Documentaire-festival Amsterdam begint 18 november
30 Tips voor IDFA 2020
door Bob van der Sterre
Deze IDFA is alles anders. Het festival dat begint op 18 november en eindigt op 6 december zal zich grotendeels online afspelen. Wat valt er te zien? InDeBioscoop duikt weer diep in het programma en maakt een top 30 van films.
Onderstaande links leiden naar de pagina van de documentaire op de IDFA-site, waar je ook meteen kaartjes kunt bestellen. Het leeuwendeel van de bezoekers zal met het geringe aantal ‘echte zitplaatsen’ de films online gaan kijken. Het is best ingewikkeld allemaal dus… misschien wel handig om de instructievideo’s te bekijken.
Let op als je écht naar de bioscoop wil: er zijn heel weinig kaartjes beschikbaar. Voorstellingen zijn dus nóg sneller uitverkocht dan andere jaren.
Top 30 IDFA 2020
Deze 30 films (hier per thema ingedeeld) raden we aan. Dat wil niet zeggen dat je er blind heen moet of er verder geen andere films de moeite waard zijn. Er zijn gewoon ontzaglijk veel films en elke selectie helpt met zoveel films. Klik op de titel voor een link naar de website van IDFA. De redactie van InDeBioscoop wenst alle IDFA-gangers veel plezier!
Auteurs
Epicentro
Film van Hubert Sauper, regisseur die beroemd werd met de documentaire Darwin’s Nightmare. Een nieuwe film gemaakt over Cuba. Volgens IDFA een ‘kalm, caleidoscopisch portret’. Ongetwijfeld het aanzien waard, ik kan niet wachten.
Coming of age
Il mio corpo
Een Italiaan en een Nigeriaan hebben meer gemeen dan je zou denken. Deze film van Michele Pennetta laat coming-of-age nu eens niet op de meest afgezaagde manier zien. Hun leeftijd speelt meer een bijrol. Er is veel meer coming of age: Far from You I Grew (jongens die weglopen in Odessa); Long, Live, Love (tiener van vijftien die al twee keer kanker heeft gehad); Things We Dare Not To (Mexicaans jongetje trekt soms meisjeskleding aan).
Dieren & natuur
Gunda
Victor Kossakovsky, van wie ik al lang fan ben, maakt mij als vegetariër (is hij zelf ook) erg blij met een lieve film over varkens. Erg spijtig is dat deze filmtip al nergens meer op slaat want er is maar een voorstelling in Tuschinski en die is uiteraard al uitverkocht. In verband met distributie-afspraken is er geen online versie van. Klote-corona! Dan misschien maar naar Stray (over drie zwerfhonden).
Drama
Everything Will Not Be Fine
Een intieme film over mensen die kampen met de gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl. Deels egodocument (regisseurs Adrian Pirvu en Helena Maksyom zijn de hoofdrolspelers) maar ze ontmoeten ook anderen die hiervan dagelijks de gevolgen merken.
Egodocumenten
5 Houses
‘Bitterzoete zoektocht’ naar jeugdherinneringen in Brazilië van Bruno Gularte Barreto. Oude dozen in de schuur van je opa: soms heb je niet meer nodig.
Experimenteel
The Foundation Pit
Met de toegenomen beeldkwaliteit van smartphones, zie je ze ook vaker terugkeren in documentaires. Zoals vorig jaar bijvoorbeeld in Selfie. In deze Russische film monteerde Andrey Gryazev zelf gefilmde scheldkanonnades van zijn landgenoten. Het artistieke zit hem in het samenballen van kritiek in één goedlopende superfrustratie.
Families
El Father Plays Himself
Uit het Best of Fests-programma is dit een curieuze film van een man (Jorge Thielen Armand) die een fictiefilm maakte over zijn vader (die tijdens afgelopen IFFR te zien was), die zelf weer gefilmd werd (door Mo Scarpelli) tijdens het filmen van die film. Reken op veel pijnlijke discussies, heftige schreeuwpartijen, huilbuien. IDFA zegt: ‘Het gebruik van fragmenten uit homevideo’s van een jonge vader en zoon voegt een ontroerende en pijnlijke laag toe’. Dan weet je het wel. Een stuk meer ontspannend is Bosco.
Fictie?
