Festivalverslag IFFR 2014: Deel 3
door Ralph Evers
Een hartverwarmende roadmovie en een ingetogen wanhoopsschreeuw wisselen elkaar af, terwijl niet veel later gegriezeld kan worden in een Spaanse grot om ten slotte al headbangend een dwarsdoorsnede van het IFFR af te ronden.
Montana is hip voor hartverwarmende roadmovies. Eind vorig jaar vertelde Jean Pierre Jeunet met T.S. Spivet een liefdevolle parabel over een jonge wetenschapper die vanuit Montana naar Washington D.C. reisde. Nu vertelt Alexander Payne (Sideways) een vader-zoonverhaal waarin vader Woodrow Grant volhoudt dat hij een miljoen dollar gewonnen heeft. Hiervoor moet hij wel naar Nebraska. Beide films kenmerken zich door een gelijkende, mooie soundtrack.
Koppige roadmovie
Hoewel iedereen behalve Woody doorheeft dat het hier om spampost gaat, besluit zoonlief pa mee te nemen om hem dan maar te confronteren met de waarheid. Pa weet immers van geen ophouden en blinkt uit in koppigheid.
Woody heeft vooral gezeur aan zijn hoofd. Iedereen probeert hem van zijn malle plan af te praten om naar Nebraska te reizen voor niets. Niks geen miljoen dollar. Zijn geloof in die miljoen dollar heeft wel wat weg van zijn alcoholverslaving. Hij noemt het drinken van bier namelijk ook geen drankprobleem, dat zou sterkere drank zijn, niet bier. En dus gaan pa en zoon op reis. Pa levert commentaar op Mount Rushmore en ze blijven net te lang hangen in het geboortedorp van de Grants, Hawthorne.
Zo leren we via omwegen over de geschiedenis van de Grant-familie, maar eigenlijk ook over de minder succesvolle kant van Amerika. Zij die de American Dream net als wij ook alleen van Hollywood kennen. De plaatselijke bevolking is zeer hartelijk wanneer ze horen dat Woody miljonair blijkt te zijn en iedereen heeft dan ineens nog wat geld tegoed. Je vraagt je af of Woody wel zo overtuigd is van zijn miljoen, of dat dit niet gewoon een slinkse wraakactie is op de kleinburgerlijkheid van het plaatsje Hawthorne. Alsof de regisseur op charmante manier een spiegel voorhoudt en ons laat meevoelen hoe we zouden reageren wanneer een seniele oude man, die we vaag kennen, plots een miljoen gewonnen heeft.
Ingetogen kreten
The Quiet Roar doet z’n titel eer aan. Een ingetogen drama over een vrouw die lijdt aan een terminale ziekte. Om in het reine te komen met haar verleden ondergaat ze een paddotherapie. Met behulp van het in paddo’s werkzame stofje psilocybine gaat ze terug in haar herinnering. Terug naar het moment waar haar leven mis ging, een vakantie in Noorwegen met haar gezin. Gefilmd tegen een imposante achtergrond vol ruige natuur en bergen ontmoet de oude vrouw zichzelf toen ze 25 was. Ze heeft gesprekken met zichzelf en haar man van toen, om tot de conclusie te komen dat ze vrede heeft met hoe deze wending gelopen is.
Er is een constante dreiging in de film aanwezig: in de prachtige ambient muziek en in de meedogenloze natuur. Die ruige, ongepolijste natuur, die als metafoor voor de onafwendbare climax dient. Troost vinden we in de sublieme cadans van deze film, die als een vertraagde wals alledaags menselijk leed verbeeldt. Een stille schreeuw van wanhoop van menselijk onvermogen om soms andere keuzes te maken. Keuzes die onze levensloop hadden kunnen beïnvloeden… ten positieve.
Beklemmende wanhoop
La Cueva is een onderhoudende thriller die geïnspireerd lijkt door The Descent. Een vriendengroep besluit zich uit te leven op het eiland Formentera en legt het een en ander vast op een videoblog. Gekkigheid, alcohol, zwemmen, even helemaal los gaan voert de boventoon. Wanneer ze een grot ontdekken besluiten ze, zonder al teveel voorzorgsmaatregelen, op onderzoek te gaan. Een voorspelbaar recept voor ellende. Natuurlijk gaat het al gauw mis en verdwalen ze hopeloos. Wat een kleine overzichtelijke grot leek, blijkt een duivelse doolhof.
De makers weven op een subtiele wijze een horrorachtige dreiging in de film die effectief werkt. Evenals de schrikmomenten. Naarmate de tijd verstrijkt slaat de wanhoop meer en meer toe. De groep raakt zonder eten en drinken, enkelen zijn gewond geraakt en de hoop op de uitgang vinden, raakt verder en verder weg. De wanhoop leidt tot een dramatische beslissing. Deze wordt helaas wat gemakkelijk en ongeloofwaardig uitgewerkt, maar geeft de film wel het nodige shockelement mee. Wie deze keuzes voor lief neemt, kan genieten van een beklemmende thriller.
Metal als uitvlucht
In het IJslandse muziekdrama Metalhead verwerkt Hera de dood van haar broer Baldur door in diens voetsporen te treden. Baldur was een Metalhead die door een tragisch ongeluk om het leven kwam. Om met haar onmacht, verlies en verdriet om te gaan treedt Hera in Baldur’s sporen. Gaandeweg transformeert ze zich tot heuse metalliefhebber, tot schrik van haar christelijke ouders en medebewoners. Maar welk alternatief heeft ze in het kleine afgelegen dorpje waar ze woont?
Vrienden heeft ze amper; de koeien van haar vader gaan hier ook geen verandering in brengen. Zoals ze zelf treffend zegt: ‘Metal gaat over de realiteit. De dood is reëel, verlies en pijn zijn reëel, oorlog is reëel. Geen suikercoating over het echte leven, maar rauwe fucking emotie!’ Die emotie wordt uitgeleefd met de heavy metal van weleer. Priest, Megadeth, Dio, Maiden, en later ook black metal. Een Metalhead ‘m/’ kan sowieso zijn hart ophalen bij deze film, zeker wanneer de plaatselijke kerk eraan moet geloven. Dat metal over emoties gaat, mag blijken uit de ontwikkeling die Hera’s ouders doormaken. Iets als een happy end, maar dan wel te midden van een symfonie van vernietiging!
29 januari 2014