Blue Ruin

***

recensie  Blue Ruin

Oog om oog maakt blind

door Alfred Bos

Alsof Albanië naar Pennsylvania is verplaatst: in Blue Ruin vernietigen eerwraak en bloedvete de dagelijkse orde. Cinematograaf Jeremy Saulnier haalde via Kickstarter het budget op voor een opvallende arthousethriller. 

Wraak is het oudste thema van menselijke verhalen, in elk medium. Van Homerus tot Jeremy Saulnier, de regisseur van deze verrassende low budget (anti)thriller, loopt het oog-om-oog motief als een bloedrood spoor door literatuur, opera en cinema, doorgaans met onbedoelde afloop. De Chinese wijsgeer Confucius wist het al: wie uit is op vergelding, kan beter twee graven spitten.

Recensie Blue Ruin

Dwight, de protagonist van Blue Ruin, is een angstige nerd die zichzelf opdraagt zijn vervreemde familie te beschermen wanneer de moordenaar van zijn ouders uit de gevangenis wordt ontslagen. Zonder enige kennis van zaken begint (of beantwoordt?) hij een bloedvete tegen de Cleland-clan, die jaren daarvoor het pad van zijn ouders heeft gekruist, met fatale gevolgen. Waarom de vete ooit is begonnen wordt pas in de bloederige finale duidelijk. De film legt niets omstandig uit, waardoor de onzekerheid van Dwight langzaam op de kijker overslaat.

Onopgesmukt geweld
Dwight wordt vertolkt door Macon Blair, die ook meespeelde in Saulniers debuut, de horror pastiche Murder Party (2007). De regisseur, van huis uit cinematograaf, schraapte voor zijn tweede, zelf geschreven speelfilm het microbudget van twee ton onder meer via Kickstarter bijeen. Het resultaat is een geslaagde arthousethriller die oogt als een medium budget project. Blue Ruin ontregelt de verwachtingen van de kijker door genreclichés te negeren of op zijn kop te zetten. Dwight ontdekt dat de trucs van jaren tachtig mannetjesputter Rambo filmische fictie zijn.

De verteltrant is minimalistisch. Er is weinig dialoog, waardoor de soundtrack – met unheimische ambient – extra nadruk krijgt en de paranoia groeit. Dwight wordt zonder enige achtergrond geïntroduceerd; het duurt 25 minuten eer we zijn naam leren kennen en beginnen te begrijpen wat er speelt. Dan is het eerste bloederige moment al geweest. Er zullen er meer volgen en ze zijn van een onopgesmukt realisme: grof en in een mum voorbij. “De man met het wapen vertelt de waarheid”, zoals een Cleland-clanlid tegen Dwight zegt. Het had het motto van de film kunnen zijn.

Recensie Blue Ruin

Verwant aan Coen Brothers
Anders dan in Out of the Furnace – waarin een volksjongen het opneemt tegen een criminele aso – is de hoofdpersoon van Blue Ruin  een antiheld, of eigenlijk een non-held, die voor eigen rechter gaat spelen omdat het gezag niet is geïnteresseerd of erger, niet functioneert. Zo is Blue Ruin een parabel over het lot van miljoenen Amerikaanse burgers die door de overheid in de steek zijn gelaten en op eigen kracht moeten zien te overleven in een door mensen geschapen wildernis. “Je bent zwak”, zegt zijn zus tegen Dwight. Hij bewijst het tegendeel en op de soundtrack zingt Little Willie John (de man van Fever) No Regrets.

Blue Ruin moet het niet hebben van spetterende marketing, gelikte computeranimaties of een reeks steracteurs. De enige bekende naam op de titelrol is die van Amy Hargreaves (bekend van tv-series als Homeland en Law & Order); ze vertolkt Dwights zus Sam. De film vertoont overeenkomsten met de absurdistische wereld van de Coen Brothers, waarin klunzige helden verhaal komen halen, al vanaf hun debuut Blood Simple. Blue Ruin doet het evenwel zonder hun verfijnde ironie.

 

19 mei 2014

MEER RECENSIES