In the Mood for Love (2000)

REWIND: In the Mood for Love (2000)
Verlangen geeft liefde kleur

door Yordan Coban

De beste film van deze eeuw is afkomstig uit Hong Kong, van de hand en visioenen van regisseur Wong Kar-Wai. Freud stelde dat elke relatie een verhouding tussen vier personen is: de twee daadwerkelijke mensen én hun fantasieën. In In the Mood For Love speelt Wong Kar-Wai met dit idee en conceptualiseert dit tot een wals van onbeantwoorde verlangens.

De stijl van Wong Kar-Wai is onmiskenbaar elegant. De muziek en de kleuren zijn een lust voor de zintuigen en dansen op een virtuoos ritme aan de kijker voorbij. De camera staat altijd verborgen achter een gordijn of ‘afluisterend’ vanuit een hoek, alsof de kijker de betreffende affaire op geheimzinnige voet volgt. Wong Kar-Wai gebruikt originele cameraposities, spiegelreflecties en langzaam bewegende shots, zijn vakmanschap is terug te vinden in elke camera-instructie.

In the Mood for Love (2000)

In het bijzonder dient de kijker te letten op de muziek. Daaraan valt in feite niet te ontkomen, want die past perfect bij de sentimenten van de film en genereert direct een melancholische gemoedstoestand. Elk aangezicht krijgt een emotionele ontlading bij het horen van de snijdende viool in Yumeji’s Theme van Michael Galasso.

Vergankelijkheid van tijd
Mevrouw Chan (gespeeld door Maggie Cheung) en meneer Chow (gespeeld door Tony Chiu-Wai Leung) zijn buren die door omstandigheden naar elkaar geduwd worden. Ze raken verstrengeld in een affaire doordat ze ondervinden dat hun partners opvallend frequent en langdurig op zakenreis gaan. Als de twee, alhoewel hun ogen elkaar al geruime tijd volgen, besluiten om de achtergelaten leegte op te vullen met elkaars gezelschap, begint er een tragisch liefdesspel. Beide acteurs spelen ingetogen, de emotie wordt gedragen door de brandende kleuren rondom.



In REWIND opnieuw aandacht voor opvallende films uit dit millennium.

 

Tijd is een terugkerend thema in het werk van de Hongkongse regisseur. Close-ups van klokken en slow motionshots reflecteren op de gedocumenteerde emotie van het moment. Tijd houdt nergens rekening mee. Tijd neemt ons bij de hand, verandert ons geleidelijk en laat een spoor van geleefde emotie na. Emotie die niet herbeleefd kan worden, slechts herinnerd.

Twee gezichten
Wong Kar-Wai kent twee gezichten. Meneer Chow geeft dit, als verlengde van de regisseur, uitgesproken weer. Wong Kar-Wai vertelt namelijk twee soorten verhalen: verhalen met strijd en verhalen met romantiek. In Fallen Angels (1995) probeert Wong Kar-Wai de twee verhaalsoorten te combineren, enigszins met succes. Dat zelfde hinken op twee gedachten vind je al terug in zijn debuutfilm As Tears Goes By (1988), een wat manke visueel opvallende verfilming van Mean Streets (1973) van Martin Scorsese, en in de internationale hit Chungking Express (1990).

In the Mood for Love (2000)

Maar in In the Mood for Love (Faa yeung nin wa) bekent Wong Kar-Wai eindelijk kleur en toont de regisseur dat hij ontegenzeglijk is geboren voor melancholie en romantiek. In die stijl van bedwelmende driften is Wong Kar-Wai onloochenbaar. Geen regisseur kan wat hij kan: de lichten van de nacht doemen aan zijn eenzame personages voorbij, diens personages schreeuwen om beminning.

Onmogelijke zomerliefde
In the Mood for Love is als een onmogelijke zomerliefde. Is het ware verliefdheid die de twee tot elkaar brengt of slechts een brandend verlangen geboren uit een impulsieve fantasie? En wat maakt het eigenlijk uit? Geen verliefdheid doorstaat de vergankelijkheid van tijd.

Toch is misschien nu juist de herinnering aan een onbeantwoorde liefde, er één die zich het meest potent in ons geheugen wortelt. De zoektocht naar liefde lijkt voor velen moeizaam of onmogelijk in dit coronatijdperk. Een film over een tragische herinnering van liefde kan de kijker mogelijk berusting geven. Het verlangen maakt het liefhebben de moeite waard. Nog even melancholisch smachten dus.

 

IN THE MOOD FOR LOVE KIJKEN: te koop op Bol en Amazon. NB: Check ook regelmatig MUBI, Netflix, CineMember en andere VOD-diensten voor REWIND-films.

 

Meer REWIND

 

Malèna (2000)

REWIND: Malèna (2000)
Perfect cliché van puberfantasie

door Cor Oliemeulen

Renato weet het zeker: Malèna is de mooiste vrouw op aarde. In ieder geval heeft ze de lekkerste kont van de stad. Hij begluurt haar, steekt kaarsjes op en bidt tot een heilige dat zij op hem wacht totdat hij ouder is.

Daar loopt ze. We weten niet hoe ze heet, maar we noemen haar Natasja. Een meisje van een jaar of twintig, engelachtig gezicht, lange donkere haren. Ze is kleuterleidster, maar ditmaal is ze alleen en loopt ze naar het dorp. Mijn vriendje en ik springen op de fiets en rijden haar achterna. Natasja stapt een kledingwinkel binnen. Wij volgen. Mijn hart bonst in mijn keel. Ze vraagt iets aan de verkoper, ook haar stem is mooi. Wij verbergen ons half achter een rekje. Als ze naar buiten loopt en wij haar willen volgen, vraagt de verkoper plots achter ons wat wij wensen. Met een setje knopen van dertig cent lopen we een minuut later de winkel uit om nog een glimp van Natasja op te vangen. Het was de laatste keer dat ik haar zag.

