***
recensie O Apóstolo
Eeuwig gevangene
door Ralph Evers
In O Apóstolo is de dief Rámon op zoek naar een grote schat in het dorpje Xanaz, vlakbij Santiago de Compostella. Het dorpje staat bekend om zijn ongekende vriendelijkheid, de bezoekers gaan er nooit meer weg…
Wanneer Rámon echter aankomt bij Xanaz blijkt er een heel andere reden te zijn waarom de bezoekers nooit meer weggaan.
Unheimisch
De prachtige klei-animatiefilm begint mistig en wordt al gauw grimmig. Het streng katholieke dorpje kent een onheilspellende en unheimische sfeer, die als een deken over de film ligt en steeds zwaarder wordt, net als de duisternis in Dark City bijvoorbeeld. Zonder dat je er erg in hebt, kruipt de naargeestigheid onder je huid.
In Xanaz is Rámon op zoek naar Señora Luisa. Zij zou meer weten over de schat. Niets is echter wat het lijkt in Xanaz. Het dorp is al sinds de builenpest vervloekt en zoekt iedere dag nieuwe slachtoffers om zelf aan de dagelijkse honger naar nieuwe zielen te ontkomen. De kapelaan Don Cesario is de slechtste reclame die de katholieke kerk kan gebruiken. Gemodelleerd naar Max Schreck lijkt hij zo weggelopen te zijn van de set van Nosferatu: eine Symfonie des Grauens uit 1922. Zijn hulpje is al evenmin een vriendelijk ogende heer, met zijn uiterlijk gelijkend op Frankenstein.
Lange tijd word je als kijker in het ongewisse gehouden van wat er nu speelt in Xanaz. Tot het moment dat Rámon een geheimzinnig boek begint te lezen en we in een prachtige animatie (ditmaal geen klei) de geschiedenis uitgelegd krijgen.
Gevangenschap
De verwijzingen naar oude horrorfilms en de christelijke thema’s bieden een rijke en vruchtbare grond van waaruit het verhaal zich ontvouwt. Deze zaken zijn echter eerder bijzaak en sfeer ondersteunend. Het werkelijke thema is namelijk gevangenschap.
Om te beginnen: wanneer Rámon de vrije wereld in stapt, heeft hij vlak daarvoor de belofte aan zijn medevluchter (Xavier) gedaan dat hij de schat gebruikt om in alle rust een nieuw bestaan op te bouwen. Zijn vader was een dief en ze grappen: wie als dief geboren wordt, zal als dief eindigen. Eenmaal vrij, raakt Rámon bevangen door diens verlangen naar de schat. De obsessie voor die schat doet Rámon alle signalen van onheil missen. De kijker raakt gevangen in het ongewisse van het verhaal, maar ook in het trage tempo. Ondertussen zijn de bewoners gevangenen van hun vloek, de aartsbisschop van luxe en kent Rámon tot slot nog een verrassing.
De graal
O Apóstolo geeft een eigen draai aan wat een typisch verloop van een sprookje had kunnen zijn. Dat kent doorgaans de initiatie en de zoektocht, de confrontatie met duistere krachten, de overwinning van het kwaad en het vinden van de graal. De graal laat zich niet zo gemakkelijk vangen, maar zet haar zoekers wel gevangen. In de beklemmende scène, waarin Rámon de vloek achter zich aan krijgt, komt hij steeds weer op hetzelfde punt uit. “Eens een dief, altijd een dief….” En hoewel zijn verlossing een knipoog naar hebzucht is, lijkt zijn lot alsnog een wrange twist voor hem in petto te hebben. O Apóstolo, ofwel, de apostel, is iemand die gezonden wordt een boodschap over te brengen. Die boodschap ligt aan het einde van de film wel voor de hand.
17 april 2015