Ondertussen, op de redactie:
Is de seriekijker slaaf van de moderne tijd?
ALFRED:
Hi Cor. Goed nieuws dat Heimat digitaal is gerestaureerd. Al verbaasde het me dat de opknapbeurt nodig was. Ik had me niet gerealiseerd dat ook beeldproducties van dertig jaar oud al zo sterk onderhevig kunnen zijn aan bederf. Dat associeer ik eerder met stomme films op brandbaar celluloid of klassiekers in zwart-wit uit de jaren vijftig. Wellicht heeft Edgar Reitz zijn megaproject (16 uur!) uit kostenoverwegingen gedraaid op video, een beeldmedium van bedenkelijke kwaliteit. Zie al die uitgelopen clips op YouTube van Amerikaanse popprogramma’s uit de jaren zestig als Shindig! en American Bandstand.
Er is heel veel te verhapstukken over Heimat, want de reeks kent eigenlijke zijn gelijke niet. Maar ik wil aanhaken bij een inleidende opmerking in je bespreking van de heruitgave, over de volksstammen die zich laten vollopen met Amerikaanse series. Die opmerking sluit aan op wat je in het openingsbericht van de Nieuwsbrief van die week meldt: twee op de drie films die in Nederland draaien, zijn van Amerikaanse makelij.
Amerika als grootmacht is niet meer wat het was, maar via Silicon Valley en Hollywood domineert de Amerikaanse cultuur nog steeds wereldwijd, ook onze schermen. En omdat we meer en meer via schermen leven en werken: onze cultuur en ons bestaan. Het maakt het belang van Heimat wat mij betreft alleen maar groter. Zoals het belang van Europese cinema naar mijn bescheiden mening alleen maar toeneemt, als tegenwicht tegen een cultuur die veel Europeanen toch in wezen vreemd is.
Superhelden? ‘Wij’ hebben Zeus en Wodan, ga een potje kaarten met je Captain America! Het is – naast de kwaliteiten van Sorrentino’s film – een van de ‘verborgen’ redenen waarom La Grande Bellezza enkele jaren terug zo’n onverwachte filmhit werd. Er is een enorm publiek voor wat ik doorgaans ‘de Europese mainstream-film’ noem. Zie het recente aanbod van producties uit België en Denemarken, het is een teken aan de wand. Of een potentiële hit als de Jane Austen-verfilming Love & Friendship die spoedig uitkomt.
Ook voor klassieke rampenfilms hoef je niet meer naar Hollywood te grijpen (The Wave, uit Noorwegen). Dito sciencefiction met een sociaalkritische boodschap onder het patina van seks en geweld (de Ballard-verfilming High-Rise, eind juni in de bios). Heimat is symbool voor een andere, minder op spektakel en sensatie gerichte, meer op personages, psychologie en inhoud georiënteerde cinema. Hé, film is ten slotte een Europese uitvinding.
En wie verslaafd is aan tv-series, zal op een dieet van Europese producties zeker niet verhongeren. Zelfs al ik me beperk tot het genre van de politie- of detectiveserie is het aanbod uit Europa enorm en niet alleen in kwantitatief opzicht: de Nordic Noir uit Scandinavië is een subgenre geworden, de tv-detectives uit Engeland (BBC, ITV) zijn legendarisch, de Franse policiers (check Engrenages, Engelse titel Spiral) uniek in hun grimmigheid en persoonlijk heb ik een zwak voor de niet te kloppen combinatie van levenskunst en qua psychologie tot achter de komma kloppende plots van Inspector Montalbano, uit Italië. Leuk hoor, die CSI’s en die Law & Orders, maar Sherlock Holmes is geboren in Europa.
Dat is allemaal een opstapje om de lof van Heimat te zingen. Ik zal me beperken tot wat de conclusie van mijn betoog had moeten zijn: als iemand beweert dat Heimat de beste soap aller tijden is, zal ik niet tegensputteren.
Ik kijk uit naar de dvd-uitgave van de gerestaureerde versie. Dat wordt opnieuw smullen.
BOB:
Heimat, zolang ligt ie al te wachten om een keer te kijken. Terwijl ik meestal niet genoeg kan hebben van zulke series, kwam het er tot nu toe niet van. Nu kan ik dus meteen door naar de restauratie. Heerlijk vooruitzicht! Wie wat bewaart, heeft wat.
Ik sta helemaal achter jouw betoog, Alfred. Pro-Europa, daar kan de wereld wel wat van gebruiken in deze Brexit-tijden.
Die tv-series, mooi voorbeeld. Wijn of film had je ook kunnen nemen (zelfs Georgische en Roemeense wijn vind ik lekkerder dan Chileense) maar de tv-series zouden de Europese Unie al beter kunnen verkopen dan hun eigen pr-machine.
Dus waarom niet in de praktijk brengen? Waarom niet een jaar lang op school, privé, in filmclubjes, ons richten op het vele moois dat Europa te bieden heeft? Als series toch werken met seizoenen, waarom bedenken we dan geen series voor ieder seizoen?
