***
recensie Lilting
Begrip overwint cultuurverschillen
door Cor Oliemeulen
Een man zoekt de confrontatie met de onbekende moeder van zijn overleden geliefde. Wat volgt is een oprecht drama over rouw en een botsing van culturen en generaties, waarin communicatie onmogelijk lijkt, maar begrip zal overwinnen.
Toneelcritici die Ben Whishaw in 2004 Hamlet zagen spelen, dachten een nieuwe Laurence Olivier te zien. Op het witte doek speelde de inmiddels 34-jarige Engelse acteur andere bekende figuren zoals Keith Richards (Stoned, 2005), Bob Dylan (I’m Not There, 2007) en dichter John Keats (Bright Star, 2009). Voor het grote publiek is hij vooral bekend als Q in de laatste James Bond (Skyfall, 2012), maar zijn sterkste rol speelde Whishaw tot nu toe als Jean-Baptiste Grenouille, die extreme maatregelen neemt om het allerlekkerste luchtje te kunnen creëren in Perfume: The Story of a Murderer (2006).
Niet kunnen delen
In Lilting kruipt acteertalent Whishaw in de huid van Richard, die een homorelatie met Kai heeft. Elders in Londen woont Kai’s moeder Junn in een saaie kamer van een verzorgingshuis. Ze neemt het Kai kwalijk dat hij haar daar heeft weggestopt en nu samen met een onbekende ‘goede vriend’ zonder haar in een huis woont. Junn is bijna geheel verstoken van contact (ze heeft wel een vriend die haar elke dag bloemen geeft), want ze heeft nooit kunnen wennen aan de westerse cultuur en is de taal niet machtig. Na de plotselinge dood van Kai brengt de zachtaardige Richard schoorvoetend een bezoek aan Junn. Geleidelijk aan realiseren zowel Junn als Richard zich dat ze Kai niet met de ander hebben kunnen delen.
Een ogenschijnlijk zwaar thema, subtiel en sfeervol in beeld gebracht door de van oorsprong Cambodjaanse regisseur Hong Khaou, die met Lilting debuteert en het verhaal zelf schreef. In flashbacks en denkbeeldige gesprekken leren we langzaam de relatie tussen moeder-zoon en zoon-geliefde kennen. Junn mist niet alleen Kai om zich heen, ook is ze gedesillusioneerd omdat het land waarnaar zij en haar inmiddels overleden man emigreerden weinig meer biedt dan ‘gratis gezondheidszorg en schoon drinkwater’.
Begrip
Lilting is een drama over zowel rouw als communicatie. Omdat Junn slechts één zinnetje Engels beheerst (‘Fuck you very much’) huurt Richard de Chinese tolk Vann in. Samen met haar brengt hij een aantal bezoeken aan Junn zodat Richard en Junn kunnen proberen begrip voor elkaar te kweken. Door het praten via een tolk kunnen ze allebei gemakkelijker hun zegje doen, omdat ze spoedig weten dat de sympathieke Vann niet alles letterlijk zal vertalen om de ander te beschermen, of omdat niet direct tegen de ander praten ook een uitlaatklep biedt. Leuk is hoe Vann aanvankelijk alleen vertaalt, maar later haar eigen mening ventileert, omdat ze betrokken is geraakt.
Bijna alle scènes lijken wel aktes uit een toneelstuk, maar door de vernuftige montage lopen de ontmoetingen en flashbacks soepel en geloofwaardig in elkaar over. Niet alleen door het casten van Ben Whishaw als Richard is Lilting een gevoelige, maar oprechte kleine film geworden. Ook de keuze voor debutante Naomi Christie als Vann en Pei-pei Cheng als Junn is een schot in de roos. Cheng brak door als The Queen of Swords in de eerste grote Hongkongse wuxia-film Come Drink With Me (1966) en maakte later nog furore in de vernieuwende martial arts film Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000). In Lilting hoeft ze niet zwaard vechtend en pijlen afschietend over boomtoppen te scheren – meer dan veelbetekenende gezichtsuitdrukkingen heeft ze niet nodig.
12 april 2015