The Filmmaker’s House
Documentairemaker Marc Isaacs beschrijft een wanhopige poging om een documentaire te maken met mensen uit zijn eigen omgeving. Spannend!
Geschiedenis
An Ordinary Country
Een stroom van illegale opnamen van de Poolse geheime dienst in de jaren zestig, zeventig en tachtig aaneengeplakt door Tomasz Wolski. Geweldig documentairemateriaal dat bijna niet te verknallen is. Zal op zijn minst een fascinerend inkijkje geven in wat een totalitaire staat behelst.
IDFA-gast
Fire at Sea
Bijzondere film uit 2016 over migranten op Lampedusa heeft al menig filmfestival gezien. Een van de films van het retrospectief van Gianfranco Rosi.
Internet
Feels Good Man
De meme Pepe the Frog was een underground cartoon, tot een van de plaatjes een meme werd. Daarna ging het van kwaad tot erger: het werd een symbool van neonazi’s. Film van Arthur Jones focust op wat dat doet met de tekenaar, Matt Furie.
Journalistiek
Oeconomia
Deze documentaire buigt zich over de vraag: hoe kunnen we zoveel rijker zijn geworden en merkt bijna niemand daar wat van? Of te wel: wat doet de financiële wereld met geld? Ingewikkeld en serieus onderwerp (hopelijk) teruggebracht tot de menselijke maat. Met deze onderwerpen waar aldoor onbegrijpelijke technische details om de hoek loeren, is het te hopen dat deze film van Carmen Lossmann met beide benen op de grond blijft.
Klassieker
Anna
De dakloze Anna (16) wordt in 1972 gevolgd door documentairemakers Alberto Grifi en Massimo Sarchielli. De documentairemakers ontwikkelen een intieme band met haar. Klassieke docu met nagespeelde scènes. Film uit de top 10 van Rosi.
Kunst
Paris Caligrammes
Kunstenares Ulrike Ottinger was erbij, in de jaren zestig in de Parijse kunstscene. Niet alleen kunst gaan we zien, ook de foute dingen zoals racisme en kolonialisme. ‘Een collage van archiefmateriaal en fragmenten uit speelfilms en homemovies.’ Kan een prachtduik in de kunstgeschiedenis zijn, maar ook los zand.
Lengte
The Works and Days (of Tayoko Shiojiri in the Shiotani Basin)
Ja, kijk maar eens goed: een film van C.W. Winter en Anders Edström waar je om 13.30 binnenstapt en die je om 23.30 weer verlaat. Wie heeft er geen 480 minuten van zijn of haar leven over voor een meditatief meesterwerk, deze ‘integrale registratie van het Japanse plattelandsbestaan’?
Lichtvoetig
Garage People
Een portret van hoe Russen omgaan met hun garages. Voor de een fitnessruimte, voor de ander een kippenstal. Ik verwacht dat Natalija Yefimkina hiermee de perfecte vermakelijke documentaire van deze IDFA heeft gemaakt. Ik ben ook wel benieuwd naar The Mole Agent (detective gaat naar een bejaardentehuis) en The Truffle Hunters (truffeljagers in Piemonte).
Maatschappijkritiek
Arica
Je zal maar dit Zweedse bedrijf zijn dat giftig spul in Chili wilde laten verwerken. Het werd gedumpt en de mensen in Arica kregen massaal kanker. Een rechtszaak zoekt naar gerechtigheid. Film van Lars Edman en William Johansson Kalén is waarschijnlijk eentje waardoor je uit boosheid de armen van je bank vastgrijpt.
Mannenfilms
A Boy
Zo vader zo zoon in Rusland. Regisseur Vitaly Akimov is de zoon van protagonist en dan is er nog het stiefkind van zijn broer.
Mensen
Bloody Nose, Empty Pockets
Een laatste etmaal van een buurtkroeg van Las Vegas, waar je de echte Amerikaan nog tegenkomt. Ik verwacht een parade van ‘oorspronkelijke’ karakters die je niet kunt verzinnen als scriptschrijver. Een soort blootgelegd bar-ecosysteem door Bill Ross IV en Turner Ross. Ik ben ook wel benieuwd naar Bitter Love (portret van een riviercruise over de Wolga). De cruise is ontdekt in documentaireland, denk ook aan King of the Cruise vorig jaar.