De heetste zomerdagen doen we uiteraard Italië. Beetje voor de hand liggend, en al wat ouder (2003), maar La Meglio Gioventù is perfect voor de zomeravonden. Even de Italiaanse geschiedenis bijspijkeren met verhit drama. Nog wat tijd over tijdens hete augustusavonden? Alfred noemt Inspector Montalbano, ik noem De Luca, een detective die rond de Tweede Wereldoorlog in een moeilijk politiek klimaat moordzaken oplost.
In de herfst steken we het kanaal over. We beginnen in september met Utopia, een originele serie over een graphic novel en een schimmige organisatie genaamd The Network. Vervolgens krijgen we het druk. Eerst naar Broadchurch (in de serie uitgesproken als ‘Brwaadtssjuuurtsj’) De prachtige rotskust van Dover, waar het altijd een soort nazomerige herfst is. Een serie waar je je eerst aan ergert, en die je vervolgens lastig kunt loslaten. Hinterland is een prettige manier om Wales te ontdekken. Penny Dreadful laat Eva Green vaak moeilijk kijken en alle Victoriaanse horrorklassiekers herleven in Dublin. Zelfde tijd: Ripper Street. Goed vakwerk. En via The Missing doet Engeland een stapje naar de andere kant van het kanaal in de vorm van een spoorloos kind in Frankrijk en Tcheky Karyo.
Winter is natuurlijk de ideale tijd voor Scandinavische seriemoordenaars. Het al eerder besproken Deens/Zweedse Bron/Broen is uitstekend tv-werk. Ook een mooi moment voor Arne Dahls Misterioso (Zweden) en The Killing (Denemarken). En Noorwegen? Dan maar het luchtige Lillyhammer (ik heb trouwens net The Wave afgeknald, sorry Alfred).
Als dan lente begint, zetten we Banshee aan. Seks (veel) en geweld (nog iets meer) in een dorpje van de Pennsylvania Dutch. Goed, eigenlijk niet echt Europees, maar wel met een Bosnische (Ivana Milicevic), een Deen (Ulrich Thomsen, Christian uit Festen).
Lente past natuurlijk ook goed bij Frankrijk. Zet de chablis maar vast koud voor vijf seizoenen Engranages, zoals Alfred al tipte (de serie, niet de chablis). Nog meer seks en klootzakken? Benoît Magimel speelt een geweldige patser en doet het zo ongeveer met iedereen in Marseille.
Ja, het is wel donker en grimmig, dit Europa, bijna een afspiegeling van het echte. Heb je wat humor nodig om al het drama weg te spoelen, dan is daar altijd Garth Marenghi, een hilarische parodie op een Stephen King-achtige schrijver. Hoe kunnen wij in Europa de cultuur van de VS nog beter te kakken zetten? Ik laat je even genieten van de eerste aflevering…
Maar wanneer dan Heimat kijken? Daar moeten we een speciale dag voor uittrekken. Ik stel voor: zestien uur kijken op 16 september 2016, in verband met de officiële Duitse release tweeëndertig jaar geleden. Passender kan niet, lijkt me.
COR:
Wat leuk dat mijn stuk over de gerestaureerde serie Heimat 1 stof doet opwaaien. Heel af en toe voel ik mij een alien, omdat ik niet kan meepraten over Breaking Bad, House of Cards, Suits, Game of Thrones of al die andere voornamelijk Amerikaanse series waaraan volgens sommigen de gemiddelde speelfilm niet meer kan tippen. Zal best, want steeds meer producenten hebben meer geld over voor televisie en on demand dan voor de traditionele bioscoopfilm. Zou kunnen dat de kwaliteit van sommige series beter is dan de kwaliteit van de gemiddelde speelfilm, maar als het verdienmodel de drijfveer is, haak ik sowieso af. Dat geldt waarschijnlijk ook voor jullie.
Gelukkig breken jullie een lans voor minder commerciële, lees: Europese, series – ofschoon ik als alien niet kan beoordelen of in alle genoemde gevallen artistieke overwegingen of (ook) geldgewin de motivatie vormen. Jullie voorbeelden lijken mij uitermate geschikt ter verdieping voor de lezer van deze discussie die verslaafd is aan series, maar ik ben bang dat ze (voorlopig) niet aan mij zijn besteed. Ik zal wél bekennen dat ik deel 1 van Garth Marenghi’s Darkplace (Bob’s laatste link) soms uitermate grappig vind, maar daar blijft het dan ook bij. Ik bedoel: het is natuurlijk geen Fawlty Towers…
Zo’n ouwe lul ben ik ook weer niet, maar ik ben van de elpees en niet van de cd’s, ik heb geen smart phone, ik plas liever staand dan zittend, en ik prefereer films boven series. Film is voor mij ‘afgebakend’, met simpel gezegd een begin en een eind; een creatief schouwspel van zo’n anderhalf uur waarin de makers hun ziel en zaligheid hebben gelegd en dat me raakt en ook nog eens nagloeit.
Dat lukt natuurlijk lang niet altijd, maar alleen al het streven naar dit hogere doel vind ik belangrijker dan door filmmakers aan het lijntje te worden gehouden. Seriemakers hebben kennelijk moeite om knopen door te hakken, en tegelijkertijd presteren ze het om hele volksstammen uit de dagelijkse sleur te trekken en (verborgen) reclameboodschappen in je onderbewuste te rammen. De seriekijker is de slaaf van de moderne tijd.
23 mei 2016