkt.

Controverse
Ondanks de sociaal- en milieubewuste boodschap over het vervuilde of verdwijnende water die de rode draad van deze documentaire vormt, zijn de makers verrassend onkritisch wanneer het gaat over de Drieklovendam. Door de enorme impact op het landschap is die zeer omstreden, maar wanneer Baichwal een leider van het bouwproject ondervraagt, rept ze er met geen woord over. Wie geen voorkennis heeft over de dam zou zich niet van controverse gewaar zijn. Het ene moment voeren de makers met plezier een oude Indiaanse vrouw op die klaagt over een opgedroogde lokale rivier, het andere moment is de camera een vlieg op de muur, de kijker krijgt de kans zelf een mening te vormen.

Milieubewust
Watermark is een logisch vervolg op de vorige samenwerking van de documentairemaakster en de fotograaf: het indrukwekkende Manufactured Landscapes. Daarin reisden de twee naar China om aan te tonen dat de opkomende industrie veel drastische veranderingen in het landschap teweeg brengt. Door het tonen van e-waste vuilnishopen, vervuilde gronden en enorme fabrieken klagen ze de vuilheid van de industrialisering aan.

Ook in Watermark zit een milieubewuste boodschap, die is in de interviews veelal overduidelijk. Gelukkig zijn die (licht prekerige) gesprekken niet in overdaad aanwezig. Enkel de meest relevante citaten zijn behouden. De boodschap staat niet in de weg van unieke en spectaculaire beelden.

Recensie Watermark

Zoektocht naar het perfecte beeld
De krachtigste shots van de film zijn overdonderend en zouden niet misstaan in een film als Samsara, die door enkel beelden en muziek de mooiste en lelijkste kanten van onze samenleving toont. In de documentaire is te zien hoe Burtynsky de kleinste details en oneffenheden uit zijn foto’s mijdt. Zijn zoektocht naar het perfecte beeld is inspirerend en zelfs vertederend. In Watermark vertaalt zijn passie zich in beeldschone shots van rivieren, stromen, watervallen en opgedroogde woestijnen.

Stroompjes kabbelen en watervallen donderen over het scherm om tegelijk de voedende en verwoestende kracht van het water aan te tonen. Wie een gevoelige blaas heeft, gaat best voor de voorstelling even naar het toilet.

 

7 september 2014

 

MEER RECENSIES