Top 5 en miskleun 2018

Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis
Top 5 en miskleun van 2018

Phantom Thread

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

 Tim Bouwhuis door Tim Bouwhuis

In het beste wat filmjaar 2018 te bieden had, bepaalden blikken, gebaren en regie. Volg Paul Thomas Andersons camera in Phantom Thread; zie hoe het non-verbale spel van een eerste liefde zich eigenlijk niet bij de naam laat noemen. De aantrekkingskracht van het witte doek heeft de potentie om de tijd te doden, in het verstillende Cold War of het zwetende Zama. Voorbij het directe conflict lijkt het soms alsof cinema niet meer politiek kan zijn, alsof ook filmmakers dromen. Niets is minder waar: er is waarheid in een schrijnende ‘post-truth world’, geeft de gelijk getitelde documentaire van Hans Pool treffend aan. Een Koreaan (Lee Chang-Dong) en een Japanner (Hirokazu Koreeda) grijpen in de subtiele marges van Burning en respectievelijk Shoplifters de staat van hun land bij de strot. Ze gebruiken een pincet waar Spike Lee een sloophamer nodig dacht te hebben.

 

5. – MEKTOUB, MY LOVE: CANTO UNO

Op het vorige filmfestival van Venetië (2017) leken sommige filmjournalisten zich haast al te hebben voorgenomen om de nieuwe film van Abdellatif Kechiche (La Vie d’Adèle) met de grond gelijk te maken. Het regende reacties waarin het eerste luik van Mektoub, My Love omgedoopt werd tot de nieuwe Male gaze: de film. Inderdaad – hoofdpersoon Amin (Shaïn Boudemine) kijkt en aanschouwt, en de camera kijkt mee. Maar diezelfde hoofdpersoon trekt zich middenin de zomervakantie terug om in het aardedonker van zijn slaapkamer naar Dovzhenko’s Arsenal (1929) te kijken, en als een overduidelijk geïnteresseerde dame hem meevraagt naar het strand blijft hij liever in een stal achter om de lyrische geboorte van een lammetje mee te maken.

Iedere getoonde blik toont ook weer het potentieel van een groot bevragen, waarin voyeurisme geen verwerpelijk goed is maar een spiegel. De film is een hyperrealistische karakterstudie, ze moét subjectief zijn om te werken. Dat gegeven wordt nog het best bespeeld en beschreven in dit (https://kinoautomat.com/2018/08/17/kijken-naar-mektoub-my-love/) essay dat ik vond op de site van Kinoautomat. De reflexieve houding van de schrijfster getuigt van een intelligent, waar nodig kritisch perspectief dat een verademing is ten aanzien van de fulminerende critici die blijmoedig meegaan met de politiek-moreel correcte massa – hun potentiële gelijk sneuvelt onder een volledige onbereidheid om tussen de (film)regels door te lezen.

 

4. – WESTERN

Het conflict sluimert, de geschiedenis leeft nog en de voorwaarden van culturele toetreding worden op gespannen voet verkend. Dit is prachtcinema van een regisseuse die haar nuances kent, maar tegelijkertijd een heldere en niet mis te verstane beeldtaal hanteert. Valeska Grisebach gaat uit van de overtuigingskracht die het ‘spel’ van haar niet-professionele castleden met zich meebrengt; een betere keuze had ze niet kunnen maken.

 

3. – CALL ME BY YOUR NAME

De zomer was nooit zo tastbaar als in Januari 2018, toen Luca Guadagnino’s Call Me By Your Name na een zegetocht langs de festivals ook de Nederlandse zalen bereikte. Het genoemde blikkenspel wordt geperfectioneerd door Arnie Hammer en Timothée Chamalet, die met zijn naturelle vertolking in één klap (volledig terecht) zijn acteertoekomst veiligstelde. In lijn met andere indies als The Rider (Chloé Zhao) en Leave no Trace (Debra Granik) overtuigt deze film in zijn stelselmatige vizier op de schoonheid van kleine gebaren. Scènes die binnen andere producties nog niet eens de montagetafel hadden gehaald (Oliver en Elio die tijdens hun fietstocht ergens stoppen om water te drinken), geven hier uitdrukking aan een lyrische gewaarwording: de prachtige verwarring van ontluikende gevoelens.

 

2. – YOU WERE NEVER REALLY HERE

In een wereld die riekt naar corruptie en verval omarmt een getraumatiseerde antiheld zijn queeste om een jong meisje te bevrijden uit de handen van haar ontvoerders. Alhoewel deze Scorsese-premisse in de uitvoering vermengd wordt met een Refniaans sausje van gezworen stilzwijgen en plotse geweldsexplosies, mist Lynne Ramsay (We Need to Talk About Kevin) nergens de eigengereidheid om de film stilistisch volledig naar haar hand te zetten. De verstikkende montage en de beklemmende geluidsband versterken met succes het beoogde koortsdroomgehalte. De ironische werktitel bespeelt de conventies van de nachtmerrie: uiteindelijk blijkt het in New York toch gewoon een prachtige dag te zijn.

 

1. – PHANTOM THREAD

Ondergetekende liet zich tijdens het kijken naar Phantom Thread vooral leiden door de prachtige score van Jonny Greenwood, die op dat moment live uitgevoerd werd door het Rotterdams Philharmonisch Orkest. De volmaakte paradoxen van de muziek – elegant maar dreigend, harmonieus maar bij vlagen ook ijzig en verstokt – schijnen ook door in de film zelf, die de perfectie vrijwel op ieder vlak benadert. Karakters botsen en schuren in een sierlijk kader van cinematografische wonderlijkheid. Haast onmerkbaar verschuiven de perspectieven: het blikkenspel is ook een rollenspel. Vicki Krieps mag de geschiedenis in als de actrice die erin slaagde (een wederom fenomenale) Daniel Day-Lewis te overrompelen. Wát een vrouw – het mag, nee moet gezegd.

 

Bohemian Rhapsody

Miskleun van 2018:

BOHEMIAN RHAPSODY

Mijn hart huilde – maar het viel te verwachtentoen ik las dat precies Bohemian Rhapsody de meest lucratieve film van 2018 is geworden. De film prijst het muzikale genie van de Britse band Queen en haar legendarische frontman, maar om te scoren was het kennelijk nodig om een zo toegankelijk mogelijk script te gebruiken en alle schaduwzijden van de zanger zorgvuldig wit te wassen. Scenarist Anthony McCarten (begin dit jaar ook al de valste noot in de afgevlakte Churchill-bio Darkest Hour) propt Mercury in het hokje van de eenzame artiest die – de ironie – uiteindelijk niets te zoeken zou hebben in een wereld van excessen. De film is er één van het tenenkrommende rise and fall-stempel (A Star is Born had er bijna evenveel last van) dat de geschiedenis met schijnbare onverschilligheid naar haar hand zet: niet uit artistieke visie of vrijheid, maar uit de zelfzuchtige nood een emotionele climax te forceren.

 

Gemist in de bioscoop:

UNICÓRNIO

Een immersieve en vervreemdende kijkervaring, niet in de laatste plaats omdat deze film meer mysteries creëert dan oplost. Een mythisch Braziliaans landschap en een verknipte familie worden gevangen gehouden in een onconventioneel aspect ratio: 3:66:1. De cinematografie (Mauro Pinheiro Jr.) schreeuwt om een zo groot mogelijk scherm, een volle zaal die in duisternis gehuld blijft. Helaas is Unicórnio (Eduardo Nunes, 2017) vrijwel op alle vlakken te ‘ontoegankelijk’, waardoor het (pijnlijk genoeg ook) logischerwijs bij vertoningen in onder meer Berlijn en Turnhout (MOOOV) bleef.
 