Malèna

Malèna

De eerste ontmoeting
Zinnenprikkelend puberverlangen is mooi verbeeld in Summer of ’42 van Robert Mulligan, een komisch opgroeidrama uit 1971. Onder de nostalgische, romantische klanken van Michel Legrand blikt de voice-over van een man terug op zijn onvergetelijke zomervakantie op een Amerikaans eiland. De 15-jarige Hermie (Gary Grimes) lummelt daar met zijn twee vriendjes wat rond in de stad of in de duinen. Totdat hij Dorothy (Jennifer O’Neill) ziet. Een slank, gebruind lijf en een stralende glimlach. Hermie ziet hoe zij afscheid neemt van haar man, een legerpiloot, die moet dienen in de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk heeft Hermie gemengde gevoelens over Dorothy, niet gehinderd door puberale opmerkingen van zijn vriendjes, maar al snel raakt hij gefascineerd en geobsedeerd door dit wonderschone vrouwelijke schepsel.

Rond dezelfde tijd in een Siciliaans stadje worstelt de 12-jarige Renato in Malèna (2002) met zijn ontluikende seksuele gevoelens. “Mussolini verklaarde de oorlog aan Engeland en Frankrijk en ik kreeg een nieuwe fiets”, zo blikt zijn volwassen voice-over terug. Renato (Giuseppe Sulfaro) showt zijn aanwinst aan zijn vijf vriendjes op de boulevard. Dan fluit iemand op zijn vingers omdat Malèna (Monica Bellucci) in aantocht is. In haar strakke witte jurk, de lange zwarte haren op en neer deinend elke keer als haar hakken de stenen raken, komt ze dichterbij geflaneerd. De vriendjes op het muurtje slaan haar onbeweeglijk gade, terwijl de kleine Renato wat moeilijk kijkt hoe in zijn broek een tent wordt opgezet. Zodra Malèna voorbij is, springen de jongens op hun fietsjes, nemen een sluiproute naar de stadspoort en stellen zich daar opnieuw op om de uiterlijk onbewogen Malèna een tweede keer te kunnen zien passeren. “De mooiste kont van Castelcuto”, verzucht een van hen.



In REWIND opnieuw aandacht voor opvallende films uit dit millennium.

 


Sensuele fantasieën
Vanaf dat moment is Renato hopeloos verloren en dagdroomt er op los. Hij klimt op een afdakje en kan via een kijkgat in de kamer van Malèna gluren. Hij ziet haar sensueel dansen. Een dag later koopt hij de plaat met dezelfde muziek, legt die op de draaitafel en fantaseert dat zij zijn slaapkamer binnenkomt. Zijn vader die boven een krakend en piepend bed hoort, schreeuwt naar Renato dat hij vast blind wordt van al die onzedelijke handelingen. Een andere keer heeft Renato een onderbroek van Malène van haar waslijn gegrist en treft zijn vader hem ’s morgens vroeg slapend in bed aan met dat kledingstuk op zijn gelukzalige gezicht. Het huis is te klein.

Summer of '42

Summer of ’42

Het romantische komische drama van Giuseppe Tornatore heeft soms de sfeer van zijn meesterwerk Cinema Paradiso (1988), waarin een puberjongen niet zozeer de liefde voor een vrouw maar de magie van de cinema ontdekt. Ook gebruikt Tornatore in Malèna ideeën uit zijn eerdere werk, leent hij opvallend veel van Summer of ’42 en grijpt hij, mogelijk als eerbetoon, terug naar de jeugdherinneringen van zijn Italiaanse collega Federico Fellini in diens thematisch verwante Amarcord (1973), echter zonder diens gebruikelijke extravaganza.

Seksistisch en jaloers
Hierin vergaapt puberjongen Titta zich aan een hoertje, een hete nymfomane en aan de mooiste derrière van Rimini. Op een dag mag hij zelfs zijn hoofd begraven tussen de enorme borsten van de tabaksverkoopster die zegt dat hij niet op haar tepels moet blazen maar eraan moet zuigen. Net als in Malèna wisselen opgroeiperikelen en onschuldig kattenkwaad elkaar af met de machtsgreep van de fascisten in Italië op de achtergrond. En ook in Amarcord is de familie van het jonge hoofdpersonage een tikkeltje hysterisch. Zo roept Titta’s vader voortdurend Maria aan als er ruzie in huis is en kan opa niet met zijn handen van de huishoudster afblijven.

Hoe karikaturaal, macho en seksistisch de mannen (en jongens) ook in Malèna mogen worden geportretteerd, ze bezigen vooral woorden, maar geen daden. De al even onverwisselbare vrouwen zijn voortdurend stikjaloers op Malèna en roddelen mogelijk nog harder, echter zij stellen uiteindelijk wel een daad, een mensonterende daad.

Voor andere volwassenen dan liefdesobject Dorothy is in Summer of ’42 geen plek. In plaats van enkel stoere praat, proberen de puberjongens hier in ieder geval wel de daad bij het woord te voegen. Zo gaat Hermie met een meisje naar de bioscoop en is er tijdens de film van overtuigd dat hij minutenlang een borst van zijn date heeft betast. Echter na afloop krijgt hij te horen dat het haar schouder was. Overdag bladeren de vriendjes in het geniep, kwijlend en met rode oortjes in een medisch handboek met foto’s van de geslachtsgemeenschap. In feite zijn zij nog even groen en onwetend als hun kompaantjes op Sicilië.

