In Camera Obscura duikt Bob van der Sterre in de fascinerende krochten van de wereldcinema op zoek naar onontdekte en vergeten pareltjes. Iedere maand presenteert hij op InDeBioscoop drie obscure films met een bepaald thema. Meer weten? Lees het interview met Bob naar aanleiding van 10 jaar Camera Obscura. Wil je je kennis op gebied van obscure films testen? Doe dan de Grote Camera Obscura Quiz!
Camera Obscura
Religie is niet zo heilig meer dat je er nog tegenaan moet schoppen. Maar in de twintigste eeuw was dat nog niet zo vanzelfsprekend. Films, boeken en muziekstukken tegen religie waren beladen. Neem bijvoorbeeld de heftige reacties op Life of Brian in 1979. Desalniettemin staken nogal wat filmmakers hun nek uit.
De categorie bizarre experimentele films begint eind jaren zestig en eindigt eind jaren zeventig. De experimentele deur stond een decennium lang wagenwijd open. Daardoor kwam veel seks, sociale kritiek en buitenissigheid. Zie hier drie voorbeelden.
In films zijn we gewend om naar buitengewoon capabele agenten te kijken. Ze zijn slim, kunnen met scherp schieten, draaien hun hand niet om voor wat karate of jiujitsu, rollen complete misdaadorganisaties op. Maar waar zijn de prutsers onder de dienders?
Een paar jaar geleden was het ineens een rage. Heksenfilms en wiccaboeken waren niet aan te slepen, en verschenen in talloze gedaantes, tot en met Hansel and Gretel: Witch Hunters. Maar sindsdien is het weer wat stiller geworden rondom het heksenthema. Een mooi moment om de ‘pure’ heksenfilm af te stoffen.
We leven misschien wel in het meest commerciële tijdperk van de geschiedenis. Kapitalisme zegeviert alom. Maar waar blijven de satires over de lelijke kanten van commercie? Een film als 99 Francs (2007) is zeldzaam.
Het is opvallend hoe vaak schrijvers in films worstelen met een writer’s block. Je hebt in films vermoedelijk meer schrijvers die niet schrijven dan schrijvers die wel schrijven. Ze zijn gefrustreerd, boos, gewelddadig. Goed voorbeeld is uiteraard The Shining (1980). Maar er zijn er meer.
Het is misschien wel de enige filmtak waaraan nog interessante blaadjes groeien (Primer, Timecrimes, Looper, Interstellar, Predestination). Maar dat zijn nogal serieuze films. De echte klassieker in dit genre (Back to the Future) is een komische film. En omdat deel twee van die trilogie zich afspeelt in 2015, doen wij ook nu een Camera Obscura met drie luchtige tijdreisfilms.
Afgezien van klassiekers als Metropolis en Play Time zijn films niet zo geïnteresseerd in architectuur. De gebouwen zijn pure figuranten. Maar als je goed zoekt, vind je meer films die wel de belangrijke rol van een gebouw erkennen. En wat blijkt? Gebouwen zijn vooral sinister.
Symbolisch voor moderne filmkantoren zijn saaie cubicles, incompetente managers en niet werkende printers. Die inspiratieloze kantoren zijn vereerd met vermakelijke films (Office Space) en een vermakelijke serie (The Office). Maar ook vroeger bleken de kantoren niet te deugen. Alleen waren de computers toen een stuk groter.
Het is altijd leuk, zoals in Ocean’s Twelve, als Nederland ineens in beeld is. En meer dan alleen maar als de plek waar je friet in de mayo verdrinkt. Ons land speelde vaker in buitenlandse films een hoofdrol. En elke keer moest er weer een oplossing worden gevonden voor het probleem: in welke taal laten we de karakters praten?
Ooit was een loserprotagonist nog wel grappig. Woody Allen in Annie Hall, Jack Lemmon in The Apartment. Maar het is intussen een cliché van jewelste. Vrouwen zijn onverslaanbare vechtmachines en mannen sukkelen er aldoor achteraan, ‘Pas nou op!’ roepend. Maar dat zijn sukkels zonder reliëf.
Het bovennatuurlijke is nog steeds ongelooflijk populair. Esoterische boeken zijn de enige soort boeken die goed verkopen. Woody Allens nieuwste film, Magic in the Moonlight, gaat ook over contact met de gene zijde. Heeft de filmgeschiedenis eigenlijk iets origineels over dit onderwerp te bieden?
Waar met films als Paranormal Activity (deel 5 intussen, ik heb het opgezocht) het paranormale intussen is verworden tot ingeblikte standaardhorror, heeft de filmgeschiedenis nog wel enkele originele films over contacten met gene zijdes. Deze aflevering gaan we in op hypnose.
Bergen zijn nogal impopulair in de cinema. Te rotsig, te weinig mensen, te geïsoleerd, te lastig om te filmen. Maar als je goed zoekt, vind je ook films die zich afspelen op grote hoogten, en niet alleen maar films over bergsport, zoals Touching the Void. Op die grote filmhoogten zijn een paar totaal uiteenlopende pareltjes te vinden.
Een film met robuuste montage? Met een verhaal dat nergens over gaat? Ogenschijnlijk totale improvisatie? Atypische filmmuziek? Onnavolgbare dialogen? Jean-Luc Godard wierp de meeste bestaande filmregels overboord en pleegde een fluwelen filmrevolutie met zijn nouvelle vague in de jaren vijftig en zestig.
Door de politiek correcte wind die er waait zijn vriendinnetjes in films tegenwoordig stoere vrouwen van dik in de dertig. Saai. Vroeger deden ze er minder moeilijk over. Afgezien van beroemde films als Lolita (1962) en Manhattan (1979) zijn er nog wel wat meer films waarin de vriendinnetjes maar net (en soms net niet) meerderjarig zijn.