31 december 2018 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre

Top 5 en miskleun 2018

Deel 6: Bob van der Sterre
Top 5 en miskleun van 2018

The Death of Stalin

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

 Bob van der Sterre door Bob van der Sterre

Uiteraard kenmerkte het filmjaar zich weer door teveel overbodige remakes en vervolgen. Papillon, The Predator, Ocean’s 8, Jurassic World, Mission Impossible, Tomb Raider, Overboard en – mijn God – Suspiria. De herhaling is niet weg te krijgen uit de cinema.

Toch krijgt film volgens mij weer de kleur terug op het gelaat. Vooral humor leeft weer in films. Ook in Hollywood. Misschien dat de filmindustrie de grootste klappen van de economische crisis te boven is – en meer gewaagde ideeën weer een kans krijgen. Misschien is er meer talent. Misschien is het ordinair toeval.

Ik heb daarom best wat eervolle vermeldingen dit jaar: The Ballad of Buster Scruggs, ouderwets vermakelijke korte films van de Coen-broers; Laissez Bronzer les Cadavres, stilistische overkill; Isle of Dogs, een genietbare Wes Anderson; Downsizing, om de inventieve effecten; I, Tonya! voor een goed uitgewerkte variant van een sleets genre (mockumentary); Phantom Thread, onderuitgezakt genieten van een masterclass acteren; Pity, tragikomisch portret van een man die geniet van verdriet; Dragonfly Eyes, een intrigerend Chinees experiment met 10.000 uur filmmateriaal van security camera’s en dashcams.

Mijn favoriete scène: Oleg, een Russische performancekunstenaar, speelt tijdens een chique diner een mensaap. Fascinerende, huiveringwekkende bijrol van Terry Notary was de beste scène van de vermakelijke kunstsatire The Square, die ook net niet mijn top 5 haalde.

Gauw naar de top 5!

 

5. – DER HAUPTMAN

Deze sterke oorlogsfilm maakte veel indruk op me. De strijd van een leger tegen deserteurs is  vaak nog erger dan tegen de vijand. Het overleven van een man gaat ten koste van honderd anderen. Het is een Duitse film en je krijgt allerlei details die je vaak mist in oorlogsfilms, zoals de Duitse bureaucratie. ‘We moeten het eerst nog met de Gestapo in Emden afstemmen’.

 

4. – UNDER THE SILVER LAKE

Mysterie, fantasie en humor mis ik het meeste in cinema. Soms heeft een film ze alledrie, zoals Under the Silver Lake. Bij het Rear Window-achtige begin, weet je al dat je een ongewone film te wachten staat. Onvoorspelbaarheid! Wel jammer is dat het symbolisme en het verhaal hier elkaar eerder in de weg zitten dan dat ze samenvallen. Er zitten gelukkig zoveel heerlijke stukjes cinema in om dat te compenseren.

 

3. – INSECT

Een al bijna honderd jaar oud satirisch toneelstuk van de gebroeders Capek voortreffelijk verfilmd door wie anders dan Jan Svankmaijer. Een comedy met vijf lagen – dat maak je niet elke dag mee. Een van die lagen is hoe de regisseur (Jan Svankmajer) de acteurs en crew begeleidt bij het maken van deze film. Svankmajers eerste film is van 1964 maar aan scherpte is hij niets verloren. Nog steeds dat gevoel voor komisch effect. En dat, zoals Svankmajer zelf zegt, met ‘een film zonder psychologie’.

 

2. – LE REDOUTABLE

Een andere regisseur die niet kan stoppen is Godard. Maar dit is een parodie over hem zelf. Dit portret is niet bepaald fraai – echte Godardgelovigen zullen er niet blij mee zijn. De basis van het script was dan ook de biografie van zijn ex-vrouw Anne Wiazemsky. Toch zag ik de tomeloze ambitie van mannen zelden beter belachelijk gemaakt worden. Mede dankzij de komische hoofdrol van Louis Garrel – en het script van Michel Hazanavicius (The Artist) – is dit een van de grappigste films van 2018.

 

1. – THE DEATH OF STALIN

In Frankrijk pakte ik een paar jaar geleden in een klein stripwinkeltje in Metz ineens een strip over de dood van Stalin uit de bakken. Hmmm… interessant, dacht ik, een portret van dat rare moment in de Sovjetgeschiedenis waar ik wel eens eerder over had gelezen. Ik las een paar bladzijden en dat was genoeg om te weten dat ik een pareltje van zwarte humor in mijn handen had. Toen ik een jaar later hoorde dat de strip van Fabien Nury en Thierry Robin in het Engels verfilmd zou worden met onder andere Buscemi als Chroetsjov, had ik mijn twijfels. Maar het script van Armando Ianucci wist de humor en satire van de strip om te zetten in een geweldige zwarte, satirische komedie. Een keer geen drama via een eeuwenlange tv-serie maar gewoon een sterke comedy van iets meer dan anderhalf uur.

 

Ready Player One

Miskleun van 2018:

READY PLAYER ONE

Er waren weer veel Nederlandse films die als ik ze gezien had allemaal deze rubriek op hun sloffen hadden gewonnen (Taal is zeg maar echt mijn ding, Het leven is verrukkulluk, Zwaar verliefd, Gek van Oranje, All you need is love, Dorst). Daarom gaat nu de prijs naar een andere film: Ready Player One. Een film die een in wezen aardig idee weet terug te brengen tot heel veel heen en weer gesjees en explosies (en dat in namaakwerelden). Vermoeiende toestand. Het stuk met The Shining bewijst wat de film óók had kunnen zijn: tien geslaagde minuten op ruim 2 uur film.

 

Gemist in de bioscoop:

ALL YOU CAN EAT BUDDHA

Gezien op IFFR. Intrigerende film met goed script, goed geacteerd en gevoel voor stijl. Sterk punt was de aandacht voor geluid. Er is wel veel herrie in bioscopen maar liefde voor geluid niet veel. Hier dus wel.
 
30 december 2018 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Top 5 en miskleun 2018

Deel 5: Ralph Evers
Top 5 en miskleun van 2018

November

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

 Ralph Evers door Ralph Evers

Dit jaar kende natuurlijk een aantal re-releases die stijf bovenaan m’n top 5 zouden komen, doch die ik niet meeneem in dit verhaal, want niet in 2018 uitgebracht. De re-releases waar ik op doel zijn natuurlijk de ietwat tegenvallende 70mm versie van 2001: A Space Odyssey. Wat was nu de meerwaarde van deze re-release? De herstelde Stalker, waar de vertaling van dat mooie gedicht over het menselijk tekort van vader Andrey, Arseni Tarkovsky het niet haalt bij de vertaling op de Artificial Eye-dvd en die gruwelijke horror-oorlogsfilm Idi I Smotri, die op groot doek tegen de traumatische ervaring aanschurkt. Wat een overweldigende ellende!

De oogst van 2018 is mager, toch viel er het een en ander te genieten.

