****
recensie Jagten
Jachtseizoen zonder einde
door Eva Baaren
Wat gebeurt er met je leven als je ten onrechte beschuldigd wordt van seks met een kleuter? Thomas Vinterbergs Jagten toont de pijnlijke keerzijde van onze veroordelende tijdgeest.
Wie Vinterbergs gevierde productie Festen heeft gezien, zal de link met Jagten niet ontgaan. Terwijl het in Festen draait om de gevolgen van seksueel misbruik en geheimhouding, is in zijn laatste film verdachtmaking na een juist niet plaatsgevonden seksueel misbruik het thema. In Jagten volgen we Lucas (Mads Mikkelsen), een gescheiden kleuterleider en parttime vader die niet bang is te ravotten met de jongetjes op het schoolplein. Maar als Klara (Annika Wedderkopp), het meisje uit zijn groep en de vijfjarige dochter van Lucas’ beste vriend Theo (Thomas Bo Larsen), uit kinderlijke boosheid een zin laat vallen over de penis van Lucas, breekt in het dorp al snel de hel los.
Treffend gebrek aan schuldigen
Centraal in Jagten staat de groeiende isolatie van Lucas, die nergens meer welkom is en steeds minder weet over het onderzoek naar hem en de gedachtegang van zijn vrienden, met uitzondering van zijn puberzoon (Lasse Fogelstrom) en een paar vrienden uit zijn jachtclub. Het drama dat zich ontvouwt, is alles behalve een opeenvolging van snelle actie, maar kenmerkt zich door een langzame opbouw met plotselinge erupties van emoties, frustraties en twijfel. Deze verhaallijn zorgt niet alleen voor spanning, maar ook voor een identificatie met Lucas en zijn onschuld.
Tegelijkertijd blijft de vraag knagen wie dan wél schuldig is aan de situatie. Vinterberg versterkt die vraag door de keuze voor een enigszins passieve hoofdpersoon, die in de eerste instantie verzuimt om zichzelf tegenover zijn omgeving te verdedigen. Ook de rol van de twijfelende vader van het vijfjarige meisje komt in een aantal scherpe scènes aan bod. Wie vooral overblijven als schuldigen zijn de meer anonieme dorpelingen die bedreigingen uiten en de vijfjarige Klara zelf. Maar kun je een kleuter verwijten dat ze liegt over iets waar ze niks van snapt?
Overspannen tijdgeest
Ondanks de vele aanwijzingen die duiden op Lucas’ onschuld heeft Vinterberg weinig nodig om bij de kijker een aantal momenten van twijfel te creëren. Zo volstaat een pauze in een conversatie over een vermeende kelder in het huis van Lucas om de kijker even te doen geloven dat hij toch iets te verbergen heeft. Jagten verwijst sterk naar de hedendaagse overspannen tijdgeest waarin het fenomeen van kindermisbruik in de kinderopvang en op scholen ons iets te bekend voorkomt, en waarin ook onterecht verdachten van pedofilie nooit meer echt onschuldig kunnen zijn.
18 november 2012