Lichamelijk contact
Maar dan ziet Hermie dat Dorothy voor een winkel stoeit met haar tassen met boodschappen. Hij schiet onmiddellijk te hulp en staat erop om alles alleen te dragen, helemaal tot haar huis op een heuveltje. Hij hoeft geen geld en verslikt zich vervolgens in de aangeboden zwarte koffie omdat hij die zogenaamd altijd drinkt. Met haar man aan het front vraagt Dorothy later aan Hermie of hij zware dozen op zolder wil zetten. Als de verbeeldingen van Dorothy’s lichaam door zijn hoofd schieten, krijgt hij slappe knieën en dreigt hij pardoes van het wankele trapje te vallen. Gelukkig houdt hij stand en krijgt een kus op zijn voorhoofd als dank.

Malèna

Malèna

Renato is weliswaar een paar jaar jonger, maar ook hij wil zich als een man gedragen. Hij weigert het kinderstoeltje van de kapper en wil ook geen korte broek meer aan. Hij neemt stiekem het beste pak van zijn vader naar de kleermaker om de pijpen wat korter te laten maken. Als het nieuws komt dat Malèna’s man is gesneuveld in de oorlog en dat zij nu “beschikbaar” is, droomt Renato dat hij haar troost. Hij probeert op komische wijze enkele volwassen concurrenten te ontmoedigen en steekt in de kerk een kaars op, biddend dat Malèna op hem wacht totdat hij wat ouder is.

In Summer of ’42 sneuvelt ook de man van Dorothy, maar zij zoekt troost in bed met Hermie die maar al te graag bij haar zijn maagdelijkheid verliest. In Malèna moet Renato het tot het eind doen met enkel fantasieën. Hoewel. Ook Malèna laat op een gegeven moment boodschappen vallen, en Renato is er als de kippen bij om haar te helpen sinaasappelen terug in haar tas te doen. Heel even beroeren zijn vingers haar hand. Voor hem is dat genoeg. Voorlopig dan.

Weg met de diepgang!
Malèna is in de eerste plaats een coming of agedrama over de kracht van verbeelding en fantasie. Het verhaal draait om de obsessie van een puberjongen, maar net zo goed om de obsessie van een bijzonder kleinburgerlijk stadje aan zee. Wellicht een enigszins voorspelbaar verhaal, vol clichés over de Italiaanse volksaard. Maar ondertussen beweegt het bloedmooie titelpersonage, hoe eendimensionaal dan ook, zich onverminderd stijlvol in de mediterrane couleur locale. Passief, bijna zonder woorden. Als een vloek van schoonheid en eenzaamheid.

Niet voor niets mist de film gelaagdheid en diepgang (pas in de finale ontdekken we iets van Malèna’s karakter), want dat gemis is helemaal niet relevant. Puberjongens hebben niets met gelaagdheid en diepgang. Het enige dat telt zijn die onbekende spannende gevoelens die plotsklaps opborrelen, en waarvan je nooit genoeg kunt krijgen. Het mysterie van de opwindende vrouw, die hopelijk ook een keer zal hunkeren om bij jou te zijn. Die perfecte rondingen, die betoverende aanblik, de ultieme seksfantasie. Wie wil er nou de beweegredenen of de achtergrond van zo’n volmaakte vrouw doorgronden? Zij hoeft alleen maar aanwezig te zijn, meer niet! Of ze nu Dorothy, Malèna of Natasja heet.

 

MALÈNA KIJKEN: hier en hier.

 

Meer REWIND

Belle Époque, La

****
recensie La Belle Époque

Ultieme nostalgietrip

door Cor Oliemeulen

Hedendaagse goeroes prediken om te leven in het hier en nu. Maar wat als het hier en nu een hel is? Of in het geval van de hoofdpersoon in La Belle Époque je huidige leven gewoon saai is? Dan koester je iedere mooie droom of meld je je aan bij een hip bedrijf dat je de mooiste periode van je leven kan laten herbeleven.

De uitgebluste zestiger in kwestie heet Victor (Daniel Auteuil), die succesvol was als politiek cartoonist van een inmiddels verdwenen dagblad en nu zonder werk zit. Hij heeft veel moeite zich aan te passen aan de moderne tijd. Zo heeft hij geen mobieltje, verafschuwt hij pratende computers en haalt hij zijn wenkbrauwen op als iemand alcoholvrije wijn wil drinken. Zijn vrouw Marianne (Fanny Ardant) probeert met volle teugen van het moderne leven te genieten. Zij rijdt een Tesla, heeft een VR-bril en verdient als psychoanalist uitstekend met haar online platform dat is gebaseerd op algoritmen, zodat niet zijzelf maar haar digitale ik de cliënt therapeutisch advies geeft. Op een dag zet Marianne Victor het huis uit. Die actie is mede ingegeven door het feit dat Marianne inmiddels stiekem het bed deelt met de beste vriend van Victor.

La Belle Époque

Verliefd
Victor neemt contact op met een bedrijf dat is gespecialiseerd om iemand enkele dagen een bepaalde historische tijd te laten beleven, bijvoorbeeld aan het hof van Marie-Antoinette of om zelfs toe te treden tot de intieme kring van Adolf Hitler. Victor wil graag terug naar 1974 toen hij in een café in Lyon zijn grote liefde ontmoette. Om dat te realiseren onderwerpt hij zich aan uitgebreide intakegesprekken, waarin hij in woorden en tekeningen de exacte setting van die dagen beschrijft.

De regisseur van de tijdreizen, Antoine (Guillaume Canet), is een meester in het neerzetten van die perfecte setting en eist van zijn figuranten uiterste discipline als het gaat om het naleven van het script. Zeker van zijn vriendin, met wie hij een haat-liefdeverhouding heeft, dat het meisje speelt op wie Victor destijds verliefd werd. Hoewel Victor, die zijn baard heeft afgeschoren en zich in een jaren zeventig-outfit heeft gehuld, zich realiseert dat hij in een gecreëerde illusie is beland, wordt hij inderdaad opnieuw verliefd. Maar is hij nu verliefd op het meisje uit zijn herinnering of het meisje dat zijn grote liefde speelt?