5. – LORO

Sorrentino schittert opnieuw. Ditmaal met een knappe schets van de rot in het Italiaanse politieke systeem. Op een verleidelijke wijze met veel flair geportretteerd, om na afloop met een leegte en oppervlakkigheid achter te blijven. De glimlach van Toni Servillo, temidden van al zijn rimpels, versterkt de verborgen treurigheid onder de knap neergezette Berlusconi.

 

4. – DARKEST HOUR

Of Gary Oldmans Finest Hour. De man die meestal uitblinkt als badguy in de schaduw van de hoofdrolspeler, blinkt uit als overtuigende Churchill. Misschien historisch, met her en der geromantiseerde anekdotes, zoals Churchills gesprek in de metro van Londen en dramatisch onvoldoende overtuigend, maar voor mij voldoende genietbaar met Oldman als incarnatie van Churchill.

 

3. – THE INSULT

Krachtig politiek geladen drama, die de spanningen tussen Libanezen en Palestijnen als achtergrond heeft. Druppelsgewijs leren we de geschiedenis kennen die leidde tot de aanvankelijk overtrokken reacties van beide hoofdrolspelers. De gemoederen lopen hoog op, vooral in de rechtbank, tot er plots toenadering plaatsvindt wanneer de een z’n auto stuk is en de ander monteur is. Fijn dat de film niet voor het gemakkelijke sentiment van kinderlijke tegenstellingen wie goed of fout is (wat totale flauwekul is) valt. Sterk acteerwerk en goed gescript rechtbankdrama.

 

2. – WESTERN

Een groep Duitse werklui bevindt zich voor een opdracht in Bulgarije. De taal niet machtig en nagejaagd door verveling zijn de eerste kennismakingen met de plaatselijke bevolking niet bepaald hartelijk. Onze protagonist is echter van zins er iets van te maken en de film toont op een onbevangen alledaagse wijze hoe hij en de Bulgaren de taalbarrière slechten.

 

1. – NOVEMBER

Opnieuw een Estse film op nummer 1. De film werkte met haar prachtige zwart-wit fotografie en magisch surrealisme goed. Eén van de memorabele scenes van 2018 is wanneer de levenden in het bos de overledenen ontmoeten. Het idee is poëtisch en de manier waarop de in het wit geklede doden afsteken tegen dat zwart is van een weergaloze schoonheid.

 

The Man Who Killed Don Quixote

Miskleun van 2018:

THE MAN WHO KILLED DON QUICHOTE

Wat zal ik doen? The Man Who Killed Don Quixote die eindeloos vervelend rond kabbelt in een volstrekt gevoelloos, leuk bedoeld verhaaltje (de trailer was qua lengte en zeggingskracht precies lang genoeg) of Touch Me Not dat het niveau van napraten na een yogaklasje nauwelijks overstijgt? Die tweede film als miskleun is natuurlijk lekker controversieel, want iets naars zeggen over een film met zulke kwetsbare mensen is niet bon ton. Maar, bij Touch Me Not hield ik het na een uur wel voor gezien, dus gaat de eer naar The Man Who Killed Don Quixote. Vaak is het beter als regisseur om op je hoogtepunt te stoppen, dan om door te gaan en middelmaat en prutswerk af te leveren. Eén grap aan het begin van de film, dat was het dan. De trailer, die was wel leuk én lang genoeg. Ik ga zet The Quest for the Holy Grail maar weer eens op.

 

Gemist in de bioscoop:

POSOKI

Deze Bulgaarse film draaide op het ENFF (Eastern Neighbours Film Festival) on tour. Een taxichauffeur die met een lening een sprong voorwaarts wil maken, merkt dat de bank haar commissie verdubbeld heeft. Klaar met de corruptie en het straffeloos vernederen van de gewone man schiet hij de vertegenwoordiger van de bank neer. De film volgt vervolgens tal van taxichauffeurs die geconfronteerd worden met de alledaagse ellende in Bulgarije. Soms levert dit hilarische momenten op, zoals de filosofiedocent die zich wil suïcideren en een taxichauffeur die geen zin heeft de rotzooi daarna op te ruimen. Het levert ook voldoende schrijnende voorvallen op. De film weet de balans tussen ernst en ironie te behouden en haar bijtende maatschappijkritiek met voldoende hoop te combineren.
 
29 december 2018 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Top 5 en miskleun 2018

Deel 4: Alfred Bos
Top 5 en miskleun van 2018

Shoplifters

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

Alfred Bos door Alfred Bos

Dit was het filmjaar van de kleine meisjes. Kwetsbare kinderen, al dan niet met draken van ouders die opgroeien in een kansloze omgeving. Meisjes van vijf of zes die nog geloven in sprookjes. Voor wie de werkelijkheid, ondanks alle dagelijkse ellende, betoverd is. Wier verbeeldingskracht en levenslust louterend werkt, ook voor de kijker. Zelfs The Meg, het Chinese antwoord op Jaws, tegelijk actiekraker en familiefilm, kan niet zonder de onschuld van een spelend meisje. Ze ontdooit zelfs de stoerste mannenman, Jason Statham. Maar dat is gecalculeerd sentiment uit de koker van marketeers. Het zal toch niet alleen toeval zijn dat enkele van de intelligentste en begaafdste regisseurs van dit moment vertrouwen op niet-professionele acteurs die de kleuterschool nauwelijks zijn ontgroeid. Verbeelding als overlevingsmechanisme. Daar is kennelijk meer dan ooit behoefte aan.

 

5. – CALL ME BY YOUR NAME

Luca Guadagnino’s verfilming van een roman over een vakantieliefde tussen een puber en een jongvolwassen man draaide vanaf de release in week 2 tot aan week 51 – and counting -onafgebroken in de Nederlandse bioscoop. Het is daarmee de langst lopende film van dit jaar en één van die curieuze gevallen dat kwaliteit en diepgang aanspreken bij een groot en breed publiek. Het laatste voorbeeld was La Grande Bellezza, vijf jaar geleden. Het succes van de film onderstreept een sluipende trend: er gaan in absolute aantallen meer vijftigplussers dan jongeren en jongvolwassenen naar de bioscoop. En de bezoekersaantallen evenaren inmiddels de piekcijfers van de jaren zestig. In Engeland trouwens ook. Lees hier de recensie.

 

4. – COLD WAR

Uitgeroepen tot de beste Europese film van 2018, alom onthaald met laaiende enthousiaste kritieken en – heus waar – ondersteund door een tv-reclamecampagne. En dat alles voor een in ‘ouderwets’ zwart-wit gedraaide film in een exotische taal, Pools. Het lijkt wel 1970, alsof de nieuwe Fellini of Truffaut in circulatie gaat. Is het nostalgie? Is Pawel Pawlewski de Jan Němec of Tadeusz Konwicki van onze tijd? Het schitterende Ida van een paar jaar terug blijkt geen toevalstreffer en Cold War wordt de langst draaiende film van 2019, daar durf ik wel een fles champagne op te zetten. Lees hier de recensie.

 

3. – THE FLORIDA PROJECT

Sean Baker moet op dit moment de interessantste regisseur zijn van de Amerikaanse indie-film. Zijn stijl is on-Amerikaans, eerder Europees – noem het neo-realisme – maar setting en verhaal van The Florida Project, en het in de slipstream daarvan uitgebrachte Tangerine uit 2015, zijn heel erg Amerikaans; een zelden vertoonde, overrompelende combinatie. In een reeks losse scènes schetst Baker hoe een zesjarig meisje, gespeeld door de debuterende Brooklynn Prince, en haar verslaafde moeder, vertolkt door de eveneens debuterende Bria Vinaite, de schoolvakantie doorkomen op een woonkazerne in Orlando, Florida, gelegen op een steenworp van Disneyland. The Florida Project, met een Willem Dafoe op zijn best, vangt de wrange realiteit in poëzie. Deze ode aan de fantasie maakte van Brooklynn Prince een veelgevraagde ster.

