Dark Horse, The

****

recensie  The Dark Horse

Zingeving met schaakstukken

door Suzan Groothuis

Schaken en film is niet direct een combinatie waarvoor je warm loopt. Maar in The Dark Horse (publieksfavoriet van afgelopen IFFR) vormt het spel de passie van de bipolaire Genesis Potini, die het vol overgave weet over te brengen op een jonge groep outcasts. Het levert een warme film met rauwe randjes, waar de symboliek van het schaakspel mooi in terugkomt.

We volgen Genesis ‘Gen’ Potini (Cliff Curtis, Whale Rider, Once Were Warriors), een man belast met een bipolaire stoornis die na zijn ontslag uit de psychiatrische kliniek terecht komt bij zijn broer Ariki. Dat familie hem opvangt is een voorwaarde van de kliniek. Maar Ariki’s onderkomen is niet de beste omgeving voor de labiele Genesis: als bendeleider heeft hij constant luidruchtige gasten over de vloer en gaat het er hard aan toe met drank en het nodige geweld. Het onvermijdelijke gebeurt: Gen staat na één nacht op straat, overgeleverd aan zichzelf.

Recensie The Dark Horse

Strijden voor een plek
Op eigen wijze probeert Gen zingeving aan zijn leven te geven. Die vindt hij al snel in de vorm van schaken, een oude passie die hem zijn bijnaam ‘The Dark Horse’ heeft opgeleverd. Gen richt een jeugdschaakclub op met als doel de jongeren naar een schaakwedstrijd in Auckland te leiden. Dit wekt ook de interesse van Ariki’s zoon Mana, die schippert tussen zijn eigen pad kiezen of het pad dat zijn vader voor hem heeft uitgestippeld, namelijk op zijn 15e verjaardag ingelijfd worden bij de Maori-gangsterbende.

In The Dark Horse komen meerdere thema’s terug: een psychiatrische ziekte, hiërarchie, handhaving van tradities, passie en strijden voor een plek in een moeilijke maatschappij, waarin Maori’s outcasts zijn. Het schaakspel vormt de spil van de film, krachtig en bevlogen door Genesis verbeeld als strijd. Via het schaakspel verbindt hij de jonge spelers en geeft ze weer iets om in te geloven. Maar het schaken veroorzaakt ook spanningen tussen Genesis en Ariki, die andere plannen met zijn zoon heeft.

The Dark Horse

Botsende verwachtingen en belangen
De film, gebaseerd op een waargebeurd verhaal (de inmiddels overleden Genesis was een goede vriend van de regisseur), heeft onmiskenbaar banden met die andere bekende Nieuw-Zeelandse Maori-film, Once Were Warriors. Hoofdrolspeler Cliff Curtis speelt daarin de gevreesde ‘Uncle Bully’. Als Genesis zet hij wederom een sterke rol neer (zij het een stuk sympathieker): hij worstelt met zijn geestestoestand, maar houdt ook zijn normen en waarden hoog. De andere rollen overtuigen ook: Mana als zoekende, strijdende adolescent en Ariki als zijn koppige en heethoofdige vader. Niet zo verstikkend als in Once Were Warriors, maar ook hier zien we hoe verwachtingen, groepsdruk en individuele belangen botsen.

The Dark Horse is zo’n film die perfect balans houdt tussen hartverwarmend, meeslepend en rauw. Niet verrassend, maar wel oprecht en integer. De strijdbare symboliek van het schaakspel is mooi verweven in het verhaal en het einde laat nog genoeg aan de verbeelding over.

4 mei 2015

 

Vijf schaakfilms die staan als een toren

 

MEER RECENSIES