Top 5 2015

Top 5 films + Miskleun van 2015

Knight of Cups

Negen recensenten van Indebioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die zij helaas misten in de bioscoop. Tot en met Oudejaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2015.

Alfred DEEL 2: Alfred Bos

Wat me opviel dit jaar: een uitverkochte première van een speelfilm uit Guatemala, festivals rond films uit de Caraïben en thema’s als oosterse filosofie, steeds meer klassiekers die digitaal gerestaureerd in roulatie gaan. Het aantal filmschermen neemt toe, het aanbod en de diversiteit groeien, het bezoek aan de bioscoop stijgt. Voorlopig handhaaft het grote scherm zich in de slag om de aandacht van de kijker. Vijf toppers die het herkijken waard zijn, in volgorde van verschijningsdatum.

– RÉALITÉ

Absurdisme is de enige werkelijkheid, sprak Frank Zappa ooit, maar in de verbeelding van Quentin Dupieux zijn alle werkelijkheden volstrekt absurd. In Réalité, de zesde speelfilm van de Fransman die onder de naam Mr. Oizo ook actief is als techno-producer, verwijzen de dagelijkse realiteit en mediarepresentaties doorlopend en op onnavolgbare wijze naar elkaar en zichzelf, met als resultaat een film die, volgens zijn eigen interne logica, niet bestaat. Onderwerp van Réalité  is een aspirant-regisseur, de MacGuffin (een sturend plotelement dat verder niet wordt gedefinieerd, red.)  een oude videoband. De film gaat dus over het medium film en is een surrealistisch labyrint van werkelijkheid en verbeelding. Speels en met filosofische diepgang, voor wie achter het scherm wil kijken.

– LA ISLA MINIMA 

Frankrijk en Italië hebben de naam, maar Spanje is het filmland om in de gaten te houden. El Cuerpo  (Oriol Paulo, 2012) is een even spannende en complexe thriller als De Loft  of Gone Girl, maar heeft de Nederlandse bioscoop nooit gehaald. De politiethriller La Isla Minima  gelukkig wel en Alberto Rodriguez weet van het niet bijster originele gegeven – meisjes verdwenen in geïsoleerd moereasgebied – de perfecte genrefilm te maken. Wat helpt zijn de psychologische finesse, de context van Spanje op de overgang van dictatuur naar democratie, de schoonheid van de setting en de verbluffende drone-shots, en natuurlijk de zwier van de regie. Een verrassingshit en terecht.

– KNIGHT OF CUPS

Verketterd en bewierookt, deze derde film in vier jaar van het voormalige wonderkind van de Amerikaanse cinema. Malick maakte met Knight of Cups  zijn meest persoonlijke en tevens zijn minst toegankelijke film. Als een Amerikaanse tegenhanger van Michelangelo Antonioni trekt hij van leer tegen de spirituele leegte en het wezenloze materialisme van de eigentijdse maatschappij in een film die de voornaamste filmische middelen (personages, dialogen, plot) zo goed als negeert en zich concentreert op textuur en sfeer. De beeldtaal is bij vlagen verbluffend, de soundtrack overweldigend. Malick biedt geen hapklaar vermaak, maar vraagt de kijker om de film in zijn of haar hoofd af te maken. Die krijgt loon naar werk.

– YOUTH

De kunstenaar in of juist buiten zijn comfortzone, maar altijd gemankeerd—dat is het vaste hoofdpersonage van Paolo Sorrentino, zoetjesaan uitgegroeid tot het boegbeeld van de Italiaanse (en Europese) cinema. Youth  speelt met een aantal contrasten, waaronder berusting vs. ambitie, woorden vs. lichaamstaal, kunst vs. vermaak en jeugd vs. ouderdom in een geisoleerde setting, een exclusief Zwitsers sanatorium. Er zijn overeenkomsten met Sorrentino’s internationale doorbraakfilm La grande bellezza  (hij heeft een eigen stijl en thematiek), maar Youth  is meer sereen. Wat de impact van de film bepaald niet minder maakt. En geweldig om Michael Caine op 82-jarige leeftijd te zien schitteren.

– CAROL

Todd Haynes is een beetje het miskende buitenbeentje van de Amerikaanse cinema. Hij excelleert in films over vrouwen die door hun omgeving worden geknot en in een identiteitscrisis belanden. Hij deed het in zijn tweede film Safe  (1995, met Julianne Moore),  het meesterwerk Far From Heaven  (2002, opnieuw met Julianne Moore) en de tv-serie Mildred Pierce  (2011, met Kate Winslet). Allemaal geweldig, maar Haynes overtreft zichzelf met Carol, over een Newyorkse societydame, gespeeld door een briljante Cate Blanchett, die het gebrek aan liefde in haar huwelijk compenseert met lesbische relaties en tegen de starre moraal van het Amerika in de jaren vijftig oploopt. Wonderschoon.

Jupiter Ascending

Miskleun van 2015:

JUPITER ASCENDING

Andy en Lana Wachowski leunen sinds The Matrix -trilogie voornamelijk op hun reputatie, de kwaliteitscurve van hun output daalt scherp. Hun zesde speelfilm Jupiter Ascending  is een voorlopig dieptepunt. De film toont genadeloos hun zwakheden: ze zijn teveel fan en te weinig schepper. Ze kennen de sciencefictioncanon van buiten, maar komen zelf voornamelijk met generieke ideeën. Die worden holdedebolder gebracht, met veel CGI-vertoon, maar hun ambitie is groter dan hun vertelkunst. Veel vorm, warrige inhoud, en dramatisch slechte acteerprestaties—het probleem van de meeste Hollywood-blockbusters.

Love & Mercy

Gemist in de bios in 2015:

LOVE & MERCY

Er is meer niet dan wel te zien in de Nederlandse bioscoop. Gelukkig zijn er (steeds meer) filmfestivals, zodat de Chinese actiekraker The Taking of Tiger Mountain  (Hark Tsui) beschikbaar was voor de liefhebber. Dat gold jammer genoeg niet voor Every Secret Thing, het speelfilmdebuut van de Amerikaanse documentairemaker Amy Berg over twee tienermeisjes net uit het gevang, waar ze zeven jaar hebben gezeten voor de ontvoering van een baby. Maar het noodst gemist dit jaar is Love & Mercy, de biopic over Brian Wilson, het creatieve genie van The Beach Boys, die wordt vertolkt door Paul Dano (jaren zestig) en John Cusack (jaren tachtig). Alles is raak: de muziek, het creatieve proces, de historische setting, Wilsons psychische helletocht en de reddende romance. Goed genoeg voor de jaarlijstjes, maar helaas niet te zien geweest.

24 december 2015

 

 

 

Alle terugblikken op 2015 (klik op de naam):
Suzan Groothuis
Alfred Bos
Ashar Medina
Bob van der Sterre
George Vermij
Wouter Spillebeen
Nanda Aris
Ralph Evers
Cor Oliemeulen