 

2. – BURNING

Hae-Mi, de jonge vrouw die het scharnier vormt van een mysterieuze driehoeksverhouding, staat op eigen benen, maar heeft de geest van een kind. Fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar en dat geldt tevens voor de levens van haar minnaars, de introverte boerenzoon Jong-su en de hippe kakker Ben. Mensen vertellen elkaar van alles, ook over zichzelf, maar wat is daarvan waar? Burning, de eerste film in acht jaar van de Zuid-Koreaanse schrijver/regisseur Chang-dong Lee, is zowel psychologisch drama als thriller en studie in vervreemding. De droge, quasi-documentaire vertelstijl en de allengs surrealistischer verwikkelingen werken hypnotiserend. Een koortsdroom van een film.

 

1. – SHOPLIFTERS

Soms verschijnen er films die eigenlijk niet kunnen bestaan, omdat ze onmogelijke zaken verenigen. Shoplifters is betrokken, maar niettemin onthecht. Het is rauw realistisch en tevens poëtisch. Het kijkt liefdevol naar mensen die leven zonder moraal. Het hekelt de eigentijdse samenleving en schetst een alternatief, dat bij nadere beschouwing ook niet blijkt te deugen. Hirokazu Koreeda is vaak vergeleken met de Japanse meester van het familiedrama, Yasujirō Ozu. Hier overtreft hij zichzelf, en evenaart zijn voorganger. Volgens de Belgische regisseur Jan Matthys is familie het meest universele thema. Dan is Shoplifters de meest universele én meest actuele film van het jaar. Lees hier de recensie.

 

Ready Player One

Miskleun van 2018:

READY PLAYER ONE

Zo ongeveer alles wat een film niet moet zijn is Steven Spielbergs laatste sciencefictionwerkstuk. Het boek waar Ready Player One op is gebaseerd is retro-SF voor young adults, één lange ejaculatie van game-fetisjisme. De film doet er nog een schepje bovenop, met visuele en filmische verwijzingen naar de jaren tachtig, toen computergames de voorhoede van de toekomst waren. Een film die speelt in de virtuele wereld van de computer wordt onvermijdelijk zelf een game, alleen zit de kijker niet zelf aan de stuurknuppel. Wel wordt hij zeeziek van de overkill aan visuele informatie, de psychische stress die montage en tempo genereren, en het doorlopend zwalkende beeld zonder horizon of ijkpunt. Ready Player One had beter uitgebracht kunnen worden als game, niet als film. Lees hier de recensie.

 

Gemist in de bioscoop:

THE GREAT BUDDHA+

Zwart-wit film uit Taiwan die dit jaar te zien was tijdens Cinemasia, waar regisseur Huang Hsin-yao de prijs kreeg voor de beste debuutfilm. The Great Buddha+ is speels en laat zich niet in een genre vangen. Het is sociaal drama met elementen van misdaadfilm en thriller, en heeft een eigen, originele beeldtaal. Hij zou in de smaak zijn gevallen bij liefhebbers van arthouse en Aziatische cinema, wanneer die in de gelegenheid waren geweest om kennis te nemen van de film. Met de release van het ernstig overschatte The Assassin nog vers in het geheugen is dat bepaald een gemiste kans.
 
28 december 2018 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Top 5 en miskleun 2018

Deel 3: Yordan Coban
Top 5 en miskleun van 2018

Burning

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

Yordan Coban door Yordan Coban

5. – TODOS LO SABEN

Het nachtmerriescenario van Todos lo saben brengt, met het gedeelde leed, veel vergane verhoudingen terug naar boven. Todos lo saben is een typische Asghar Farhadi-film waarin hij samenwerkt met een van de meest spraakmakende Spaanse acteurs van dit moment. Het is misschien niet zo goed als About Elly (2009) of A Separation (2011) maar niemand zal de zaal vroegtijdig verlaten tijdens het zien van deze meeslepende film.

 

4. – BEAUTY AND THE DOGS

Bij het scrollen door de titels van dit jaar realiseerde ik mij toch dat Beauty and the Dogs een van de meest indrukwekkendste bezichtigingen was. De constante frustratie die de kijkers in zijn greep houdt is als jeuk ten opzichte van de werkelijke pijn van Mariams martelgang. De realiteit van het verhaal is weerzinwekkend en confronterend. De film is een Kafkaëske vrouw onterende nachtmerrie waar maar geen einde aan lijkt te komen en bij de kijker blijft hangen tot lang na haar bezichtiging.

 

3. – YOU WERE NEVER REALLY HERE

De moderne hervertelling van Taxi Driver (1976) maar met een eigen identiteit. Ook hier geldt dat de levens van de personages de politieke situatie van het land spiegelen. Waar Amerika door Scorsese nog afgebeeld werd als een verwarde man die langzaam door aan het draaien was, is Joaquin Phoenix in Ramsey’s film simpelweg gestoord. De film is grof en heeft een duister gevoel voor humor, maar bovenal heeft de film een bijzondere dromerige sfeer die zich afzet tegen het realisme van het bloed aan de muur.

 

2. – PHANTOM THREAD

De liefde van de stugge overheersende kledingmaker Reynolds Woodcock (Daniel Day-Lewis) is vaak kort en zelfzuchtig. De bijdehante Alma (Vicky Crieps) weet zijn tirannie te beheersen. Beiden moeten een balans vinden in de liefde die ze bieden en de liefde die ze wensen. Reynolds Woodcock is een vakman met een obsessie. Met deze rol neemt Daniel Day-Lewis op passende wijze afscheid van het toneel.

 

1. – BURNING

Moderne Koreaanse thrillers behoren stiekem tot mijn favoriete subgenre. De films van Chan-wook Park, Hong-Jin Na en Bong Joon-hoo zijn films die ik iedereen meerdere malen aanraadt. De populaire schrijfster Agatha Christie schreef ooit over thrillers dat het een soort sport voor intellectuelen is. Zij stelde dat het puzzelelement in combinatie met de spanning en het gevaar het genre voor iedereen toegankelijk maakt. Burning is echter enigszins afwijkend van de Koreaanse norm. Het heeft niet dezelfde snelheid en gruwelijkheid van bijvoorbeeld de films uit de wraaktrilogie van Chan-wook Park. De film is teder en realistisch. Maar onder die kalmte schuilt continu iets onheilspellend. Steven Yeun’s geweldige acteerwerk is hier een belangrijk aspect van. Chang-dong Lee heeft zijn werk voorheen altijd op drama’s toegespitst. Hij lijkt nu zijn tijdgenoten te vergezellen en zijn steentje bij te dragen aan de golf van Koreaanse thrillers.

