Ondertussen, op de redactie:
New Order
COR:
Beste collega’s,
Onlangs zag ik Nuevo Orden, een dystopische Mexicaanse thriller met veel (grof) geweld, over de strijd tussen groepen in de samenleving. Zoals je kunt begrijpen, laveren de commentaren tussen iets van geniaal en prut. Tikkeltje controversieel dus. De film zou onder de titel New Order op 9 december een bioscooppremière krijgen, maar werd uitgesteld naar 10 februari 2022 en beleeft dan eindelijk op 19 mei zijn landelijke release. De vraag is of afstel beter was geweest.
Tijdens het Imagine Film Festival vorig jaar beleefde de film zijn Nederlandse première. Bob deed daarvan verslag en gaf toen al zijn ongezouten mening over Nuevo Orden.
“Probleem is dat deze film van Michel Franco geen context biedt en zodoende meer overkomt als spanningspornografie. Spanning op basis van dood en verderf. Ook een beetje gek: de rijke mensen worden neergezet als mensen, de armen zijn dieven en moordenaars. Mexico heeft te maken met corruptie, laat een serie als Narcos zien, en veel mensen komen er door geweld om het leven. Zet deze film dan aan het denken hierover (als dat de bedoeling was)? Geenszins. En dat is jammer. Film biedt juist een enorme rijkdom aan mogelijkheden om een cynische boodschap te laten zien zonder alleen de ellende te willen tonen.”
Ik deel grotendeels die conclusie maar vraag me af of we nog positieve en anders wel interessante dingen over het hoofd hebben gezien. Jullie misschien?
RIES:
In de reacties op internet wordt Nuevo Orden betiteld als cynisch en een orgie van geweld. Het laatste punt van kritiek is vrij eenvoudig te weerleggen. Nuevo Orden bevat niet meer geweld dan bijvoorbeeld Saving Private Ryan, vrijwel alles van Tarantino en vele andere films. Zowel de hoeveelheid geweld als de expliciete weergave ervan zijn heftig, maar alles hebben we al eerder gezien in de bioscoop.
Ik vermoed dat het eerder het cynische wereldbeeld dat regisseur Michel Franco ons meegeeft is, dat veel kijkers (terecht) niet lekker zit. Zowat ieder personage in Nuevo Orden is slecht, de rijken omdat ze het proletariaat uitbuiten en de armen omdat ze gewelddadig zijn en moorden. Het meest bekaaid komt de corrupte en leugenachtige autoriteit in de vorm van het leger ervan af. Dit cynisme uit zich erin dat zowat ieder personage in de film het loodje legt, zowel de goeden als slechten. De film is een en al willekeur en chaos. Daar houden mensen niet van. De logica die veel films in zich hebben, zelfs degene zonder happy end, ontbreekt in Nuevo Orden totaal.
Zoals Bob al aangaf, zijn de maatschappelijke aspecten uit de film – inkomensongelijkheid, dodelijk geweld en corruptie – een vast onderdeel van de Mexicaanse samenleving. Een van de doelen van kunst is om de samenleving in zijn tijd te duiden, maar dat doet Franco niet. De armoede en daaruit voortkomende problemen zien we nauwelijks, wat de armen slechts tot flat characters maakt. Bovendien had Nuevo Orden goed afgekund met een lagere body count. Het lijkt daarom wel erg op provoceren om het provoceren.
TIM:
De titel van de film zegt eigenlijk alles: voordat een “nieuwe orde” tot stand komt (let ook op de televisierapportage ergens halverwege), is er doorgaans eerst sprake van massale chaos. Die chaos, gepland of ongepland, stelt de meest daadkrachtige groep of institutie in staat om uiteindelijk weer orde op zaken te stellen. De sleutel is snelheid; chaos brengt dingen in een stroomversnelling. Als er geen chaos is, duurt een transformatie (een “grote verandering”) veel langer.
Deze toelichting heeft alles van doen met mijn (gedeelde) kritiek op de film, die een extreem mechanische indruk op mij maakte: Nuevo Orden is meer de neerslag van een politiek-militair mechanisme dan een oprechte filmervaring. Wil Franco waarschuwen voor de (nabije) toekomst of is de film zelfs daarvoor te grof, plat, in your face? Moet een dystopische film bezorgdheid wellicht in emoties (en dus in betrokkenheid) kunnen uitdrukken om waarachtig over te komen?
Voor mij houdt het op als een regisseur zichtbaar geen zak geeft om zijn personages, en groepen mensen zodanig schematiseert dat het conflict geen lagen of nuances kent. Franco stelt zich een stuk ernstiger op dan een Bong Joon-Ho in Parasite; er kan geen lach vanaf, hij meent het bloedserieus, en toch scheert hij alles over één kam van dood en verderf. Neem dan de films van Alfonso Cuarón (Roma het meest recentelijk), waarin scènes van politieke onrust (nota bene in de marge) meer zeggingskracht hebben dan in Nuevo Orden.
P.S.: Ben ik de enige die de initialen van de regisseur (M.F.) bewust op een muur in het luxeappartement gekalkt dacht te zien?
30 april 2022