La Belle Époque

Nuttig?
Het eind van de film bepaalt of La Belle Époque uiteindelijk een feelgoodfilm of een drama is. Als Victor ontwaakt uit zijn verlangen van weleer en de realiteit van de huidige tijd weer volledig tot hem doordringt, rest slechts de vraag of het herbeleven van het verleden iets waardevols heeft opgeleverd. Was het nuttig om te graven in je herinneringen en de verliefdheid van destijds opnieuw te voelen? Ben je door die ervaring in staat nu ook op latere leeftijd weer voor iemand te vallen? Of blijft het bij die intens beleefde begoocheling die je voor even kon koesteren om je daarna te realiseren dat levensgeluk eindig is?

Het antwoord laat zich raden: de kijker mag natuurlijk niet gefrustreerd de bioscoop verlaten. Hoewel dat gegeven op zich misschien best jammer is, biedt het intelligente script van La Belle Époque genoeg interessante invalshoeken, subtiele humor en geloofwaardig acteerwerk dat je zelf ook wel eens zo’n ultieme nostalgietrip zou willen beleven.

 

27 december 2019

 

ALLE RECENSIES

Unexpected Love, An

***
recensie An Unexpected Love

Leeg nest onderzoekt huwelijk

door Michel Rensen

Een gescheiden man en vrouw blijven na hun breuk rond elkaar cirkelen, onzeker over waar ze nou echt naar op zoek zijn. Het Argentijnse An Unexpected Love wisselt een voorspelbaar romantisch drama af met zeer sterke en originele komische scènes. 

Als hun 19-jarige zoon naar Europa vertrekt om te studeren, blijven Marcos (Ricardo Darín) en Ana (Mercedes Morán) in een leeg huis achter. Hoewel het hen voor de wind lijkt te gaan, worstelen ze met de stilte die hun zoon heeft achtergelaten. Wat hebben ze nog met elkaar gemeen nu ze de verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun zoon achter zich moeten laten? Met plotseling veel tijd om handen, worstelt het tweetal met het ouder worden en vragen over wat ze nog met hun leven willen. Als ze tot de conclusie komen dat ze eigenlijk niet meer verliefd zijn op elkaar, besluiten ze na vijfentwintig jaar uit elkaar te gaan.

An Unexpected Love

Emotionele leefwereld
Met Ricardo Darín (El secreto de sus ojos, Wild Tales) en Mercedes Morán (La ciénaga, Cordero de dias) heeft debuterend regisseur Juan Diaz twee van de grootste Argentijnse acteurs voor zijn camera gekregen. An Unexpected Love blijft ver weg van uitbundig drama. Met een afwisseling van komische scènes en intieme dialogen neemt de film de tijd om diep in de emotionele leefwereld van de personages te duiken. Hoewel hun worsteling nergens verrast, maken het sterke acteerwerk en de scherpe humor veel goed. Het meest opvallende stijlelement van de film is het direct aanspreken van de kijker door de personages. An Unexpected Love lijkt daarmee vooral een vorm van catharsis te willen zijn. Door het zien van de film, hoef je zelf dit pad niet meer te bewandelen.

Het gescheiden koppel probeert na de scheiding zijn leegte te vullen en beiden beginnen weer actief te daten. Hun seksleven bloeit op, maar serieus worden de relaties nooit. De scènes met hun dates evenmin. Meer dan één scène wordt aan de meeste affaires niet besteed. Zo wordt in de hilarische scène waarin Marcos en Celia net bij elkaar ingetrokken zijn pijnlijk duidelijk dat hun relatie niet lang stand zal houden. De breuk komt echter nergens in beeld, we krijgen de informatie slechts zijdelings te horen in een gesprek tussen Marcos en Ana. Het koppel lijkt na de scheiding sterker verbonden dan ooit tevoren. Hun levens blijven in elkaar knopen alsof ze niet zonder elkaar kunnen.

An Unexpected Love

Comedy of remarriage
An Unexpected Love lijkt een moderne versie van de comedy of remarriage. Dit subgenre van de komedie leefde op in de jaren 30 en 40 met klassiekers zoals It Happened One Night en The Awful Truth. Deze films zochten de grenzen van de censuur op en gaf het huwelijk een nieuwe betekenis voorbij religieuze en sociaal-economische factoren. Aangezien het paar gekozen heeft uit elkaar te gaan, kan alleen echte liefde hen weer samen brengen. Marcos en Ana begaan een soortgelijke ontwikkeling. Na hun splitsing zwerven ze van relatie naar relatie, maar geleidelijk ontdekken ze wat hun huwelijk hen waard was. De film deconstrueert hun huwelijk met het doel dezelfde relatie opnieuw sterker te reconstrueren, waardoor ze samen de toekomst vol hoop tegemoet kunnen gaan.

 

15 oktober 2019

 

ALLE RECENSIES

Portrait de la jeune fille en feu

***
recensie Portrait de la jeune fille en feu

Feminisme verkleed in romantiek

door Yordan Coban

Céline Sciamma maakt indruk met haar vierde speelfilm: een typische moderne Franse film over een ontvonkende vlam tussen twee jonge vrouwen. Een teder achttiende-eeuws kostuumdrama dat kalm en talmend de liefde benadert, maar geen moment saai is.

Portrait de la jeune fille en feu manifesteert zich als de melancholische anekdote van portretschilder Marianne (Noémie Merlant). Haar nieuwe opdrachtgeefster blijkt een lastige jonge dame die zich niet zomaar laat portretteren. De geheimzinnige Héloïse (Adèle Haenel: o.a. La fille inconnue, Les combattans) blijft ook lang op de achtergrond, terwijl haar personeel Marianne voorbereid op haar verschijning. De entree van Héloïse doet enigszins denken aan de onthulling van Hannibal Lecter (Anthony Hopkins) in Silence of the Lambs (1991) of Ava (Alicia Vikander) in Ex Machina (2014).