 

Jurassic World: Fallen Kingdom

Miskleun van 2018:

JURASSIC WORLD: FALLEN KINGDOM

Wat betreft de miskleun van het jaar geldt ook voor 2018 dat ik zoveel mogelijk miskleunen vermeden heb. Echter heb ik in al mijn naïviteit de bioscoop bezocht voor Jurassic World: Fallen Kingdom. Als jongetje was ik gek op dinosauriërs maar mijn jeugdige enthousiasme kwam niet tot bloei tijdens het kijken van deze film. Voor elke dino in beeld werd je in het gezicht geslagen met clichés en onlogische plotontwikkelingen. Toch draag ik de verantwoordelijkheid geheel zelf. Ik moet accepteren dat de tijd dat ik van dit soort films kon genieten voorbij is. Bovendien zijn dit eigenlijk geen echte films. Het zijn trailers om je naar de bioscoop te lokken met wat opvulling. Door een combinatie tussen de verdringing van mijn kinderlijke zelf door een cynische filmrecensent en de industrie die haar focus verlegd heeft, bezorgen bioscoopbezoekjes als deze mij een identiteitscrisis.

 

Gemist in de bioscoop:

THE BALLAD OF BUSTER SCRUGGS

De gebroeders Coen zijn filmmakers waarvoor je in het algemeen toch je winterjas voor aantrekt om naar de bioscoop voor te gaan. The Ballad of Buster Scruggs is dit jaar niet in de Nederlandse filmzalen verschenen, slechts te bewonderen op Netflix. Een gemiste kans denk ik. Een western is naar mijn mening altijd indrukwekkender op het grote doek.
 
27 december 2018 

 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Top 5 en miskleun 2018

Deel 2: Sjoerd van Wijk
Top 5 en miskleun van 2018

L'Atelier

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

Sjoerd van Wijk door Sjoerd van Wijk

Het jaar 2018 is het jaar van urgentie. Terwijl het nieuws gedomineerd werd door een zekere twittergebruiker uit de Verenigde Staten bracht de IPCC een onheilspellend rapport over de klimaatcatastrofe uit. 2018 is namelijk het jaar dat deze catastrofe voelbaar werd met onder andere recorddroogtes. En de gele hesjes tonen een diepe onvrede met het huidige economische beleid.

Dit jaar ontbreekt in de filmkunst een echt meesterwerk, omdat maar weinig films de uitdaging aankonden de onrust in beelden te vatten. Klimaat catastrofe kwam er bekaaid van af met First Reformed, waar Ethan Hawke een christelijke variant van Ted Kaczynski speelt. De film vervalt in fatalisme. En Isle of Dogs is ondanks de optimistische insteek te steriele navelstaarderij zonder Wes Andersons warmte. Toch staken er een aantal films bovenuit. Hier zijn vijf urgente films voor urgente tijden.

 

5. – NAO ‘T ZUUJE

Op het eerste gezicht is Nao ‘t Zuuje een eenvoudige documentaire over het Venlose carnaval. Maar cameraman en regisseur Rob Hodselmans raakt de gevoelige snaar. De nostalgische roes van Nao ‘t Zuuje vervat de sfeer van saamhorigheid van dit jaarlijkse hoogtepunt. De pakkende verhalen van onvervalste Venlonaren verwarmen het hart. Kon men deze sfeer maar vasthouden buiten die vier magische dagen om.

 

4. – SHOPLIFTERS

Een ode aan de buitenbeentjes van de samenleving. Een samenraapsel leden van het lompenproletariaat laten de kracht van familie zien. Door hun ontroerende samenzijn, door indringend voyeurisme in beeld gebracht, komt de vraag naar boven of niet eerder de repressieve Japanse samenleving het buitenbeentje is.

 

3. – LADY BIRD

Het veelbelovende regiedebuut van actrice Greta Gerwig imponeert met voelbare authenticiteit. In een film die sociale misstanden een eerlijke plaats geeft, schittert Saoirse Ronan als de eigenzinnige tiener Christine “Lady Bird” McPherson. Het emotioneel levensechte verhaal transformeert de specifieke opgroeiproblematiek tot iets universeels. Dichtbij de wortels maar toch overstijgend, zoals in het rake einde.

 

2. – NOVEMBER

November is het cinematische equivalent van een Burzum-albumhoes. Een wereld waar plattelanders hun schouders ophalen bij alle bovennatuurlijke verschijnselen en er zelfs een slaatje uit proberen te slaan. Maar de omgeving is niet alleen omgeven door animistische mystiek die ontzagwekkend is in haar ruigheid. Het heidendom is hier ook humoristisch, waarbij iedereen van zijn voetstuk af duvelt. In deze zeg-wat-je-denkt-tijden waar de mythe terugkeert, is deze heidense ontwaking een welkom alternatief.

 

1. – L’ATELIER

Een schot in de roos in het doorgronden van onbehagen. Regisseur Laurent Cantet weet met co-scenarist Robin Campillo een complexe jongen dwepend met fascisme neer te zetten die fascineert, mede dankzij Matthieu Lucci’s acteerprestatie. De empathische benadering, waarbij L’Atelier niemand afserveert, blijft haar personages trouw en zindert daardoor van spanning. De belangrijkste film van het jaar die tot nadenken stemt hoe de dialoog aan te gaan. Het indringende portret motiveert door de aandoenlijke epiloog, die lijkt te zeggen dat alles goed kan komen.

 

Call Me By Your Name

Miskleun van 2018:

CALL ME BY YOUR NAME

Elitair escapisme wat de zomervakantie kleingeestig tot fetisj verheft. Achter de oppervlakkige liefdesfantasie tussen puber Elio en de volwassenen Oliver gaat een grote leegheid schuil. Enige vorm van conflict is ingewisseld voor curieuze adoratie van Timothee Chalamet en Arnie Hammer, zonder kanttekeningen bij de psychologische machtspositie van laatstgenoemde. De overdreven kosmopolitische ouders druipen van onoprechtheid. Hierdoor gaat de film vragen over sociale klasse uit de weg. Call Me By Your Name lijkt brandschoon, maar is diep van binnen verrot en vulgair.

 

Gemist in de bioscoop:

VUELVEN (TIGERS ARE NOT AFRAID)

Dit Mexicaanse sprookje deed alleen een zegetocht op festivals en won in Nederland op het Imagine Film Festival de juryprijs. Regisseuse Issa López, die normaliter komedies aflevert, had met deze griezelige fabel over de verschrikkingen van de drugsoorlog ook releases buiten eigen land verdiend. Kinderlijke fantasie en de wrede realiteit vermengen zich tot een angstaanjagend geheel. Maar ondanks de misère is er veel om naar uit te kijken, van de innemende interacties tussen de kinderen tot de rooskleurige coda die vertrouwen inboezemt.
 
26 december 2018 

 

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Top 5 en miskleun 2018

Deel 1: Cor Oliemeulen
Top 5 en miskleun van 2018

Three Billboards Outside Ebbing, Missouri

Zeven recensenten van InDeBioscoop bespreken hun vijf favoriete films die dit jaar in Nederland in première gingen. Traditioneel kiest iedereen ook de Miskleun van het Jaar én een film die een bioscooprelease had verdiend. Tot en met Oudjaarsdag lees je hier elke dag een persoonlijke terugblik op het filmjaar 2018.

Cor Oliemeulen door Cor Oliemeulen

Er verschenen dit jaar zoveel bijzondere films in de Nederlandse bioscoop dat niet iedereen het aandurfde om een top 5 in elkaar te draaien. De volgende kandidaten vielen net buiten mijn jaarlijstje: Shoplifters (alle films van Japanner Hirokazu Koreeda zijn zó oprecht), November (donker, grappig, maar vooral vreemd Ests sprookje), Todos lo saben (de Iraanse filmmaker Asghar Farhadi weet als geen ander mysterie met psychologie te mengen), The Florida Project (het zou je moeder maar wezen!) en Leave no trace (het zou je vader maar wezen!).