Misdaad
Crazy not Insane
Dorothy Lewis is superkenner op het gebied van seriemoordenaars. Deze film vertelt wat in haar hoofd zit. Kan een interessante film zijn: misdaad ontleed. Film van Alex Gibney, die nu wel een grote meneer is in de documentairewereld (Citizen K, Zero Days, Finding Fela, Mr. Dynamite). Produceert ook veel. Reken op een vlotte documentaire vol interessante feiten.
Muziek
The Life of Curaçao’s Musical Genius Rudy Plaate
Vast een grappige film (van Selwyn de Wind) die over meer gaat dan muziek alleen. Niet alleen een portret van de zanger Rudy Plaate, ook een portret van Curaçaose cultuur. Verder top: David Byrne’s American Utopia; Narcissus off Duty (Caetano Veloso) en Notes from the Underworld (verhaal van de ‘Frank Sinatra van Oostenrijk’, Kurt Girk).
Nederland
Sheltered
Nederlandse docu’s hebben vaak een prettige nuchtere basis. Gewoon camera ergens neerzetten, observeren, mensen laten praten. Denk aan Garage 2.0 (autoverkoperswereld) of Schapenheld (schapenherder). Sheltered observeert een dierenartspraktijk. De film van Saskia Gubbels biedt vast een boel warme momenten over dierenliefde maar zal verder vermoedelijk geen artistieke potten breken.
Onderwijs
Hey! Teachers!
Twee jonge leerkrachten in Rusland in deze film van Yulia Vishnevets. Ook hier zal de Russische cultuur vermoedelijk geen seconde vervelen. Wel boeiend om te zien hoe leerlingen en leraren daar met elkaar samenwerken.
Oorlog
The Earth is Blue as an Orange
Afgelopen jaren stroomden de docu’s over de burgeroorlog in de Oekraïne binnen. Nu is alleen deze film een afgevaardigde van die oorlog. Hierin kijken we naar het maken van een korte film over een gezin in deze oorlogstijd. Film van Iryna Tsilyk (die dus filmde hoe dochter Myroslava de film filmde in deze film) won in Sundance de prijs voor beste regie. Meer oorlog in Oekraïne is: This Rain Will Never Stop (Oekraïense familie betrokken bij de oorlog in Syrië).
Seksualiteit
The Night Flowers
‘Las Flores de la Noche’ heten de Mexicaanse transgenders die in deze film van Omar Robles en Eduardo Esquivel worden gevolgd. Achter deze jongeren schuilt volgens IDFA ‘een authentiek verlangen naar vrijheid’.
Spiritualiteit en religie
Songs of Repression
Voer voor veel films geweest: rare Duitse sektes in Zuid-Amerika. Deze bestond echt. Ex-naxi Paul Schäfer had hier in de jaren zestig een sekte in Chili. Deze docu zoomt met veel interviews in op die periode. Film van Estephan Wagner en Marianne Hougen-Moraga in het Best of Fests-programma.
Verdriet
The Magnitude of All Things
Voor wie een kleine portie verdriet nog niet genoeg is: deze film van Jennifer Abbott (bekend van The Corporation) gaat over verdriet wereldwijd. Een filmreis vol tranen. Gaat niet per se om afscheid nemen, maar ook verdriet vanwege de impact van het veranderende klimaat.
Vluchtelingen
The Blue House
Senegalese kunstenaar leefde in de jungle van Calais, of te wel het intussen opgeruimde vluchtelingenkamp vlakbij die stad. Portret van Hamedine Kane is niet het eerste over dit vluchtelingenkamp maar kan wel een eyeopener zijn voor iedereen die een abstract beeld heeft van ‘de vluchteling’.
Vrouwen
Jungle
In deze film van Louise Mootz volgen we vier jonge, ‘luidruchtige’ Parijse vrouwen in hun begin-twintigersbestaan. Uit het Best of Fests-programma. Ook interessant: Dormant (vrouwen in de Argentijnse samenleving).
Wetenschap
New Gods
Interessant klinkende korte Franse film van Loïc Hobi. We kijken naar de online optredens van ene LonerWolf58. Lid van de incel-beweging (‘involuntarily celibate’), net als de moordenaar Elliot Rodger, over wie deze film eigenlijk gaat. Vooral het perspectief van de verteller klinkt boeiend: de algoritmen van het internet.
15 november 2020
IDFA 2020: dit jaar is alles anders
IDFA 2020: close-up van het programma (2)