Loi du marché, La

***

recensie  La loi du marché

Maatschappij anno 2015

door Cor Oliemeulen

Als je in de knel komt, moet je kiezen voor je eigen geluk. Het is de boodschap van menig sociaal bewogen filmmaker. In La loi du marché volgen we een huisvader tijdens de crisis in hedendaags Frankrijk.

Hoewel sommige politici een voorspoedig economisch herstel prediken en er alles aan doen om Europa eensgezind overeind te houden, toont de praktijk – de wet van de markt – een schrijnend beeld van burgers die na jaren hard werken zonder pardon aan de kant worden geschoven. Zo ook fabrieksarbeider Thierry, die verder gelukkig is met zijn sympathieke vrouw en spastische zoon met studie-ambities.

Recensie La loi du marché

Vernederingen
Door alle vernederingen en kille procedures die Thierry na zijn ontslag moet ondergaan, zou je mogen verwachten dat hij soms in woede zou ontsteken, bijvoorbeeld als hij onderhandelt met een potentiële koper van zijn camper die met diens irritante gedreineer het bloed onder Thierry’s nagels vandaan haalt. De toeschouwer is blij dat Thierry voet bij stuk houdt en zijn opponent de deur uitzet. Ze kunnen een man alles afpakken, behalve zijn trots. Dit blijkt ook als een bankmedewerkster voorzichtig oppert om hun huis dan maar te verkopen.

Bijeenkomsten om Thierry weer aan het werk te krijgen, zijn ook al geen pretje. Allereerst volgt hij een cursus videopresentatie. We zien het laatste stukje van zijn filmpje, waarna de medecursisten hun commentaar mogen leveren. Terwijl de camera gericht staat op Thierry horen we de vooral negatieve opmerkingen en zien we hoe hij geen andere keus heeft dan het ermee eens te zijn. Prachtige documentaire-cinema: realistisch, sardonisch en grappig tegelijk – vooral een subtiele en herkenbare scène over groepsgedrag.

Thierry’s sollicitatie via skype is niet minder eigentijds en ironisch. Ja, natuurlijk is hij direct inzetbaar en bereid tot flexibele werktijden en minder salaris! Ook in dit statische fragment zien we alleen maar de hoofdpersoon, die aan het einde van zijn sollicitatiegesprek lomp genoeg te horen krijgt dat de kans op de baan zeer minimaal is. Het is een typisch staaltje van mensen regels opleggen, hoop geven en afserveren.

Recensie La loi du marché

Ongemakkelijk
Frankrijk grossiert de laatste jaren in sociaal-realistische drama’s (Les neiges du Kilimandjaro, Sister, La tête haute) die schatplichtig zijn aan de Britse meester Ken Loach en de Waalse broers Dardenne. Vakgenoot Stéphane Brizé gaat in La loi du marché nog een stapje verder in het tonen van lange stilstaande shots en verkiest het droog registreren van ongerieflijke situaties boven hoogoplopende emoties. Vincent Lindon (Les Salauds, Journal d’une femme de chambre) past met zijn ingehouden spel en sprekende ogen uitstekend in dat plaatje.

Ook als Thierry uiteindelijk als veiligheidsmedewerker in een groot warenhuis komt te werken probeert hij zich tijdens pijnlijke confrontaties staande te houden. De korte piepgeluidjes van de kassa’s en de surveillancecamera’s vertegenwoordigen zijn monotone werkzaamheden in een troosteloze omgeving waarin Thierry’s enige taak is om winkeldieven te betrappen. Gezien zijn eigen sociale positie is het niet gemakkelijk om als een Big Brother daders te laten bekennen. Net als hijzelf zijn dit mensen die het kennelijk niet breed hebben, maar werk is werk. Je hoeft niet in Thierry’s hoofd te kruipen om zijn intense ongemak te voelen. Dat maakt La loi du marché een bewust afstandelijk – en dus zeer actueel – drama.

 

24 juni 2014

 

MEER RECENSIES