 

5. – BURNING

Franse filmcritici maakten gretig de vergelijking met Jules et Jim (1962) van François Truffaut waarin het personage van Jeanne Moreau balanceert tussen twee mannelijke aanbidders. Ikzelf moest denken aan L’Avventura (1960) van Michelangelo Antonioni waarin de vrouwelijke protagonist plotseling verdwijnt en niet meer terugkeert. In een van de meest poëtische scènes van Burning zien we het meisje sensueel dansen in de avondschemer onder de klanken van Miles Davis. Het wordt niet duidelijk of zij zal kiezen voor de rijke, goedopgeleide charmeur of de simpele plattelandsjongen wiens wanhopige zoektocht we zullen volgen. De Zuid-Koreaanse regisseur Chang-dong Lee is een begenadigde cineast die je van begin tot eind in een vertelling sleurt om je ontredderd achter te laten. Hopelijk hoeven we weer niet acht jaar te wachten op een nieuw meesterwerk (zijn vorige film Poetry dateert uit 2010).

 

4. – PHANTOM THREAD

Dat was het dan voor drievoudig Oscarwinnaar Daniel Day-Lewis, de beste filmacteur van een generatie! Phantom Thread, geregisseerd en geschreven door Paul Thomas Anderson, betekende het zelfgekozen einde van DDL’s imposante carrière. De ‘Engelse Robert De Niro’ leefde zich ook ditmaal akelig natuurgetrouw in als de zelfingenomen, volkomen aan zijn vak toegewijde Reynolds Woodcock (ditmaal ging Day-Lewis bijna een jaar lang in de leer bij een kostuumontwerper van een New Yorks balletgezelschap totdat hij zelf een beroemde jurk van een Spaanse modeontwerper perfect in elkaar kon zetten) in de Londense jetset van de jaren vijftig. Woodcock laat zich uiteindelijk strikken door muze Alma (Vicky Krieps), die hun romantische onderonsjes slechts op een zeer drastische manier kan afdwingen.

 

3. – DOGMAN

Ook toegewijd aan zijn vak is Marcello, een gescheiden hondenverzorger, in een godverlaten voorstadje van Rome. Hij verkoopt kleine porties cocaïne onder de toonbank om af en toe een duikreisje met zijn puberdochter te kunnen bekostigen. Zijn dubieuze vriendschap met een flink uit de kluiten gewassen aso brengt hem langzaam in de nesten, vooral omdat de sullige goedzak Marcello bang is om deze agressieve crimineel diensten te weigeren. Dogman is een onverwacht meesterwerk dat diepgeworteld is in de traditie van het Italiaanse neorealisme. Regisseur Matteo Garonne (Gomorra, 2008) produceerde de krachtigste finale van alle films in 2018 die ik zag.

 

2. – THE DEATH OF STALIN

De politieke satire, laverend tussen subtiel en snoeihard, de karrenvracht aan ellendige intriges en het gehannes met het lijk van de gelijknamige Russische dictator maken The Death of Stalin de beste komedie en een van de meest originele films van het jaar. Tussen het acteergeweld is er een opvallende rol voor Steve Buscemi die ons ruim twintig jaar lang liet wachten op een glansrijke performance. Na zijn rol van falende ontvoerder in Fargo (1996) speelt de Amerikaanse acteur te midden van een voornamelijk Engelse sterrencast de ogenschijnlijk charismatische, maar uiterst geslepen Nikita Chroesjtsjov die Joseph Stalin zou opvolgen als leider van de Sovjet-Unie. The Death of Stalin is het ene moment hilarisch grappig en het andere moment pijnlijk schrijnend, en weet zich ondertussen vrij goed aan de historische feiten te houden.

 

1. – THREE BILLBOARDS OUTSIDE EBBING, MISSOURI

Laat nu ook Frances McDormand in datzelfde Fargo van de gebroeders Coen haar laatste geweldige rol spelen voordat ze vriend en vijand zou verbazen als de verpersoonlijking van de rouwende, maar uiterst strijdbare moeder Mildred Hayes, die de terminaal zieke politiecommissaris (Woody Harrelson) van een ingeslapen stadje verantwoordelijk houdt voor het feit dat de moordenaar van haar dochter niet is opgepakt. Een ijzersterke cast speelt het onvoorspelbare misdaadverhaal van regisseur/scenarist Martin McDonagh (In Bruges, 2008) die opnieuw hilarische en zwart-komische fragmenten allerminst schuwt. Ik wist het al op 5 januari: dit is één van de filmische hoogtepunten van het jaar waarbij het niet bij een enkele kijkbeurt zou blijven.

 

Mandy

Miskleun van 2018:

MANDY

Tijdens een gemiddelde horrorfilm moet ik vaker lachen dan griezelen en stoor ik me regelmatig aan clichés en goedkoop effectbejag. Ik huiver wel als Nicolas Cage voor de zoveelste keer diens zelf verzonnen acteerstijl nouveau shamanic de vrije loop laat. Liefhebbers van Mandy (‘mijn kettingzaag is groter dan de jouwe’) plakken graag andere etiketten op dit gewelddadige wraakgenre, bijvoorbeeld mysterie, fantasie of hallucinerend avontuur. Het zal wel toeval zijn dat Jóhann Jóhannsson met Mandy zijn laatste soundtrack afleverde voordat hij zijn laatste adem uitblies. Zonder de effectieve muziek van deze gerenommeerde IJslandse componist en de rode filters voor de lens was deze horrorkitsch vast alleen maar op dvd verschenen.

 

Gemist in de bioscoop:

ROMA

Misschien wel de mooiste film van 2018 verscheen pas in december …op Netflix. EYE Amsterdam draait Roma weliswaar, maar dat biedt dit prachtige drama van Alfonso Cuarón nog geen officiële Nederlandse bioscooprelease. We volgen gedurende een jaar enkele episodes van een uiteenvallend gezin uit de hogere middenklasse in Mexico-Stad jaren 70, gezien door de ogen van de inwonende dienstmeid Cleo, die zelf ook de nodige tragiek krijgt te verwerken. Was de cinematografie in Children of Men en Gravity al soms duizelingwekkend, de Mexicaanse regisseur heeft Roma geschoten op 65mm met een ongeëvenaarde cameravoering vol dolly shots en uiterst langzame pan-effecten, waardoor je extra veel van de omgeving krijgt te zien (zonder dat je zeeziek wordt zoals bij veel hedendaags camerawerk). Een prachtig voorbeeld is de tumultueuze studentenopstand, die op ‘veilige’ afstand wordt gefilmd door het raam van een hoger gelegen winkelpand maar met een subtiele beweging binnen uitmondt in een koelbloedige afrekening door een eerder opgevoerd personage. Als één film dit jaar een groot filmdoek verdiende, is het Roma, niet voor niets winnaar van de Gouden Leeuw in Venetië.
 
25 december 2018 

 

Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7 (slot): Tim Bouwhuis

Phantom Thread beste film 2018

Phantom Thread beste film 2018
Het romantische drama Phantom Thread van Paul Thomas Anderson is door InDeBioscoop gekozen tot beste film van 2018. Ready Player One van Steven Spielberg werd de Miskleun van het Jaar.

