Beyond the Hills

****

recensie  Beyond the Hills

Duivelsuitdrijving

door Cor Oliemeulen

Handelen uit naam van het geloof: goed of slecht? In een Roemeens klooster denken ze het antwoord te weten. Het exorcismedrama Beyond the Hills toetst begrippen als liefde, vrije wil en het maken van keuzes.

In een klooster moet je je losmaken van wereldse zaken. Het is essentieel om al je bezittingen af te geven. Liefde voor anderen, geld en aardse verleidingen zijn taboe. Alles wat moet, is je richten op God. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan voor Alina (Cristina Flutur), die samen met Voichita (Cosmina Stratan) opgroeide in een weeshuis tijdens de communistische dictatuur van Ceaușescu.

Beyond the Hills

Besmet met westerse zonden
Jaren later, na een mislukt leven in Duitsland, keert Alina terug naar haar Roemeense geboortegrond. Ze is dolgelukkig Voichita weer te zien. Met haar wil ze ergens anders een nieuw bestaan opbouwen, maar er is een probleem. Voichita is non in een Orthodox klooster en heeft een andere roeping. Alina wordt wanhopig en opstandig. De priester ziet haar als bedreiging, besmet met westerse zonden en niet passend in de sobere leefwijze in dienst van God. Uiteindelijk voelt hij zich samen met zijn nonnen gedwongen drastische maatregelen te nemen.

Beyond the Hills (Dupa dealuri) is gebaseerd op een gebeurtenis in 2005 toen een bezoekster van een streng religieus klooster in de oostelijke streek Moldavië werd geconfronteerd met exorcisme. De geestelijken waren overtuigd dat ze was bezeten door Satan; psychische aandoeningen kwamen in hun woordenboek niet voor. Journaliste Tatiana Niculescu Bran gebruikte het gegeven voor twee non-fictie boeken die regisseur Cristian Mungiu inspireerden om de film te maken. Als voorbereiding las hij de lijst van 464 – door de Orthodoxe kerk geformuleerde – zonden.

Er zijn geen schuldigen
Het toevoegen van extra lagen en verhaallijnen leidde tot een ingenieus scenario dat op het filmfestival van Cannes in de prijzen viel. De strijd met emoties van zowel de priester (handelt tegen beter weten in) als de vriendinnen (complexe psychologische verhouding) is invoelbaar en perfect uitgewerkt. Als beloning mochten beide speelfilmdebutanten in Cannes de prijs voor Beste Actrice delen. Over zijn personages oordeelt Cristian Mungiu niet. Hij legt bij niemand de verantwoordelijkheid neer en wijst geen schuldigen aan.

Beyond the Hills

Net als in 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (illegale abortus in het Roemenië van de jaren ’80) beslist in Beyond the Hills een man over het lot van twee meisjes. Deze laatste film van Mingiu is dan misschien minder intens, maar minstens zo emotioneel. Een prachtig gefotografeerd relaas, voorzien van een muziekloze soundtrack die zich beperkt tot omgevingsgeluiden, zoals regen, donder en blaffende honden. Het aanvankelijk trage tempo past goed bij het minutieus belichte kloosterleven.

De film doet denken aan Des hommes et des dieux (2010): een lange aanloop met veel Gregoriaans gezang en een overdonderende climax. De kloosterlingen worden weggevoerd en vermoord. In Beyond the Hills ligt het onderscheid tussen goed en slecht veel moeilijker. Behalve als mensen een kapitale fout maken in de naam van het geloof – met de absolute overtuiging dat het de goede zaak dient.

 

19 november 2012

 

MEER RECENSIES