Portrait de la jeune fille en feu

Geheimzinnige muze
Héloïse is een vrouw voor wie het huwelijk spoedig nadert. Desondanks, of beter gezegd: mede daardoor, wordt haar vreugde bedrukt door een overweldigend gevoel van zwaarmoedigheid. Adèle Haenel, met wie Sciamma al samenwerkte in Naissance de Pieuvres (2007), speelt Héloïse met een ondoorgrondelijke afwezigheid die incidenteel plaatsmaakt voor een ondeugende directheid. Samen met Marianne, die zich als een neutrale observator aandient, raakt de kijker gefascineerd door de blonde muze.

De romance tussen de twee vrouwen is er één die zich niet vanaf het eerste moment aankondigt. Aanvankelijk lijkt haar nieuwe klant een duister lot voor de portretschilderes in petto te hebben. Gedurende de film groeien de twee echter naar elkaar toe en ontvouwt zich een tedere liefde die doet denken aan Todd Haynes’ Carol (2016).

Sciamma is een talentvolle vrouwelijke regisseur wier films bijna tot geen mannen bevatten. De aanwezigheid van mannen zijn in haar films vaak de grondslag voor ellende voor haar vrouwelijke personages. In Bande de Filles (2014) weerklinkt dit evident door het verhaal, maar in Portrait de la jeune fille en feu speelt dit emancipatiebegrip een sturende rol op de achtergrond. Zelfs zonder zelf aanwezig te zijn, hangt het mannelijk voorkomen boven het hoofd van het vrouwelijk geluk.

Portrait de la jeune fille en feu

Verkleedpartij
Er lijkt een revival van kostuumdrama’s gaande. Normaal gesproken duikt er om de zoveel tijd altijd wel ééntje op. Logisch ook nu dit een populair genre onder het gepensioneerde filmhuispubliek is. Maar sinds het midden van dit decennium is toch er een opmerkelijke toename te constateren. Vorig jaar alleen al verschenen Mademoiselle de Joncquières (2018), The Favourite (2018), Mary Queen of Scots (2018) en Phantom Thread (2018). Deze opleving kent echter een vroegere aanvang in films als Amour fou (2014), Lady Macbeth (2016), The Death of Louis XIV (2016), A Quiet Passion (2016), Love & Friendship (2016) en The Beguiled (2017). Portrait de la jeune fille en feu behoort tot één van de betere en meest gedenkwaardige van deze reeks van titels.

Naar eigen zeggen heeft Céline Sciamma haar inspiratie voor deze film opgedaan tijdens haar speurtocht van vergeten vrouwelijke portretschilders uit de achttiende eeuw. In haar ondervinding van deze roemloze vakvrouwen vond ze het fundament. Haar aangewakkerde passie loopt parallel met de zwoel geschetste liefde.

 

13 oktober 2019

 

ALLE RECENSIES

Celle que vous croyez

***
recensie Celle que vous croyez

Vrouwelijk verlangen in socialmediatijdperk

door Cor Oliemeulen

Wat betekent het om iemand te ontmoeten in een digitale wereld? Wat is de rol van liefdesfantasie voor een vrouw van middelbare leeftijd die door haar man is verlaten voor een veel jongere vrouw? Juliette Binoche trekt alle registers open om weer geliefd en bemind te worden in Celle que vous croyez.

De 50-jarige alleenstaande moeder Claire leidt een dubbelleven vanaf het moment dat ze op Facebook uit nieuwsgierigheid een nepprofiel heeft aangemaakt en valt voor de veel jongere Alex. Overdag is ze lerares Frans en ’s avonds de 24-jarige Clara, organisator van modeshows. De liefde en hunkering van de twee twintigers blijkt wederzijds en de kijker mag zwelgen in hun digitale verrukkingen.

Celle que vous croyez

Trauma
Rode draad in Celle que vous croyez (Degene die je gelooft) zijn de sessies tussen Claire (Juliette Binoche) en haar psychiater Catherine (Nicole Garcia). Claire heeft een trauma opgelopen en neemt ons met hartstochtelijke verhalen mee in haar onfortuinlijke liefdesgeschiedenis. We leren hoe Claire zich gaat gedragen als een 24-jarig meisje, hoe ze zich in het uitgaansleven stort en tijdens telefoonseks met Alex ongegeneerd masturbeert in haar auto. De aanvankelijk stoïcijnse psychiater gaat nu ook ongemakkelijk op haar stoel schuiven en raakt, net als de kijker, steeds verder gevoelsmatig betrokken bij de lotgevallen van haar cliënte.

Binoche overtuigt als de ouder wordende vrouw die verlaten is, moeite heeft de scherven van haar identiteit aan elkaar te lijmen en vlucht in fantasieën om zich weer begeerd te voelen. In spiegelingen vloeien de gezichten van Claire en Clara in elkaar over. Haar twee zoontjes vragen zich af waarom moeder maar steeds rondjes op het schoolplein blijft rijden voordat ze mogen instappen, omdat ze op dat moment een emotioneel telefoongesprek met haar internetliefde voert. Maar waar Claire worstelt met zelfacceptatie en vertedering, ontpopt de eendimensionale Alex zich als een sukkel die niet doorheeft dat hij misschien wel heeft te maken met een bedriegster. Wanneer een ontmoeting in het echte leven onvermijdelijk wordt, kiest Claire eieren voor haar geld.

