Verslag Filmfestival Berlijn 2018 deel 1
Drie grote favorieten
door Bert Goessen
Halverwege het 68ste Filmfestival van Berlijn lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat van de 11 films die er tot nu toe in competitie zijn vertoond, drie films met kop en schouders boven de rest uitsteken.
1. ISLE OF DOGS
Regisseur Wes Anderson, bekend van o.a. THE GRAND BUDAPEST HOTEL en MOONRISE KINGDOM, had dit jaar de eer het 68ste Film Festival van Berlijn te mogen openen met zijn stopmotion-animatiefilm ISLE OF DOGS. De film speelt in het Japan van 2038 en vertelt op liefdevolle en charmante manier het eenvoudige verhaal van een corrupte, kattenminnende burgemeester die alle honden naar een desolaat vuilniseiland verbant, waar met hulp van een 12-jarig jongetje aan een ontsnapping wordt gewerkt.
Anderson’s film vertoont veel gelijkenis met zijn eerdere animatiefilm FANTASTIC MR. FOX. Maar de personages zijn nu nog excentrieker, de decors nog uitbundiger en de maatschappijkritische verwijzingen nog duidelijker. ISLE OF DOGS is een lieve film die je af en toe laat glimlachen en waar je met een warm en gezellig gevoel uitkomt. Een ideale film om een festival mee te openen.
Bill Murray, Greta Gerwig, Bryan Cranston, Jeff Goldblum en Tilda Swinton behoren tot de sterrencast van stemacteurs. De film speelt zich af in fictief Japan als hommage aan de films van Akira Kurosawa, de beroemde Japanse filmregisseur waar Anderson een groot bewonderaar van is.
2. LAS HEREDERAS
Een verrassend mooie debuutfilm van Marcelo Martinessi uit Paraguay. Twee vrouwen wonen al jaren samen in een groot huis en leven financieel van een grote erfenis. Als hun schulden verder toenemen, moeten ze steeds meer huisraad verkopen. Een van de twee vrouwen belandt zelfs in de gevangenis. Voor de andere vrouw gaat dan een nieuwe wereld open. Ze is in haar relatie altijd afhankelijk geweest van de andere. Nu moet ze zelf de dingen regelen. Stap voor stap kruip ze uit haar schulp. Zelfs erotische gevoelens voor een andere vrouw laat ze toe. Als haar geliefde uit gevangenis terugkeert neemt ze een verrassende en rigoureuze beslissing. Een subtiele film met veel gevoel voor detail. De sensuele sfeer en het prachtige acteerwerk maken hem tot een klein meesterwerkje.
3. UTØYA 22. JULI
De datum 22 juli 2011 zal in Noorwegen altijd herinnerd blijven als de dag waarop in Oslo en het eiland Utoya 77 slachtoffers vielen als gevolg van een aanslag door Anders Breivik. Regisseur Eric Poppe heeft de gebeurtenissen van toen gereconstrueerd vanuit het standpunt van de slachtoffers. De naam Breivik wordt niet genoemd, zelfs niet in de aftiteling. Poppe wilde deze film maken, omdat hij vond dat het drama en het verhaal van de slachtoffers in de media werden weggedrukt door de vele aandacht die er wel was voor de dader en het oprichten van een herdenkingsmonument ter nagedachtenis van de slachtoffers. De film die in één take is opgenomen, kan zeker als monument worden beschouwd.
De aanslag op Utoya duurde precies 72 minuten. De film van 90 minuten probeert de verbijstering en de doodsangst over te brengen die de betrokkenen gevoeld moeten hebben tijdens de helse 72 minuten. Het camerawerk is natuurlijk van uitzonderlijke kwaliteit, want om alles in één take te kunnen draaien moeten er helse toeren worden uitgehaald.
De overige 8 films konden helaas niet aan de hooggespannen verwachtingen voldoen.
DOVLATOV
Alexey German, de Russische regisseur van DOVLATOV staat bekend om zijn hybride, intellectualistische films. Ook nu vertelt hij het verhaal van een schrijver/dichter/journalist die in de jaren ‘70 in Leningrad moeilijk zijn literaire werk en zijn journalistieke stukken krijgt gepubliceerd. De Russische maatschappij is aan verandering onderhevig. Er ontstaat onder het bewind van Brezjnev een zekere vrijheid. De literaire elite moet haar weg zoeken in deze nieuwe situatie. Jammer dat German’s film moeilijk toegankelijk is voor het doorsnee bioscooppubliek. Ook nu verzandt zijn betoog in intellectualistische hoogdraverij. Misschien interessant voor de culturele elite, maar onverteerbaar voor het gewone publiek.
FIGLIA MIA
De Italiaanse regisseuse Laura Bispuri vertelt het verhaal van drie vrouwen op het eiland Sardinië. De 10-jarige Vittoria wordt door haar moeder Tina weggehouden van Angelica, met wie ze een geheim mee deelt en die ergens afgelegen woont met haar paarden en een happy-go-lucky leven leidt. Als Vittoria op zekere dag toch in contact komt met Angelica ontstaat er een vriendschapsband waar Tina niet blij mee is. De twee vrouwen en het meisje schreeuwen elk op hun manier om aandacht in een rauwe film die niet al te makkelijk valt te doorgronden.
