Kleur in film

Ondertussen, op de redactie:

Kleur in film

COR:

Ik ben bezig met de voorbereiding van mijn verdiepingscursus aan de Volksuniversiteit en behandel hierin o.a. het thema ‘kleur in film’.

Een greep uit de mogelijkheden: Getinte stomme films (kleurenbadje), Blue Velvet (kleur in de titel, mooi te interpreteren in het verhaal), Let’s Talk About Kevin (symboliek), Enter the Void en Suspiria (hallucinerende personages), Black Narcissus (Technicolor, kleur misschien wel belangrijker dan plot), Psycho en Jezebel (zwart-wit films waarin kleur wordt gesuggereerd), Schindler’s List (incidenteel symbolisch kleur), Moonrise Kingdom (digital color grading) en Heimat (afwisselen van zwart-wit en kleur).

Je voelt ‘m al: Ik ben benieuwd naar jullie suggesties.

Alvast bedankt voor het meedenken!

Black Narcissus

 

ALFRED:

Kurosawa, High and Low, 1963:
Film in zwart-wit, uit schoorsteen komt rode rook = kidnapper die tas ontvoerde jongen verbrandt, wat leidt tot de ontknoping.

 

COR:

Die kan ik dan plakken achter Ran waarin iedere zoon van de heerser een ander kleur gewaad draagt (overeenkomend met het karakter).

Ik zit ook te denken aan de kleurige vuilnisbelt in Kurosawa’s Dodeskaden.

 

RALPH:

Eyes Wide Shut, waarin elk shot gecontrasteerde kleurpaletten heeft.

Ik meende Häxan (1922) waarin de binnen en buitenscènes sterk aangezet worden met een okergele kleur (binnen) en paarsblauwe kleur (buiten nacht) of turkoois groene kleur (buiten dag). Er zijn meer van dit soort voorbeelden te vinden in de stomme film.

Enne… The colour of money ;) :p

 

COR:

Eyes Wide Shut? Ik heb er destijds kennelijk niet goed op gelet (was mogelijk afgeleid door de dames). Ik ga hem er binnenkort bij pakken!

Nog meer suggesties?

Eyes Wide Shut

 

BOB:

Wat zijn we zuinig met hyperlinkjes! Wat spreekt beter dan de beelden zelf?

Niemand nog het kleurenfestijn uit 2001 a Space Odyssey genoemd? Of een wat meer obscure noot: La Lune dans le Carniveau van Jean-Jeacques Beineix. Niet de film die je hoopt dat het zal zijn maar kleurenexperimenten alom. Plus deze scène

Suspiria is echt een goed voorbeeld voor ingenieus kleurgebruik. Let op de kleuren in deze openingsscène. (Deze scène komt niet veel later… niet voor de faint of heart.) Of hoe rood in Twin Peaks een rechtstreekse connectie met nachtmerries creëert.

Maar moeten we niet nog wat zeggen over kleuren in films? Er valt juist veel over te zeggen.

Iets wat mij opvalt bij fotografie is dat het uitgesprokener maken van kleuren (in photoshoptermen de saturation omhoog gooien) een plaag is geworden. Ik irriteer me er mateloos aan. Zie een site als 500px, de ene foto blinkt nog mooier dan de andere dankzij die vervelende saturation. Een nutteloos en somberstemmend streven naar ‘overperfectie’.

In cinema heb je ook zoiets: het gemakzuchtig digitaal ‘bijsferen’ van films. De scène kan niet groezelig van zichzelf zijn, dat wordt het pas nadat het in een bad met groene pixels is gestopt. Een scène in een ghetto? Donkergrijs en donkerblauw. Driedubbel sfeer. Ondertussen zijn veel films zo donker dat je amper meer ziet wat er op beeld gebeurt.

Wat je kwijtraakt is een speels ambacht van oplossingen verzinnen die eigenlijk niet verzonnen kunnen worden. Neem nou het al door Cor genoemde Black Narcissus. In een Londense studio geschoten, met op glas geschilderde bergen, zodat Powell en Pressburger meer controle over de kleuren konden houden. Om nog even wat te leren op de late avond: ik trakteer jullie op een documentaire over hoe die kleuren zijn gemaakt. ‘We hadden een studiofilm die beter was dan als we het echt in de Himalaya hadden gemaakt.’

