Film Fest Gent 2016
Deel 3
door Wim Meijer
De selectie van het Film Fest Gent is vooralsnog feilloos. Ook de drie goede films in dit derde verslag gaan nog uitkomen in Nederland. We zien Vlaamse hangjongeren die zich dood vervelen, een naargeestige Franse thriller van J-horror meester Kiyoshi Kurosawa en de bijzondere tocht van een donorhart in een fijn medisch drama.
Home
De zeventienjarige Luna maakt grappen over kinderen in de kelder van een leraar, haar vriendje Sammy post op Facebook dat hij wel eens iemand wil vermoorden om het gevoel te krijgen dat hij nog leeft. Kevin komt uit de bak na een grove mishandeling en John heeft het thuis zwaar te verduren. Het zijn deze hoofdrolspelers die opgroeien en hun onschuld verliezen, soms met grote gevolgen.
De vorige films van Vlaamse cineaste Fien Troch – Een ander zijn geluk, Unspoken en Kid – gaan over de problemen tussen kinderen en hun omgeving. Met Home neemt ze afscheid van die periode en richt ze zich op pubers. Seks, achteloos gedrag en verveling typeren de adolescenten. Ook de ouderen vervelen zich overigens in Home, bijvoorbeeld wanneer een man Jingle Bells speelt op een vorkheftruck. Deze Vlaamse prent is een mooie momentopname van de huidige jongerencultuur, waarmee van alles mis is. En dat ligt niet aan de jongeren, zo laat Troch zien.
Home werd geselecteerd voor de prestigieuze filmfestivals van Venetië en Toronto. Dat is begrijpelijk, gezien de overzichtelijke regie van Troch, het originele script dat ze schreef met haar man Nico Leunen en de intieme beelden van Trochs vaste cameraman Frank van den Eeden. Home is een familieproject dat met veel liefde en toewijding is gemaakt. Bovendien zit er een heerlijke soundtrack onder de beelden die verfrissend ogen met het ‘oude’ 4:3 formaat, afgewisseld met smartphone-opnamen.
Le secret de la chambre noire
De Japanse J-horror meester Kiyoshi Kurosawa verlegt zijn grenzen en maakt een film die volledig in Frankrijk is opgenomen, inclusief Franse cast. Hij gebruikt daguerreotypie, een Franse uitvinding, om onder de huid van de kijker te kruipen. Toen fotografie net ontstond was daguerreotypie de meest gebruikte manier om iemand te vereeuwigen, toen nog een op zilveren oppervlak dat later werd bewerkt met kwik. Afhankelijk van de hoeveelheid licht kon de sluitertijd oplopen tot wel twee uur, terwijl het model stil moest staan. Het uiteindelijke resultaat was een zilveren portret waarbij het lijkt of de gefotografeerde zweeft in de ruimte.
De excentrieke fotograaf Stéphane wil alleen nog de originele manier van fotograferen gebruiken. Hij wordt beschouwd als een genie. Zijn dochter Marie is het enige model dat hij gebruikt, letterlijk en figuurlijk. Urenlang moet ze poseren in een speciaal daarvoor gebouwde stellage. Soms valt ze flauw. Jean, Stéphane’s ingehuurde assistent, ziet meer en meer problemen en probeert Marie te verlossen uit de donkere krochten van haar vaders artistieke spookhuis.
Le secret de la chambre noire werkt op de zenuwen. De film begint onschuldig genoeg, maar al snel slaat de sfeer om. De Japanse cineast bouwt traag op naar een onhoudbare situatie met een naargeestige ambiance, waarin de kijker zich steeds onrustiger zal voelen. Na een tijdje weet niemand meer wat nu realiteit is, en wat niet. Kurosawa situeert zijn thriller in het uitzichtloze Frankrijk, waar de hoge jeugdwerkloosheid tot gekte leidt. De personages zweven – soms letterlijk – tussen fictie en realiteit net als in de zilveren platen, terwijl de kijker op de pijnbank ligt. Geen hele plezante ervaring. Wel een zorgvuldig gemaakte film voor de echte liefhebber.
Réparer les vivants
De in Ivoorkust geboren regisseuse Katell Quillévéré (Love Like Poison, Suzanne) maakt een mooi medisch drama over de tocht van een donorhart, en daarmee ook onlosmakelijk de dood.
In Réparer les vivants, gebaseerd op een boek van Maylis De Kerangal, lopen meerdere verhaallijnen door elkaar. Het begint met Sam, die uit het raam springt van z’n vriendin en via daken en wegen zijn vrienden ontmoet. Quillévéré verfilmt het als een ontsnapping na een kraak, met bijzonder stijlvolle tracking shots en close-ups. De jongens gaan surfen, wederom prachtig geschoten in super slow motion door cameraman Tom Harari. Speciale waterdichte dozen werden gefabriceerd om de zee tot leven te laten komen. Dezelfde zee veroorzaakt een scène later een auto-ongeluk.
Het tweede verhaal is dat van de medische staf in het ziekenhuis waar Sam wordt binnengebracht. Thomas (Tamir Rahim) voert samen met de arts het slechtnieuwsgesprek met Sams ouders: Sam is hersendood. De vraag over orgaandonatie stelt hij ook, waarmee Quillévéré impliciet de kijker hetzelfde vraagt. Met veel detail toont de film de sfeer in het ziekenhuis, waar humor en de dood elkaar dagelijks afwisselen. Door de vele persoonlijke details gaan de personages leven. Zo wil Thomas graag een zeldzame vogel en is de zuster heimelijk verliefd.
Het laatste verhaal is het minst goed gebracht, mede omdat Claire die leeft met een hartaandoening pas laat ten tonele verschijnt. Het is niet de meest sympathieke vrouw uit de film, met haar kinderachtige trekjes en het achterhouden van vitale informatie richting haar zoons. Quillévéré laat de aandacht even verslappen, maar herstelt zich met een emotioneel slot. Haar film, opgedragen aan haar moeder, is gepolijst, persoonlijk, gebalanceerd en meeslepend.
15 oktober 2016