****
recensie Glory
Een onbetaalbaar horloge
door Cor Oliemeulen
De teruggetrokken spoorwegarbeider Tzanko vindt miljoenen aan bankbiljetten tijdens werkzaamheden aan de rails. Hij meldt zijn vondst keurig bij de autoriteiten en wordt een mediaheld. De vlotte Bulgaarse satire Glory begint jolig, maar eindigt tragisch.
De populariteit van Tzanko is van korte duur. Nadat hij terloops aanstipt dat er bij het spoor corruptie heerst, wordt hij ongewild een instrument van de pr-machine van het ministerie van transport. Ook het tv-station dat de overheid kritisch volgt, maakt misbruik van hem. Zijn collega’s van het spoor lachen hem uit en worden later zijn vijand omdat hun illegale activiteiten door Tzanko’s oprechtheid aan het licht dreigen te komen. Het is verdrietig om te zien hoe een simpele ziel door alles en iedereen wordt gepiepeld.
Van satire naar tragedie
Glory begint luchtig en kluchtig. Dat komt omdat Tzanko ontzettend stottert, waardoor er irritaties en grappige misverstanden ontstaan. Als de spoorwegarbeider wordt opgehaald voor een live persconferentie met de transportminister, gaat er een beker koffie over zijn kleren en moet er in allerijl een passende broek worden geregeld. Als dank voor bewezen diensten krijgt Tzanko een horloge en mag dan ophoepelen. Maar zijn eigen horloge, een dierbaar erfstuk met een inscriptie van zijn vader, verdwijnt spoorloos. Wat Tzanko vervolgens ook probeert, de medewerking is ver te zoeken, en het gloednieuwe horloge kan het gemis geenszins verzachten. Het betekent de opmaat van groeiende frustratie die zal eindigen in opstand.
De gelikte pr-dame Julia is de bron van Tzanko’s frustratie. Julia roept gemengde gevoelens op. Zij is professioneel en doet alles om haar minister uit de wind te houden, maar tegelijkertijd vergeet zij het belang van de gewone man. Maar ook van haar eigen man, want die heeft ook danig te kampen met de overambitieuze Julia. De prominente positie van haar mobieltje is geestig en deerniswekkend tegelijk, bijvoorbeeld als de gynaecoloog haar en haar man probeert uit te leggen hoe zij het best zwanger kan worden, en later als Julia zich op gezette tijden moet injecteren. Hoe kostelijk soms ook, de kijker hoopt dat zij haar lesje nog wel zal leren.
Kijkje in hedendaags Oost-Europa
Glory is de tweede film in de geplande trilogie van het Bulgaarse regisseursduo Kristina Grozeva en Petar Valchanov. Net als hun debuutfilm The Lesson is Glory gebaseerd op een artikel uit de krant. Het zijn geen biografische verhalen, maar ze zijn vrijelijk geïnspireerd op de werkelijkheid en het leven in hedendaags Oost-Europa. Het vertrekpunt van Grozeva / Valchanov is het thema van de stille rebellie van een onbeduidende burger tegen de huidige cynische en zielloze wereld. In The Lesson gaat het om een lerares die er alles aan doet om veiling van haar huis en inboedel te voorkomen. In Glory pikt de spoorwegarbeider uiteindelijk alle vernederingen niet meer.
Zoals beide films in feite ook handelen over bureaucratie en morele dilemma’s, herbergen ze dezelfde hoofdrolspelers. Margita Gosheve speelt in Glory de pr-dame die te laat tot inkeer komt en de lerares in The Lesson. Stefan Denolyubov speelt in Glory de simpele spoorwegarbeider en in The Lesson de woekeraar. Mooi om te zien hoe de rollen van dader en slachtoffer nu zijn omgedraaid.
3 april 2017