Celle que vous croyez

Gelaagd
Eind goed al goed, zou je zeggen. Alle kleffe clichés zijn aan bod gekomen, we hebben Binoche weer eens met blakende boezem kunnen aanschouwen en de (oudere) kijker is gewaarschuwd om niet dezelfde stommiteiten te begaan. Echter pas nadat Alex van de aardbodem is verdwenen, begint Celle que vous croyez interessant te worden. Regisseur Safy Nebbou profiteert voluit van de gelaagdheid van het gelijknamige boek van de Franse schrijfster Camille Laurens. Aan Claires fantasieën blijkt geen einde te zijn gekomen en het adembenemende droneshot van twee fietsers op een slingerpad dat vlak langs een enorm ravijn loopt, voorspelt een fascinerende, onvoorspelbare afloop van deze romantische thriller.

Celle que vous croyez is tevens een feministische film, die hamert op de ongelijkheid tussen oudere vrouwen en mannen. Boodschap: angst voor veroudering en het gevoel van (vooral amoureus) te zijn afgeschreven is begrijpelijk, maar als je jezelf niet kunt accepteren, verandert er weinig. Als je gewoon jezelf blijft en je mooiste beentje voorzet, zijn er nauwelijks grenzen aan de mogelijkheden. Toch? Daar heb je echt geen Fakebook voor nodig.

 

1 september 2019

 

ALLE RECENSIES

Loulou

****
recensie Loulou

Een onfortuinlijk trio

door Ries Jacobs

Nelly verlaat haar man André voor Loulou. Ze heeft moeite om haar huwelijk achter haar te laten en met haar nieuwe vlam een toekomst op te bouwen. De drie zitten elkaar een film lang in de weg. 

“Ik neem het leven zoals het komt.” Halverwege de film is Loulou, vertolkt door Gérard Depardieu, voor het eerst openhartig als hij aan de bar staat. Hij heeft geen werk en geen ambities. Zijn leven bestaat voornamelijk uit stappen, kroeggevechten en vrouwen mee naar huis nemen.

Loulou

Nelly, een rol van Isabelle Huppert, valt als een blok voor de blonde adonis. Ze verlaat haar ambitieuze en succesvolle partner André voor klaploper Loulou en verkiest het zorgeloze leven van de kroegtijger annex kruimeldief boven het georganiseerde leven dat ze had met André. Toch blijkt het voor de twee geliefden nauwelijks mogelijk om samen een toekomst op de bouwen zolang Loulou zijn vrijgevochten leven niet wil opgeven.

Benauwende levens
Depardieu is in topvorm. Vanaf het eerste moment weten we wat voor persoon hij is. Het is een prachtig staaltje method acting. Ook Huppert zet een prima rol neer als de onschuldig lijkende, maar gaandeweg de film steeds minder onschuldig wordende Nelly. Overigens is ook de bedrogen en voor een ander ingewisselde André niet het onschuldige slachtoffer. Hij is verbaal en fysiek agressief tegenover Nelly.

Deze door de scenarioschrijvers prima neergezette karakters zijn goud voor goede acteurs. Depardieu, Huppert en Guy Marchand in de rol van André hebben geen moeite om hun personages, die alle drie vastzitten in hun gelimiteerde denkbeelden, vorm te geven. De zakelijke André kan Nelly alleen intellectueel uitdagen. De losbandige Loulou is voor haar fysiek aantrekkelijk, maar kan haar verder niets bieden. En Nelly zoekt naar een combinatie van de twee, de perfecte en natuurlijk niet bestaande partner.

Daardoor zitten de drie klem in hun benauwende leven. Dit lijkt regisseur Maurice Pialat in beeld te brengen door alles in de film benauwend te maken. De camera zit niet per se dicht op de huid van de acteurs, maar alle ruimtes in de film lijken claustrofobisch klein. De mensen zijn bijna constant met teveel in een te kleine ruimte en zitten elkaar daardoor in de weg, zoals de drie hoofdrolspelers elkaar in de weg zitten.

Loulou

No future
In mei 1968 protesteerden Parijse studenten tegen de ‘gevestigde orde’ die hen zou inkapselen in een burgermansbestaan. Ze leefden in de jaren 70 een vrij bestaan. Tegen het einde van het decennium kwamen ze erachter dat leven als een bohemien ook betekende dat je je leven moeilijk vorm kon geven. Hoe geef je je kinderen eten als je geen werk hebt. Niet voor niets was ‘No future’ het adagium van de punkers in die jaren.

Loulou draaide in 1980 in de bioscoop en kun je daarom (in retrospectief) zien als een waterscheiding tussen de vrije jaren 70, gepersonaliseerd door Loulou, en de zakelijke jaren 80 in de vorm van André. Net zo goed kun je de film zien als de zoektocht van een jonge vrouw die niet kan kiezen tussen de rauwe lichamelijkheid van Loulou en de intellectuele uitdaging die André haar biedt. Pialat past maatschappelijke ontwikkelingen en klassenverschillen binnen het raamwerk van een liefdesverhaal. Dit maakt Loulou tot een goede gelaagde film.

Loulou draait nog driemaal in EYE Amsterdam: vrijdag 9 augustus (10.45), zaterdag 17 augustus (15.00) en zondag 25 augustus (19.00).

 

30 juli 2019
 

MEER ISABELLE HUPPERT
 
 

ALLE RECENSIES

Five Feet Apart

***
recensie Five Feet Apart

Niet aanraken a.u.b.

door Nanda Aris

Een weinig originele film vol clichés over jeugdige patiënten die voor hun taaislijmziekte onder behandeling zijn in het ziekenhuis. De kwaal belet hen elkaar aan te raken, en dat kan op zeventienjarige leeftijd een lastige opgave zijn. 

Five Feet Apart, geregisseerd door Justin Baldoni (bekend als regisseur van de tv-documentaires My Last Days en als acteur van de tv-serie Jane the Virgin), vertelt het verhaal van Stella Grant (Haley Lu Richardson, The Edge of Seventeen) een – ondanks haar ziekte – vrolijk meisje, dat een online videodagboek bijhoudt van haar ontwikkelingen in het ziekenhuis. Ze verblijft daar met vriend en medepatiënt Poe (Moises Arias, Ender’s Game) en onbekende maar interessante Will (Cole Sprouse, tv-serie Riverdale). Stella en Will worden verliefd, maar de liefde blijft door hun ziekte op afstand.