THE REAL ESTATE
Een even bizarre als bijzondere film uit Zweden van het bij ons onbekende duo Axel Petersen en Mans Mansson. Het verhaal is simpel. Na de dood van haar vader erft de 68-jarige Nojet een flatgebouw van haar vader. Het beheer door haar halfbroer en zijn zoon is een chaos en het gebouw heeft behoorlijk achterstallig onderhoud. Met behulp van een bevriende advocaat probeert Nojet uiteindelijk het gebouw te verkopen. De film is vooral door zijn vormgeving bijzonder. Groezelige beelden met veel close-ups, abrupte wendingen in de montage en personages met markante koppen. De seksscène tussen een man en vrouw op leeftijd wordt zonder gêne expliciet in beeld gebracht en zou betiteld kunnen worden als WOLKE 9 / 2.0.
3 TAGE IN QUIBERON
Net als in UTØYA 22. JULI is er in de film van Emily Atef sprake van een reconstructie, maar dan van een heel andere orde. In 1981 geeft de Duitse actrice Romy Schneider op het Franse eiland Quiberon een interview aan een verslaggever van het blad Stern. Ook Robert Lebeck, de fotograaf die wereldberoemde foto’s van Romy Schneider maakte, is daarbij. De film geeft ons een beeld van de gebeurtenissen die er plaatsvonden tijdens de drie dagen die Romy op het eiland verbleef. Tegenover Stern-reporter Michael Jürgs is ze openhartiger dan ooit. Samen blikken ze terug op het leven en de carrière van de dan 42 jarige Romy Schneider. Dit tot ongenoegen van haar vriendin Hilde, die haar probeert te beschermen tegen de ‘riooljournalistiek’ van de roddelbladen.
Marie Bäumer speelt de rol van Romy Schneider met verve in een zwart-wit film die in de huid van de actrice probeert te kruipen. Haar twijfels, haar ongelukkig zijn, haar onzekerheid, haar ondergewaardeerdheid en haar gevoeligheid zijn karaktereigenschappen die tot een beter begrip van de persoon Romy Schneider moeten leiden.
DAMSEL
David en Nathan Zellner hebben met DAMSEL een komisch bedoelde western afgeleverd maar schieten helaas hun doel voorbij. Ondanks de aanwezigheid van Mia Wasikowska en Robert Pattinson weet de film niet te overtuigen. Het is vlees noch vis: geen echte western in de klassieke zin van het woord en geen echte komedie.
TRANSIT
Christian Petzold, de Duitse regisseur die eerder indruk maakte met zijn drama BARBARA, stelt enorm teleur met zijn nieuwe film waarin hij de vluchtelingenproblematiek uit de tijd van WO II probeert te vertalen naar de tegenwoordige tijd. De film is stroperig en voelt eerder aan als een theaterstuk dan een film. De personages komen niet tot leven en de verplaatsing in de tijd werkt niet. Al met al een mislukte film dus.
EVA
De Franse regisseur Benoît Jacquot lijkt met EVA het succes te willen evenaren van ELLE van Paul Verhoeven. Ook nu speelt Isabelle Huppert een belangrijke rol in een soort prostitutiethriller.
Een gelegenheidsschrijver gebruikt zijn prostitutiebezoek als inspiratiebron voor een nieuw theaterstuk. Maar als zijn vrouw erachter komt loopt de boel danig uit de hand. Een typisch Franse film over list en bedrog, vreemdgaan en waarin altijd wel iemand schrijver is. Een film zonder enige meerwaarde.
LA PRIERE
Cedric Kahn’s film gaat over de 22-jarige Thomas die in een afkickcentrum voor drugs- en alcoholverslaafden terechtkomt. Het centrum in de bergen wordt geleid door een ex-priester en zijn motto is dat iedereen door gebed en geloof in God en vriendschap weer op het rechte pad komt. Dus wordt er veel gebeden in de film die ze rechtstreeks naar het Vaticaan zouden kunnen sturen. Want de boodschap is even simpel als duidelijk: het geloof als oplossing voor uw problemen. Dat een dergelijke film met zo’n naïeve boodschap in deze tijd nog gemaakt kan worden is verbazingwekkend.
COBAIN
Een bijzonder vermelding verdient de nieuwe film van onze Nederlandse cineaste Nanouk Leopold. Helaas niet in het competitieprogramma opgenomen, maar in de sectie Generation 14+. Eigenlijk jammer dat deze film niet zijn wereldpremière heeft beleefd op het afgelopen Film Festival van Rotterdam.
In de nieuwe film van Nanouk Leopold (GUERNSEY, BOVEN IS HET STIL) speelt Bas Keizer met verve de rol van een jonge teenager die veel te snel volwassen moet worden. Zijn moeder is drugsverslaafd en leeft op straat. Ze is opnieuw in verwachting van een kind. Cobain doet er alles aan opvang voor haar te regelen, maar als dat niet lukt neemt hij uiteindelijk zelf de zorg voor haar op zich. Als de moeder komt te overlijden vindt er een heftige gebeurtenis plaats die het verdere leven van Cobain indringend zal veranderen. De film van Nanouk vertoont veel overeenkomst met het werk van de Franse cineaste Claire Denis. Hybride, dicht op de huid gefilmd en een getormenteerd hoofdpersonage. De muziekscore zorgt af en toe voor enige verlichting, terwijl dat bij Denis vaak niet het geval is. Leopold’s kwaliteit als cineaste staat eigenlijk al sinds haar debuut (GUERNSEY) vast. Alleen komt die ook in COBAIN nog niet tot volle ontplooiing.
20 februari 2018