Annika Wubbolt – Movies that Matter
Annika Wubbolt studeerde Kunsten, Cultuur en Media aan de Rijksuniversiteit van Groningen en voltooide daar de Master Film: Analyse & Kritiek. Ze werkte eerder o.a. bij IDFA en is momenteel werkzaam als filmredacteur en medewerker marketingcommunicatie bij Stichting Movies that Matter, waar ze haar twee grote passies voor film en schrijven perfect kan combineren.
Film opent ogen
Feel bad movies noemen we ze wel eens gekscherend op kantoor. Ik moet eerlijk bekennen dat het soms in de donkere, laatste dagen van het jaar binnen even hard regent als buiten. In die periode wordt mijn huiskamer gedomineerd door stapels dvd’s van zo’n zeventig voor het Movies that Matter Festival geselecteerde speelfilms en documentaires. Heus niet allemaal tranentrekkers: het aanbod is juist heel gevarieerd. Het ene verhaal raakt je meer dan het andere, maar vaak denk ik na het bekijken: dit is een film die iedereen gezien moet hebben.
In de maanden voorafgaand aan het festival schrijf ik een groot gedeelte van de filmsynopsissen voor de festivalkrant en de catalogus. Soms in actieve schrijfhouding van achter mijn bureau, soms van onder de deken in bed. Maar altijd biedt het scherm me mijn eigen rear window op de wereld. Voor verre oorden hoef ik de deur niet uit: de filmbeelden nemen mij mee van de groene valleien en in nevel gehulde bergtoppen van het regenwoud in El Salvador (The Tiniest Place), via het mystieke spooklandschap van de Salton Sea (Bombay Beach), naar de chaotische hectiek van Kinshasa (Kinshasa Kids). Bovendien biedt mijn appartementje in Amsterdam-West een bijzonder veilige uitvalsbasis voor eendimensionale ontmoetingen met gevluchte Noord-Koreaanse kampcommandanten (Camp 14), voormalige Congolese warlords (The Redemption of General Butt Naked) en Nobelprijswinnaars (The Lady).
Eenzijdig wereldbeeld
Engagement en pluriformiteit zijn in het huidige televisie- en bioscoopaanbod wat mij betreft ver te zoeken. Movies that Matter biedt met de films die ze vertoont een tegenwicht aan het eenzijdige wereldbeeld dat de veelal door commercie gedreven Hollywoodfilms ons voorschotelen. In de woorden van de grote Duitse regisseur Wim Wenders: ‘Entertainment today constantly emphasizes the message that things are wonderful the way they are. But there is another kind of cinema, which says that change is possible and necessary and up to you.’
Nu is het niet zo dat Movies that Matter pretendeert de wereld te kunnen veranderen. En we willen ook geen ‘opgeheven-vingertje-organisatie’ of actiegroep zijn. Wat we beogen is een platform voor een divers palet aan verhalen over de verschillende leefomstandigheden en denkwijzen van mensen uit alle windstreken, met een focus op onrecht en conflict. Ons voornaamste doel is door middel van cinema het debat aan te zwengelen over de misstanden in de wereld. Hoe complex sommige situaties ook zijn, dialoog is altijd de weg naar meer kennis, meer begrip en uiteindelijk naar verandering. Daarom koppelen wij onze films bijna altijd aan wat wij bestempelen als ‘verdieping’: we bieden context bij een film en creëren de mogelijkheid om na te praten.
Kafkaëske hel
Wat het napraten zo bijzonder maakt is niet alleen de mogelijkheid om meer te weten te komen over de achtergrond of context waarin een bepaalde film werd gemaakt; het is vooral een kans om de direct betrokkenen in levende lijve te zien. Een van de ontmoetingen die indruk op me maakte was die met regisseur Marty Syjuco van de thriller-documentaire Give Up Tomorrow (publieksprijswinnaar MtMF 2012). Deze film vertelt het hartverscheurende verhaal van de Filipijnse tiener Paco Larrañaga die op zijn negentiende ten onrechte werd opgesloten en nog steeds vastzit.
Filmmakers Michael Collins en Marty Syjuco tonen de Kafkaëske hel waar Paco in terecht komt als hij plotseling wordt veroordeeld voor een moord die hij niet gepleegd kan hebben. Op het moment van het misdrijf bevindt hij zich namelijk driehonderd kilometer verderop in Manilla, in gezelschap van een aantal medestudenten.
Collins en Syjuco tekenden zijn verhaal op in hun spannende documentaire, maar lieten het daar niet bij. Hartverwarmend is hoe deze twee regisseurs werkelijk alles in het werk stellen om te zorgen dat Paco wordt vrijgelaten. En hoewel hij nog steeds vastzit, lijkt de dag waarop hij als vrij man de gevangenis mag verlaten steeds dichterbij te komen (voor wie meer wil weten: http://freepaconow.com) Zo heeft een dergelijk afschuwelijk verhaal toch een silver lining: het is hoopgevend om te zien hoe hard mensen willen en kunnen vechten om iets goeds te bereiken.
Apartheid in Israël
Hoopgevend is ook de ontroerende zoektocht naar verzoening van de Joodse moeder Robi Damelin in de film One Day After Peace (publieksprijswinnaar MtMF 2013). Haar zoon werd vermoord door een Palestijnse scherpschutter. Ondanks haar emotionele innerlijke gevecht met haat en wraakgevoelens, is ze het geweld en het onophoudelijke leed dat voortvloeit uit het Israël-Palestina conflict meer dan zat. In haar geboorteland Zuid-Afrika onderzoekt ze of de waarheids- en verzoeningsmethoden die aldaar zijn toegepast om in het reine te komen met het Apartheidsverleden, ook toepasbaar zijn op de problematiek in Israël.
Ik ontmoette Robi afgelopen jaar op ons festival. Net als Give Up Tomorrow-regisseur Marty Syjuco het jaar daarvoor. Ik was onder de indruk van hun kracht en optimisme. Het zijn ‘gewone, alledaagse’ mensen, die vanwege hun gevecht tegen de verdrukking uitzonderlijk en noemenswaardig zijn. Zo ontstaan er tijdens het festival steeds weer buitengewone ontmoetingen.
Geronimo
Zo herinnert iedereen van het festivalteam zich Geronimo Arevalos (Raising Resistance ), de boer uit Paraguay die nog nooit zijn dorp uit was geweest, laat staan dat hij in een vliegtuig het continent had verlaten om naar Den Haag af te reizen. We vreesden een beetje voor een cultuurshock, maar niets was minder waar. De man leek de tijd van zijn leven te hebben en hield tot in de vroege uurtjes de dansvloer bezet, swingend met een Palestijnse collega filmmaker/ activist, met wie hij alleen in gebaren kon communiceren.
Bruisend en bijzonder: het Movies that Matter Festival biedt talloze films, sommige heel heftig, andere grappig en satirisch, en weer andere serieus en informatief. Er is ook debat, muziek, exposities en er zijn feestjes. Een plek bij uitstek om je onder te dompelen in een andere wereld, exceptionele mensen te ontmoeten en je ogen te openen.
18 november 2013