Five Feet Apart

Videodagboeken
Stella is een optimistisch meisje, doet aan yoga en heeft haar medicatie graag ordelijk gerangschikt. Ze belt en spreekt graag af (de ene aan de ene kant van de bank, de ander aan de andere kant) met haar vriend Poe. Samen bespreken ze het leven, de liefde en de voortgang. Ze maakt videodagboeken om over haar ziekte en het leven in het ziekenhuis te vertellen – een handige manier om de ziekte ook aan de kijker uit te leggen.

Wanneer ze recalcitrante Will in het ziekenhuis ontmoet, lijken ze niet direct met elkaar overweg te kunnen. Schijn bedriegt natuurlijk, en Stella maakt met Will de deal dat hij zijn medicijnen juist inneemt (het stoort haar mateloos dat hij dit niet doet) en hij haar mag schetsen – een minder erotische variant van Jack en Rose in Titanic.

Ziekte
Ze mogen elkaar niet aanraken, want dat zou kunnen betekenen dat ze elkaar besmetten met de variant taaislijmziekte die ze hebben, en zo nog minder lang leven. Voor de helft van de mensen met deze ziekte ligt de levensverwachting op ongeveer dertig tot veertig jaar. Met een nieuw paar longen kan Stella ongeveer vijf jaar toe.

Een longziekte en opgroeiende tieners zijn niet een nieuw verhaal voor een film, in 2011 maakte Hans van Nuffel Adem over twee broers die lijden aan taaislijmziekte. Ook doet Five Feet Apart denken aan The Fault in Our Stars over een verliefd, maar ziek (hij geopereerd aan een tumor, zij aan de zuurstof om niet te stikken) tienerstel dat samen op reis naar Amsterdam gaat.

Five Feet Apart

Optimistisch
Stella is bijna dwangmatig met haar medicatie bezig, Will is veel pessimistischer. Doordat ze elkaar leuk gaan vinden, ontwikkelen ze beide zin in het leven. Stella wordt minder krampachtig, Will wordt optimistischer. Ze besluiten te daten, en dat wordt zoet vertoond. Zoet en clichématig – de ballonnen, het jurkje, de striptease – ware het niet dat de hoofdrolspelers Richardson en Sprouse de geloofwaardigheid gedurende de hele film erin weten te houden. Vooral Richardson zet een vrolijke, maar ook gevoelige tiener neer.

Na een dramatische gebeurtenis in het ziekenhuis, wanneer Stella buiten staat en graag de lampjes in de stad wil gaan bekijken, zegt ze tegen Will: “This whole time I’ve been living for my treatments, instead of doing my treatments so that I can live.” Een mooie boodschap in een voorspelbare film die wordt gered door de hoofdrolspelers.

 

11 juni 2019

 

ALLE RECENSIES

Semeur, Le

****
recensie Le semeur

Broeierig verlangen

door Michel Rensen

Le semeur heeft weinig woorden nodig om de innerlijke verlangens van haar personages voelbaar te maken. In haar tedere debuutfilm laat Marine Francen de vrouwelijke blikken spreken. 

Na zijn staatsgreep in december 1851 laat keizer Napoleon III al zijn tegenstanders oppakken. De arrestatie van alle mannen in een dorp in de Franse Alpen laat de vrouwelijke inwoners eenzaam en afgezonderd achter. Nadat er maandenlang niets vernomen is van hun mannen, is het vertrouwen dat zij ooit nog terug zullen komen weg. Ook in de nabije dorpen hebben de dorpelingen al tijden niets gehoord, maar uit angst dat de kerk of het keizerrijk hun vrijheid zal wegnemen, besluiten ze afgezonderd te blijven. Zwoegend onder de brandende zon nemen ze de vrouwen de werkzaamheden op het land van de mannen over, terwijl ze mijmeren over de toekomst. De zon schijnt door de bomen en weerspiegelt op het goudkleurige graan. De temperatuur stijgt niet alleen in de film, het brandende verlangen wordt ook in de filmzaal voelbaar.

Le semeur

De jongere vrouwen beginnen te dromen over wat er zou gebeuren als er plotseling een man het dorp binnen komt wandelen. Giechelend spreken ze af dat ze deze man zullen delen. Ze hebben allemaal dezelfde verlangens en als één van hen hem voor zichzelf houdt, zou dit tot onderlinge spanning leiden. Wanneer Jean, een dolende hoefsmid met een verborgen verleden, het dorp binnenwandelt, blijkt het pact meer problemen te veroorzaken dan op te lossen. Seksuele en romantische verlangens blijken niet zo strikt gescheiden en traditionele ideeën over liefde en relaties zitten in de weg van de vrijheid die de vrouwen dachten te hebben.

Vrouwelijke blik
De film heeft sterke overeenkomsten met The Beguiled, waarvan Sofia Coppola’s versie twee jaar geleden uitkwam: een vrouwengemeenschap, afgezonderd van de rest van de wereld, waar de komst van één man de onderlinge verhoudingen op scherp zet. Le semeur vermijdt groot drama. De spanning blijft onderhuids en wordt subtiel uitgedrukt via de smachtende en jaloerse blikken van de vrouwen. Het verlangen is tastbaar zonder dat het uitgesproken hoeft te worden.

