Filmfestival Toronto 2019 – Deel 1
The Painted Bird maakt vooralsnog meeste indruk
door Bert Goessen
Het filmfestival van Toronto kent altijd een hoog celebrity-gehalte. Ook dit jaar worden de sterren weer af en aan gevlogen: Meryl Streep, Joaquin Phoenix, Scarlett Johansson, Susan Sarandon, Kate Winslet, Gary Oldman, Antonio Banderas, Matt Damon, Tom Hanks, Nicole Kidman en ga zo maar door. Ook twee Nederlandse sterren stonden in de spotlights: Carice van Houten en Halina Reijn. Zij waren in Toronto ter promotie van Halina’s debuutfilm Instinct.
Carice van Houten en Marwan Kenzari spelen de sterren van de hemel in dit aangrijpende drama. De openingsscène maakt meteen duidelijk waar het in deze film om gaat: macht en seks.
Halina Reijn en Carice van Houten promoten Instinct in Toronto (foto: Bert Goessen).
Van Houten speelt de rol van Nicoline, een psycholoog die de seksueel gewelddadige Indris (Kenzari) moet behandelen. Na vijf jaar behandeld te zijn, mag hij met verlof zonder toezicht, maar Nicoline is daar fel tegen en concludeert na slechts een paar korte sessies dat hij nog steeds een groot gevaar voor de samenleving vormt. Niet in staat haar collega’s te overtuigen, geeft ze toe, maar begint ook haar eigen onvermogen op te merken om de druk van Idris’ manipulaties te weerstaan. Gaandeweg ontstaat er een manipulatief spel van aantrekken en afstoten waarbij de vraag centraal staat wie het slachtoffer is en wie de dader. Wat is goed en wat is kwaad? Zijn wij niet allemaal beesten met een instinct?
Reijn levert een krachtige debuutfilm met theatrale allure. Een paar mindere scènes en het eendimensionale karakter van Indris zijn haar vergeven. Na vertoningen op het filmfestival van Locarno, Toronto en het Nederlands Film Festival gaat de film op 3 oktober in de bioscopen draaien.
The Painted Bird: gruwelijke levenswandel
De beste film halverwege het festival is zonder twijfel THE PAINTED BIRD van de Tsjechische regisseur Václav Marhoul. De bijna drie uur durende film, gebaseerd op de gelijknamige roman van Jerzy Kosinski uit 1966, is een duik in de donkerste uithoeken van de menselijke ziel. De film vertelt het verhaal van een joods kind dat door Oost-Europa dwaalt tijdens de Tweede Wereldoorlog en onderweg zinloos geweld en onmenselijke marteling tegenkomt. Op een bepalend moment toont een boer de jongen een in gevangenschap levende vogel, die beschilderd wordt en daarna vrijgelaten. De vogel, die er nu anders uitziet dan zijn kameraden, wordt uit elkaar gerukt. Die kritische les belichaamt de eigen ervaringen van de jongen: verschillend zijn kan fatale gevolgen hebben.
De film bestaat uit een reeks tableaus waarin de hulpeloze hoofdpersoon wordt meegevoerd op een brute reis naar een periode van ongerijmde en ongemoeide haat en angst voor de ander. De 35 mm zwart-wit cinematografie van Vladimir Smutny en de krachtige muziek van Pavel Rejholec maken de gruwelijke levenswandel tot een adembenemende belevenis.
Marriage Story: venijnige scheiding
Van geheel andere orde, maar minstens zo indrukwekkend is MARRIAGE STORY van Noah Baumbach. In deze Netflix-productie spelen Adam Driver en Scarlett Johansson een echtpaar dat op het punt staat om te gaan scheiden. Wat begint als een poging om als vrienden uit elkaar te gaan, zonder advocaten en rechtbankzittingen, eindigt in een venijnig spel van verwijten, moddergooien en punten scoren.
WHO IS AFRAID OF VIRGINIA WOOLF?-light zou je kunnen zeggen. Net zoals Richard Burton en Elizabeth Taylor in 1966 elkaar het leven zuur maakten, doen Johansson en Driver dat dunnetjes over. Niet zo subtiel en gemeen misschien, maar op het dieptepunt van hun scheiding net zo krachtig en indringend. Het acteergeweld spat van het doek en grijpt je naar de keel. Zo uit het leven gegrepen.
Kortgeknipte Scarlett Johansson en muzikale Adam Driver in Marriage Story.
Balloon: Tibetaans verhaal
Tenslotte nog een prachtige film van een in Nederland iets minder bekende Tibetaanse regisseur Pema Tseden. Na THARLO en JINPA is zijn nieuwe film BALLOON een rechttoe rechtaan familiedrama over een gezin bestaande uit vader, moeder, opa en twee kleine kinderen. De vader is vooral bezig met het zwanger maken van zijn schapen (middels een geleende bok) en van zijn vrouw. Echter de vrouw probeert op alle manieren een zwangerschap te voorkomen, terwijl de kleine mannen plezier hebben met het opblazen van de condooms van hun ouders die ze als ballonen gebruiken, en opa plotsklaps het loodje legt. Dat alles opgediend in overbelichte en groezelige beelden.
BALLOON mist misschien een beetje de eigenzinnigheid, het poëtische gehalte en het extravagante karakter van de twee vorige films. Maar het toegankelijke verhaal en de prachtige cinematografie maken de film geschikt voor een breder publiek.
In het tweede gedeelte van het festival draait de film JOKER, die in Venetië bekroond werd met de Gouden Leeuw. Benieuwd of het inderdaad zo’n meesterwerk is als wordt beweerd.
10 september 2019
Filmfestival Toronto 2019 – Deel 2 (slot)