***
recensie Hitchcock
Hoe fameuze regisseur ons het slasher-genre gaf
door Alfred Bos
Psycho is de beroemdste en meest succesvolle film uit het omvangrijke oeuvre van de even omvangrijke Hollywood-legende Hitchcock. De gelijknamige film vertelt hoe Hitch en diens vrouw Alma reputatie en villa-met-zwembad op het spel zetten om een tegendraads idee te verwezenlijken. Hollywood gruwde, het publiek smulde. En het is (bijna) allemaal waar gebeurd.
Psycho (1960) is een van de meest legendarische films ooit gemaakt. De douchescène, begeleid door de ijzingwekkende violen van filmcomponist Bernard Herrmann, is iconisch. Het verhaal – gebaseerd op de gelijknamige roman van Robert Bloch, naar de levensgeschiedenis van de necrofiele moordenaar Ed Gein – breekt met conventies: welke regisseur laat zijn leading lady al na dertig minuten vermoorden? Het Hollywood establishment moest er niets van hebben en de filmcensuur uiteraard ook niet, maar Hitch zette met eigen geld door en werd door het publiek beloond. Psycho maakte hem financieel onafhankelijk.
Alfred Hitchcock is 59 jaar oud en een zwaargewicht als in de zomer van 1959 zijn meesterwerk North by Northwest in première gaat. De gevierde regisseur staat op de piek van zijn kunnen en zijn macht. Maar hij verveelt zich, wil zichzelf niet herhalen en ziet een uitdaging in de verfilming van een pulproman over een gestoorde moordenaar. Verwarring bij Hitchs assistenten en de bazen van de filmstudio’s waarvoor hij werkt. Alleen zijn agent en zijn vrouw Alma steunen hem onvoorwaardelijk.
Dodelijk understatement
Deze debuutfilm van de net als Hitch in Londen geboren, maar in Hollywood werkende regisseur Sacha Gervasi (hij maakte eerder een documentaire over heavy metalband Anvil) zoomt in op de relatie tussen de gevierde maar eigenzinnige regisseur (gespeeld door Anthony Hopkins) en diens wederhelft, een verrukkelijke rol van Helen Mirren. Het echtpaar is onmiskenbaar Brits, zoals blijkt uit de spitsvondige dialogen tussen de echtelieden, waarin Alma zich de kampioene van het dodelijke understatement toont. Hitchcock vertelt een stukje filmgeschiedenis, maar is vooral een acteursfilm. De Anthony Perkins (schurk in het origineel) van James D’Arcy is griezelig echt.
Al draait Hitchcock om Hitchcock, de ware held van deze film is Alma Reville, die uit de schaduw treedt van haar legendarische echtgenoot. Ze is Hitchs klankbord, met een scherp oog voor continuïteitsfouten, en heeft zelf vele filmscripts geschreven of bewerkt. Terwijl Hitch zich op zijn Psycho-project stort, helpt Alma een bevriende maar niet bijster getalenteerde schrijver (Whitfield Cook, gespeeld door Danny Huston op zijn gladst) zijn script te polijsten. Wanneer Hitch ziek van stress op bed ligt, neemt ze zijn rol op de studiovloer over en trekt de gestrande verfilming vlot.
Droomscènes
De regisseur die beroemd is geworden door de schaduwkant van de mens in zijn films centraal te stellen, heeft zelf ook rare trekjes. Hij fantaseert over zijn leading lady (Scarlett Johansson in de rol van Janet Leigh, de oorspronkelijke hoofdrolspeelster van Psycho) en meent dat Alma vreemd gaat met ‘Whit’. Die donkere fantasieën worden verbeeld in droomscènes waarin Hitch praat tegen Ed Gein. Bepaald geestig is de wijze waarop Hitch de filmcensuur – die zelfs iets tegen toiletpotten heeft – buitenspel weet te zetten.
Hitchcocks spel met fantasie en werkelijkheid wordt op merkwaardige wijze gespiegeld in deze film-over-een-film. De kern van het verhaal is historisch correct; de decors, kostuums en filmsets roepen de laatste gloriejaren van het klassieke Hollywood in herinnering; de verlate erkenning voor de rol die Alma Reville heeft gespeeld in de loopbaan van de Master of Suspense is terecht. Maar het beste moment van Hitchcock, wanneer Hitch tijdens de première van zijn Psycho in de bioscooplobby Herrmanns strijkers bij de douchescène dirigeert, is pure fantasie. Want het blijft film.
13 maart 2013