*****
recensie Drift
Rauwe rouw
door Ralph Evers
Drift is een experimentele film van debutant Benny Vandendriessche. De film verbeeldt het rouwproces dat een drifter doorgaat wanneer hij zijn geliefde verliest.
Rouwende mannen, we zien ze doorgaans niet zo vaak. Niet op televisie en zelden in films. Als we ze al zien, dan zijn ze kort in beeld. Meestal is rouw in films gekoppeld aan wraak, mannen die het recht in eigen hand nemen. Zelden neemt een film de tijd om de mannelijke rouw de ruimte te geven, te onderzoeken. Een prachtig beeld ter nagedachtenis aan de slagen bij Ieper, ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, laat de verschillen tussen man en vrouw mooi zien. De vrouw rouwt uitbundig, zoals we weten van journaaluitzendingen, de man lijkt naar binnen gekeerd. Hij rouwt in stilte.
Verstild verdriet
Het ‘kunstwerk’ Drift onderzoekt op rauwe, ongepolijste wijze de uitingsvorm van het in eerste instantie verstilde verdriet van de man, drifter genaamd. Wanneer de film opent dobbert de hoofdpersoon in een eindeloos lijkende zee. De kou van het water wordt voelbaar, ze verstilt de woeste gemoederen, door na enige tijd het lichaam gevoelloos te maken. Dan dwalen we in de Karpaten, een woest en meedogenloos landschap dat subtiel onder onze huid kruipt. Hij en zijn vrouw zijn hier naartoe gegaan om haar euthanasie te ondergaan. Zij is sereen en in vrijwel elk opzicht de tegenpool van de drifter, schoonheid tegenover pijn. Waarbij haar schoonheid, in zowel haar engelachtige sereniteit als in haar naakte, kwetsbare lijf, tot de essentie is teruggebracht.
Al vanaf de eerste seconden fascineert Drift. De regisseur kiest voor een volstrekt eigen beeldtaal en brengt dit met zeer veel overtuiging. Dit lef, die als bravoure kan overkomen op de kijker, vertaalt zich eveneens naar de hoofdrolspeler, performancekunstenaar Dirk Hendrikx. Hij weet op intuïtieve, improviserende wijze vorm te geven aan het rouwproces dat de drifter doormaakt. Zijn uitingen zijn vervreemdend en door de vele herhalingen krassen ze als nagels op een bord over onze ziel. Fascinerend is ook de ‘kop’ van de drifter, met z’n ongepolijste gezicht, z’n stuurse, verdwaalde blik en z’n wilde haren. Een verpersoonlijking van het ongekunstelde. Gaandeweg wordt de emotie geboetseerd, waarmee de film trouw lijkt te zijn aan de idee van film van Andrey Tarkovsky, wiens boek nota bene vertaald werd naar Sculpting in Time.
Ontroerende puurheid
Tijdens het schieten van de film overleed tevens een gezamenlijke vriend van de regisseur en de drifter. De ode aan deze vriend is van een ontroerende puurheid. In een kakofonisch ballet van voortdurend vallen lijken tranen als stenen ter aarde te vallen, waarmee de rouw wel het meest vleselijk verbeeld wordt. Zwervende honden komen veelvuldig terug in beeld, thuisloos, dolend en dankzij anderen (de mens) overlevend. Gebroken gebouwen als standvastige getuigen van een gezamenlijke geborgenheid, die door het overlijden van de geliefde kil en unheimisch in de gure wind verwaaid is.
Drift is geen gemakkelijke film. De film is eerder een beeldend gedicht, verteld door middel van het lichaam van de drifter. Experimenteel en gedurfd. De spaarzame muziek her en der sluit prachtig aan op de beelden en zalft heel even de wonden, die gaandeweg de kijkervaring opgedaan worden. Wanneer die pijnstiller uitdooft is de kijker weer overgeleverd aan de rauwe rouw die de drifter tot aan zijn gekte doorleeft, zonder te weten of hem dit enige verlossing brengt.
4 oktober 2014