5 minder bekende Italiaanse klassiekers

Vijf minder bekende Italiaanse filmklassiekers

Indebioscoop: Vijf minder bekende klassiekers - Il-Sorpasso

Bertolucci’s Il Conformista is weer in Nederland te bewonderen. De film wordt door veel filmmakers en critici gezien als een klassieker. Een eer die aan meer Italiaanse films ten deel is gevallen. Indebioscoop ging op zoek naar wat minder bekende Italiaanse bijdragen aan de filmgeschiedenis.

door George Vermij

1. – Il sorpasso (1962)

Regisseur Dino Rissi is vooral bekend geworden door Profumo di donna (1974). Een matige film die de inspiratie vormde voor de Amerikaanse remake, Scent of a Woman (1992). Rissi maakte eerder Il sorpasso met Vittorio Gassman en Jean-Louis Trintignant die een onwaarschijnlijk duo vormen. De film is een zonnige roadtrip, maar ook een psychologisch portret van twee verschillende karakters. Gassman speelt een impulsieve en gepassioneerde verkoper die van dag tot dag leeft. Hij komt per ongeluk een verlegen en onzekere student tegen en neemt hem op sleeptouw door Italië. De reis heeft een heerlijk ongedwongen tempo en het losse verhaal voelt aan als een onvoorspelbare vakantie. Nog niet overtuigd? Luister dan naar regisseur Alexander Payne die vertelt over hoe de film van invloed is geweest op zijn Sideways.

 

2. – Il caso Mattei (1972)

Francesco Rosi’s Il caso Mattei is een ambitieuze samenzweringsthriller opgebouwd zoals Citizen Kane. Gebaseerd op het leven en de mysterieuze dood van Enrico Mattei die een belangrijke rol zou hebben binnen de Italiaanse olie-industrie. Rosi mengt in de film fictie en documentaire en laat een journalist op onderzoek uitgaan nadat Mattei is omgekomen. Er wordt een web van buitenlandse oliebelangen en Koude Oorlog-intriges blootgelegd waarvan Mattei het slachtoffer is. De stijl van de film met zijn flashback en gebruik van documentairebeelden zou filmmakers zoals Alan J. Pakula (The Parallax View) en Oliver Stone (JFK) beïnvloeden. Il caso Mattei is daarmee een klassieker in het genre van de paranoiathriller die gemaakt is in een tijd waar Italië zelf leed onder gewelddadige terreur van de Anni di piombo.

 

3. – Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1970)

De titel kan vertaald worden als een onderzoek naar een burger boven verdenkingen. Elio Petri’s film is een bizarre en rake satire over de grenzen van machtsmisbruik. Gian Maria Volonté is een autoritaire rechercheur die zijn maîtresse vermoordt en vervolgens verantwoordelijk is voor het politieonderzoek. Ondertussen laat hij allerlei bewijsstukken achter. Niet om zijn daad te verhullen, maar juist om te zien of de politie hem gaat verdenken van de moord. Pakkend en spannend gefilmd met plotselinge flashbacks en tegelijk een tekenende kritiek op diegenen die verantwoordelijk zijn voor het toezien van de wet. Winnaar van de Oscar voor beste buitenlandse film van 1970 en met een soundtrack van Ennio Morricone.

 

4. – I pugni in tasca (1965)

Marco Bellocchio maakt nog steeds films en debuteerde in 1965 met het ijzersterke I pugni in tasca. Het is een pijnlijk en eerlijk portret van een labiele jongen en zijn disfunctionele gezin. Lou Castel draagt de film met zijn gewaagde vertolking waarbij hij kwetsbaarheid, jeugdige onverantwoordelijkheid en onvoorspelbare geweldsuitspattingen tot een geloofwaardig geheel weet te smeden. De film heeft een verstikkende, bijna incestueuze sfeer die voor zijn tijd zeer gewaagd was. I pugni in tasca weet nog steeds een intens en ongemakkelijk gevoel teweeg te brengen: http://www.criterion.com/films/348-fists-in-the-pocket

 

5. – Il portiere di notte (1974)

Il portiere die notte of The Night Porter is geen gemakkelijke kijkervaring. Bij de Amerikaanse release werd de film verguisd door toonaangevende critici zoals Pauline Kael (New York Magazine). Met de tijd heeft de film echter een cultstatus gekregen. Dat is vooral te danken aan het spel van Charlotte Rampling en Dirk Bogarde. Het is een understatement om hun relatie gedoemd te noemen. Hij was een SS-er in een concentratiekamp en zij de gevangene die hij misbruikte. Maar als Rampling na de oorlog de kampbeul weer terugziet is haar reactie onverwachts. Ze lijkt gevoelens voor hem te hebben en al snel ontstaat er weer een relatie tussen beiden die pijnlijk en complex is. Regisseuse Liliana Cavani baseerde het verhaal op een vrouw die zij voor een documentaire over de Tweede Wereldoorlog had geïnterviewd. Voor Rampling is de film nog steeds een hoogtepunt in haar carrière, zoals zij ook verwoordt in dit interview.

 

Alle leuke filmlijstjes