 

COR:

Ik lees onder die documentaire over Black Narcissus dat de Engelse cinematograaf Jack Cardiff de ‘pope of Technicolor’ wordt genoemd. Ik denk nog even na over een titel voor jou als het gaat om het altijd weer verhelderend opsommen van hyperlinks ;-)

Leuk hoe de vergelijking met het lichtgebruik van Hollandse meesters als Vermeer wordt gemaakt en hoe Martin Scorsese (wie anders?) nog even fijntjes aanstipt dat het gebruik van Technicolor in Engeland verschilde van Amerika.

Ja, om die space trip in 2001 kunnen we niet omheen. Dat worden (voorlopig) dus mogelijk blokjes giallo, Kurosawa, Wes Anderson en Kubrick voor de les.

Trouwens, de docu Side by Side verschaft ook inzichten en laat zien dat de cinema (uitzonderingen daargelaten) lijkt ‘veroordeeld’ tot digitalisering. Zelfs de gebroeders Coen zijn gezwicht voor kleurenmanipulatie, te beginnen met het vernuftige experiment O Brother, Where Art Thou? En ik meen me te herinneren dat hun collega-broers Dardenne inmiddels ook met de digitale koorts zijn behept.

Met digitalisering in combinatie met camera’s met duizelingwekkend hoge resoluties kan men tegenwoordig toveren. Hoe fantastisch soms dan ook, zulke ontwikkelingen ontdoen het traditionele film maken van alle romantiek en maken filmmakers natuurlijk ook enigszins lui, want je kunt simpelweg alles over doen. Hoewel. Het is maar goed dat je de kunst van het acteren niet met de computer kunt creëren.

Suspiria

 

ALFRED:

Deze schiet me nog te binnen: Steven Soderbergh, Traffic, 2000.

De film vertelt drie parallelle verhalen: in Amerika ziet een rechter, aangesteld als drugsbestrijder, zijn dochter verslaafd raken aan crack; in Mexico onderscheppen twee agenten een drugstransport, waarop ze door een chef worden teruggefloten; en in Californië proberen twee federaal agenten een distributeur in de kraag te vatten.

Traffic is een masterclass in kleurgebruik. Het verhaal van de film is complex – de drie vertellingen hebben elk hun eigen logica – maar de plot blijft glashelder. Soderbergh gebruikt voor elke verhaallijn een ander kleurenfilter, waardoor elke ‘wereld’ letterlijk zijn eigen kleur heeft, respectievelijk blauwig, gelig en naturel.

Dat effect, het markeren van aktes of ‘werelden’, kun je ook bewerkstelligen met het beeldmedium (soort celluloid, dan wel digitaal), lenzen of met het aspect ratio van het beeldscherm, maar deze Ondertussen – en jouw cursus – gaat over kleur.

Over digitalisering ging een van mijn eerste Signaal & Ruis-stukjes op The Velvet Vox, De Wet van Lynch. Daarin wordt verwezen naar Side by Side, die daar ook is te zien.

 

SUZAN:

Don’t Look Now (de kleur rood komt herhaaldelijk terug en er wordt gebruik gemaakt van overvloeiers)

The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover. Een van de mooiste films waarin herhaaldelijk wordt gespeeld met kleur: het decor verandert continu van kleur. Zo zijn de kleuren rood, groen en wit prominent aanwezig. Bijv. de eetzaal is rood (kostuums ook rood) en als Helen Mirren dan het toilet instapt is alles wit. Prachtig gedaan!

Rumble Fish: zwart-wit gefilmd, alleen de vissen zijn in kleur :-)

 

COR:

Wow, zo is er met ontspannende inspanning een mooi overzicht ontstaan! En fijn, Nanda, dat je nog wat teksten uit Film Art van Bordwell & Thompson stuurde.

Het zal een genot zijn om al deze prachtige fragmenten te mogen verzamelen.

Iedereen bedankt!

 

17 juni 2016

 

Meer ‘Ondertussen, op de redactie’