Jeans achtergrond blijft de hele film een groot vraagteken. Hij is op de vlucht vanwege zijn verleden, maar kan daar niets over uiten. Daardoor is Jean een leeg blad, het ultieme object waar alle vrouwen in het dorp hun verlangens op kunnen projecteren. De één zoekt de genegenheid van een partner, de ander wil die zwangerschap die haar man haar niet meer kon geven en de oudere vrouwen zijn meer geïnteresseerd in het werk dat Jean kan leveren. Zijn woorden en daden zijn vaak tegenstrijdig en aan het eind van de film is Jean nog steeds een mysterie. We krijgen hem enkel via de vrouwelijke blikken te zien.

Le semeur

Vrijheid?
Le semeur zet vraagtekens bij de ontstane vrijheid van de vrouwen. Zij zitten gevangen in het smalle kader van het scherm en moeten zowel hun eigen taken als die van de mannen op zich nemen om de gemeenschap draaiende te houden. In de afwezigheid van mannen kunnen ze hun verlangens uitspreken en hoeven niet netjes te zitten. Het is echter opmerkelijk dat geen van hen bedenkt dat een lange, bedekkende jurk niet de meest praktische kleding is tijdens de graanoogst.

De vrijheid die de vrouwen krijgen, is sterk afhankelijk is van gangbare sociale verhoudingen. De kans dat de mannen terug zullen komen, beperkt de vrijheid van de vrouwen zelfs als er geen man in de buurt is. Zij krijgen in de manloze wereld een beetje vrijheid, maar de realisatie dat hun leven op elk moment weer terug naar het oude kan gaan, houdt de vrouwen gevangen in sociale conventies.

 

8 juni 2019

 

ALLE RECENSIES

Singel 39

***
recensie Singel 39

Geluk behoeft geen romantiek

door Michel Rensen

Een romcom zonder romantiek, kan dat? Singel 39 is opgebouwd als een romantische komedie, maar zet deze clichématige structuur in voor het vertellen van een modern liefdesverhaal waarin meer uit het leven te halen valt dan enkel het vinden van de ware.

De Nederlandse film en de romantische komedie lijken een onafscheidelijke combinatie. Het publiek kan er geen genoeg van krijgen en jaarlijks worden ze aan de lopende band gemaakt. Gelukkig onderscheidt Singel 39 zich – anders dan de dubbelzinnige titel doet vermoeden – door al snel duidelijk te maken dat romantiek in deze film een kleine rol zal spelen. Het script van Eddy Terstall biedt een andere blik op de liefde: de platonische relatie tussen de twee hoofdpersonages is minstens zo sterk als een romantische. Het resultaat is een eigenzinnige feelgoodcomedy met een goede balans tussen herkenbaar plot en modern verhaal.

Singel 39

Gelukkig leven
Mo (Lies Visschedijk) heeft haar leven prima op orde: een succesvolle carrière als hartchirurg en een knappe Canadese scharrel die haar maandelijks vanuit Brussel komt opzoeken. Niets lijkt haar te ontbreken, maar wanneer kunstenaar Max (Waldemar Torenstra) een atelier onder haar woning begint, gaat ze twijfelen of er niet meer in het leven is dan enkel haar werk.

Max is uitgesproken over zijn kinderwens. Dat is toch een ‘oerdingetje’, zo zegt hij. Mo heeft die mogelijkheid al opgegeven. Ze heeft in haar drukke leven geen tijd of ruimte voor de liefde, laat staan een kind. Uit haar blik is af te lezen dat ze niet volledig overtuigd is van deze keuze, die volledig lijkt voort te komen uit ratio, niet uit verlangen. Als haar zus zwanger raakt en de dood plotseling erg dichtbij komt, begint Mo meer twijfels te krijgen of ze wel alles uit het leven haalt. Haar scharrel blijkt toch niet zo kleurrijk als zijn ondergoed en wanneer hij voor de honderdste keer belooft zijn vrouw voor Mo te verlaten, heeft Mo er nog weinig vertrouwen in dat het ooit zal gebeuren. Wat wil ze nu echt?

Warm samenzijn
De warme vriendschap tussen Mo en Max vormt het hart van Singel 39 en verheft het voorspelbare plotverloop tot een sympathiek verhaal. Hoewel het drama vaak aanvoelt alsof het enkel in dienst staat van Mo’s persoonlijke ontwikkeling, weet de film op de juiste momenten te raken. Max’ open en hartelijke houding helpt Mo uit haar schulp te kruipen. In plaats van haar gevoelens te onderdrukken door zich onder te dompelen in haar werk, begint ze eindelijk naar zichzelf te luisteren en uit te zoeken wat ze nou echt wil met haar leven.

Singel 39

De mooiste scène van de film vindt plaats in Marrakech, waar Mo door Max even uit de dagelijkse sleur gehaald is. Onder een flonkerende sterrenhemel is het tweetal volledig vrij hun hart naar elkaar te luchten. Bijgestaan door flink aangedikte symboliek vindt Mo hier, ver van haar drukke werk, eindelijk de rust voor antwoorden op haar prangende levensvragen.

Moderne familiebanden
Singel 39 weigert een punt van Max’ homoseksualiteit te maken. Zijn personage is gebouwd rond tal van andere eigenschappen: zijn kunstenaarschap, open karakter en liefde voor voetbal. Zijn seksuele voorkeur is vrijwel direct een gegeven en slechts één van de eigenschappen. Gelukkig wordt dit nergens onder het tapijt geschoven, wanneer Max en Mo samen in een café zitten, flirten ze beiden uitgebreid met de ober, gespeeld door Douwe Bob.

Deze moderne blik komt ook terug in de conclusie van de film, waarin Mo beseft dat de ingrediënten van geluk niet volgens een uitgekookt recept samen hoeven te klonteren. Geluk behoeft geen romantiek. Singel 39 viert onze moderne samenleving waarin nieuwe familierelaties hun plekje vinden. Hopelijk opent de film een deur naar meer romantische komedies die zoeken naar moderne vormen van liefde.

 

6 mei 2019

 

ALLE RECENSIES