Phantom Thread – met de laatste (?) filmrol van de Engelse acteur Daniel Day-Lewis – sluit aan in een mooi rijtje eerdere winnaars: Boyhood (2014), Réalité (2015), Hell or High Water (2016) en The Handmaiden (2017).

Phantom Thread

Natuurgetrouw en bijna perfect
Drie van de zeven deelnemende IDB-recensenten plaatsten Phantom Thread in hun persoonlijke top van 2018. “De ‘Engelse Robert De Niro’ leefde zich ook ditmaal akelig natuurgetrouw in als de zelfingenomen, volkomen aan zijn vak toegewijde Reynolds Woodcock in de Londense jetset van de jaren vijftig. Woodcock laat zich uiteindelijk strikken door muze Alma, die hun romantische onderonsjes slechts op een zeer drastische manier kan afdwingen”, aldus Cor Oliemeulen.

Yordan Coban: “De liefde van de stugge overheersende kledingmaker Reynolds Woodcock is vaak kort en zelfzuchtig. De bijdehante Alma weet zijn tirannie te beheersen. Beiden moeten een balans vinden in de liefde die ze bieden en de liefde die ze wensen. Reynolds Woodcock is een vakman met een obsessie. Met deze rol neemt Daniel Day-Lewis op passende wijze afscheid van het toneel.”

Tim Bouwhuis zag de Nederlandse première van Phantom Thread waarbij de muziek live werd uitgevoerd door het Rotterdams Philharmonisch Orkest. “De volmaakte paradoxen van de muziek – elegant maar dreigend, harmonieus maar bij vlagen ook ijzig en verstokt – schijnen ook door in de film zelf, die de perfectie vrijwel op ieder vlak benadert. Karakters botsen en schuren in een sierlijk kader van cinematografische wonderlijkheid”.

Top 5 InDeBioscoop
1. Phantom Thread (11 punten)
2. Burning (10 punten)
3. November (9 punten)
4. The Death of Stalin (9 punten)
5. Shoplifters en You Were Never Really Here (7 punten)

1 januari 2019

Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Sjoerd van Wijk
Deel 3: Yordan Coban
Deel 4: Alfred Bos
Deel 5: Ralph Evers
Deel 6: Bob van der Sterre
Deel 7: Tim Bouwhuis

Cannes 2018 – Deel 1

Filmfestival Cannes 2018 – Deel 1:
Kanshebbers en miskleunen

door Bert Goessen

Halverwege het 71ste Filmfestival van Cannes zijn er nog geen echt grote kanshebbers voor de Gouden Palm opgedoken. De film die er het dichtst bijkomt is ongetwijfeld COLD WAR van de Poolse regisseur Pawel Pawlikowski.

Na het indrukwekkende IDA uit 2014 opnieuw een film in zwart-wit en met normal beeld. Een liefdesverhaal tussen een dirigent en een zangeres van een koor dat zich afspeelt tijdens de Koude Oorlog van 1945 tot 1959. De dirigent vlucht naar het Westen. Zij gaat hem achterna. Maar beiden kunnen niet loskomen van hun Poolse roots. Een film over nationalisme, liefde voor het vaderland, liefde voor elkaar in een koude en kille tijd. De cinematografie is niet zo indrukwekkend als in IDA en het verhaal iets minder origineel. Maar de film staat als een huis mede door de prachtige muziek. Met als uitsmijter een spetterende versie van het legendarische nummer Rock Around the Clock.

Cold War

Teleurstellende openingsfilm
De openingsfilm TODOS LO SABEN van Asghar Farhadi, met in de hoofdrollen Javier Bardem en Penélope Cruz, was ronduit teleurstellend. De nieuwe film van Farhadi, bekend van films als A SEPARATION en THE SALESMAN, is typisch een geval van het falen van een cineast die een té groot budget en té grote sterren tot zijn beschikking krijgt. Farhadi’s voorgaande films werden alom geprezen vanwege hun subtiliteit. TODOS LO SABEN is echter gespeend van elke vorm van subtiliteit.

Penélope Cruz en Javier Bardem doen in het eerste deel van de film nog wel hun uiterste best er iets van te maken, maar naar het einde toe wordt het steeds meer een dood ordinaire whodunit-film. Ongeloofwaardige plotwendingen, lijken die in en uit de kast vallen en een nauwelijks aanwezig spanningsveld maken de film tot een moeilijk verteerbaar geheel. Grote sterren en een grote regisseur zijn nog geen garantie voor een goede film, zo blijkt maar weer eens.

Roadmovie per ezel
YOMEDINNE is een aardige Egyptisch roadmovie per ezel van debutant A. B. Shawky. De melaatse Beshar en de wees Obama gaan samen op zoek naar hun familie. Een reis van Noord- naar Zuid-Egypte waarbij ze onderweg de nodige tegenslagen te verduren krijgen. Beshar met zijn door melaatsheid aangetast aangezicht steelt natuurlijk de harten van menig toeschouwer. Als ze beiden op het einde besluiten terug te keren naar hun tehuis heb je 90 minuten zitten kijken naar een integer gemaakte film met een duidelijk humanistische inslag.

Ook aardig maar niet echt top is de film LETO van de Russische regisseur Kirill Serebrennikov, bekend van THE STUDENT. Kirill gaat met ons terug in de tijd en wel naar Leningrad 1980. In zwart-wit vertelt hij over een groep muzikanten die muziek maken geïnspireerd op de Velvet Underground en andere bekende bands uit de jaren zestig en zeventig. Geen voor de hand liggende muziekkeuze  in de toenmalige USSR. Het verhaal speelt zich dan ook af in een underground- achtige setting. Veel meer dan een nostalgische trip down memory lane wordt de film echter niet.

Iraanse gastvrijheid versus traditie
Regisseur Jafar Panahi vertelt in zijn nieuwe film 3 FACES het verhaal van Behnaz Jafari, een bekende Iraanse actrice die een video krijgt toegestuurd van een studente uit de provincie die zichzelf van het leven wil beroven omdat ze door haar familie onder druk wordt gezet haar studies aan het conservatorium in Teheran op te geven. Behnaz vertrouwt het zaakje niet en roept de hulp in van filmregisseur Jafar Pahani om ter plekke te gaan onderzoeken wat er nu werkelijk aan de hand is.

Ze reizen met de auto naar het Noord-Westen van Iran en ontmoeten talloze gastvrije mensen in het bergdorp waar het meisje vandaan komt. Maar ze ontdekken ook dat de bescherming van eeuwenoude tradities voor de bewoners net zo belangrijk is als de geboden gastvrijheid.

Hoewel de film een aardige inkijk biedt in het alledaagse leven op het Iraanse platteland is er nauwelijk sprake van aangrijpende dramatiek. De film kabbelt een beetje voort en gaat eigenlijk een beetje uit als een nachtkaars.

Verloren liefde in China
Enigszins teleurstellend is ASH IS PUREST WHITE van de Chinese regisseur Jia Zhang-Ke. Zijn film begint in 2001 in Shanxi, een mijnstad in het noordwesten van China die wordt bedreigd met het vooruitzicht een spookstad te worden. We maken kennis met Qiao, een vrouw met een uitgesproken persoonlijkheid. Ze begroet haar geliefde, de lokale gangster Bin met een speels klopje op de schouder. Als Bin wordt overvallen door een bende jonge motorrijders en hij zwaar wordt mishandeld, is het Qiao die tussenbeide komt met een pistool. Ze wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar wegens illegaal wapenbezit.

Als ze in 2006 wordt vrijgelaten, gaat ze op zoek naar Bin, in de veronderstelling dat ze hun leven opnieuw kunnen oppakken. Ze komt echter tot de ontdekking dat niets hetzelfde is gebleven en dat er geen weg terug is. De film vertoont veel overeenkomst met Zhang-ke vorige film MOUNTAINS MAY DEPART. Helaas blijft hij kwalitatief enigszins achter bij zijn voorganger.

Twee Franse missers
Ronduit slecht zijn twee Franse films in competitie. PLAIRE, AIMER ET COURIR VITE. Een typische Franse praatfilm van Christophe Honoré over twee mannen die een relatie hebben maar daarnaast vreemd gaan met diverse andere partijen, zowel mannen als vrouwen. Ellenlange conversaties over l’amour, het al of niet uit elkaar gaan, het verlies van dierbare oud-geliefden, etc. maken het tot één van die onvermijdelijke Franse films die elk jaar weer opnieuw in het hoofdprogramma van Cannes opduikt. Vermoeiend dus!

Nog bonter maakt Eva Husson het in haar film LES FILLES DU SOLEIL. Ergens in het noorden van Koerdistan vecht Bahar als commandant van het vrouwenbataljon ‘Girls of the Sun’ tegen een groep extremisten die haar zoon gevangen houdt. In het strijdgewoel ontmoet ze de Franse oorlogsjournaliste Mathilde die verslag doet van de strijd. Allemaal vechten ze voor hetzelfde doel: vrouwen, vrijheid en een vrouwvriendelijk bestaan. Ondanks alle goede en integere bedoelingen is de film niet meer dan een schreeuwerig pamflet. De pathetiek druipt ervan af, hetgeen afbreuk doet aan de geloofwaardigheid van het verhaal. Vrouwen die strijden voor vrijheid en een vrouwvriendelijke samenleving verdienen een betere film dan dit holle en bombastische vehikel.

Girl

Twee mooie films
Buiten de officiële competitie hebben een aantal films grote indruk gemaakt. Allereerst de Belgische film GIRL. Indrukwekkende debuutfilm van Lukas Dhont over de 15-jarige Lara die, als meisje geboren in een jongenslichaam, haar uiterste best doet een topballerina te worden. Gelijktijdig ondergaat ze een hormonenbehandeling om uiteindelijk volledig vrouw te kunnen worden. Het rustig opgebouwde portret ontleent zijn kracht vooral aan de geloofwaardige wijze waarop het verhaal verteld wordt en de formidabele manier waarop nieuwkomer Victor Polster de hoofdrol vervult.

Een aangename verrassing uit IJsland is WOMAN AT WAR. Regisseur Benedikt Erlingsson vertelt het verhaal van een vrouw die in haar eentje ten strijde trekt tegen een grote enegiemaatschappij. Daartoe verstoort ze regelmatig op originele wijze de energievoorziening. Met veel kunst en vliegwerk en met hulp van een vriendelijk boer lukt het haar lange tijd uit handen te blijven van de politie. Daarnaast heeft ze als ongetrouwde vrouw ook nog een kinderwens. Met hulp van haar zus lukt het haar een kind uit Oekraïne te adopteren. Een luchtige komedie met een serieuze ondertoon.

Tijdens de hele film duikt er regelmatig een muziektrio op dat aan de zijlijn op grappige wijze commentaar levert bij de beelden. Drie zangeressen in traditionele IJslandse klederdracht brengen authentieke liederen ten gehore waardoor het geheel een ‘native cinema’ karakter krijgt. Aangenaam om naar te kijken, met een voortdurende glimlach op de lippen.

Border

Buitenissig verhaal
Regisseur Ali Abassi is geboren in Iran maar leeft inmiddels al heel wat jaren in Zweden. Zijn film GRÄNS/BORDER is een ‘weirde’ film over een vrouw met een bijzonder sterk reukvermogen. In haar werk als douanebeambte kan zij met haar buitengewone talent aan de grens mensen opsporen die iets te verbergen hebben. Ze ziet eruit als een beest. Op zekere dag ontmoet ze een even lelijk mannelijk evenbeeld. Ze krijgen samen een relatie en dan krijgt de film een verrassende wending. Van doorsnee verhaal ontwikkelt hij zich tot een soort lieve horrorfilm waarin de beide geliefden zich ontpoppen als trollen met een staart die nieuwe, vreemdsoortige wezens op de wereld kunnen zetten. Een film voor de liefhebbers van excentrieke, afwijkende en buitenissige verhalen.

Tenslotte mag PAJAROS DE VERANO niet onvermeld blijven. Op vrij conventionele wijze geven Ciro Guerra en Christina Gallego een reconstructie van de ontstaansgeschiedenis van de drugshandel in het noorden van Columbia. Hoe rivaliserende autochtone stammen met hun traditionele gebruiken, erecodes en familiebanden vanuit hun oorspronkelijke primitieve bestaan verworden tot agressieve, tot de tanden bewapende bendes. De film mist de sereniteit en subtiliteit van Guerra’s vorige films als LOS VIAJES DEL VIENTO en EL ABRAZO DE LA SERPIENTE. Gelukkig valt er cinematografisch nog wel het nodige te genieten in dit rechttoe-rechtaan verhaal.

 

15 mei 2018

 

DEEL 2 Filmfestival Cannes 2018

 

MEER FILMFESTIVALS

The Handmaiden beste film 2017

The Handmaiden gekozen als beste film van 2017

The Handmaiden

Na Boyhood (2014), Réalité (2015) en Hell or High Water (2016) kiest de redactie van InDeBioscoop The Handmaiden als beste film van 2017. Deze erotische thriller van de Koreaanse regisseur Chan-wook Park behaalde 12 punten, op de voet gevolgd door Moonlight en In the Crosswind met 10 punten.

The Handmaiden belandde in de top 5 van vijf van de acht deelnemende recensenten. Bob van der Sterre vindt de film mooi om te zien, romantisch, erotisch en grappig. “Koreaans kostuumdrama meets De Sade. Tot het einde twijfel je misschien nog wat over het auteurschap maar dan komt nog een onsmakelijk dessert en weet je zeker: dit is een film van Chan-wook Park.”

Volgens Tim Bouwhuis is de relatie tussen een rijke vrouw en een dienstmeisje met dubbele agenda prachtig uitgewerkt. “De camera van Parks vaste cinematograaf toont niet alleen de passie die in Hollywood zeker was gecensureerd, maar ook de fascinerende omgeving: de centrale locatie is een Victoriaans-Japans landhuis dat gemaakt lijkt voor geheimen. Schuifdeuren en sleutelgaten verenigen kijkers en personages.”

Ook Ralph Evers vindt de chemie tussen de beide dames zinnenprikkelend. “Het tempo, de decors, de settings, de soundtrack, alles in de film trekt je direct uit je eigen leven in de wonderlijke wereld van de cinema.”

 

1 januari 2018

 

Alle terugblikken op het filmjaar 2017: 
 
Deel 1: Cor Oliemeulen
Deel 2: Nanda Aris
Deel 3: Bob van der Sterre
Deel 4: Yordan Coban
Deel 5: Suzan Groothuis
Deel 6: Tim Bouwhuis
Deel 7: Ralph Evers
Deel 8: Alfred Bos

 

 
MEER NIEUWS