****
recensie Fill the Void
Pijnlijk mooi
door Joan Gebraad
Je grote zus verliezen. En daarna moeten trouwen met haar weduwnaar in plaats van je grote liefde. Durf je dan je hart te volgen? Het overkomt de achttienjarige Shira in de hartverscheurende dramafilm Fill the Void.
De ietwat naïeve Shira (Haddas Yaron) groeit op in een geïsoleerde orthodox-joodse omgeving in Tel Aviv. Ze is uitgehuwelijkt en kijkt uit naar haar leven als getrouwde vrouw. Shira’s droom spat uiteen als haar oudere zuster Esther (Renana Raz) sterft tijdens de geboorte van haar zoon Mordechai. Al gauw krijgt weduwnaar Yochai (Yiftach Klein) een aanbod om te trouwen met een Belgische weduwe.
Shira’s moeder Rifka (Irit Sheleg) vreest haar kleinzoon nooit meer te zien als Yochai naar België vertrekt en beraamt een plan: Shira moet Yochai trouwen. Dan blijft Mordechai dichtbij en is de reputatie van de familie gered. Ze denkt zo de leegte die Esther achterlaat te kunnen opvullen. Shira ziet echter helemaal niets in deze toekomst. Vanaf dat moment begint een strubbeling tussen hart en hoofd, familieplicht en geluk.
Pijnlijk
Fill the Void ontving zeven Orphirs, de Israëlische variant van de Oscars. De film behandelt een zeer pijnlijk onderwerp: het verlies van een kind en een zus. Over de leegte die ontstaat en op geen enkele manier gevuld kan worden. Maar ook thema’s als de positie van de vrouw, de rol van religie en seksualiteit in een orthodox-joods milieu komen aan de orde.
Haddas Yaron (beste actrice filmfestival Venetië) geeft op overtuigende wijze gestalte aan de wereldvreemde en verwarde Shira. Je voelt haar jeugdige opwinding wanneer zij aan het begin van de film oog in oog staat met de jongen met wie ze zo graag wil trouwen. Je voelt de spanning tussen haar en Yochai, haar verdriet jegens Esther.
Serieuze Jane Austen?
Regisseur Rama Burshtein is van kinds af aan groot fan van schrijfster Jane Austen en heeft heel bewust parallellen tussen de orthodox-joodse wereld en die van Austen willen trekken. Hierin slaagt ze gedeeltelijk. De heldinnen in Austens romans leven weliswaar net als Shira in een wereld van strakke regels en etiquette, waarin (familie)eer belangrijk is. Maar hiermee houdt de vergelijking op. Bij Austen gaat het om gevatte, sterke vrouwen; in Fill the Void maken we kennis met een twijfelend, onzeker meisje dat continu lijkt te bezwijken onder de druk van haar familie. Shira is eerder een antiheld.
Authentiek
Belichting, aankleding, decor, muziek: de wereld van Shira ziet er prachtig authentiek uit en geeft een goede inkijk in het orthodox-joodse leven. De kleding ademt rijkdom, belichaamt traditie en heeft iets tijdloos. We zien de joodse gemeenschap Poerim vieren, huwelijken arrangeren, verheugd zijn om de besnijdenis van Mordechai en rouwen om Esther. De film bevat veel sterke scènes die het verdriet en de leegte van Esthers dood visueel verbeelden.
De familie die aan tafel zit met de lege stoel van Esther volop in beeld. Of Shira die voor een groep kinderen een muziekstuk op haar accordeon speelt. De kinderen dansen uitbundig en zijn opgewekt. Shira’s spel is vrolijk, tot iemand over haar zus begint. Je ziet Shira’s gezicht langzaam betrekken, haar muziek transformeert in een treurige melodie. De bewegingen van de kinderen vertragen. Totdat ze zwijgen, Shira opkijkt en begrijpt waarom er niet meer gedanst wordt.
Fill the Void is een mooie, zeer emotionele film in een orthodox-joodse setting. Een universeel verhaal over het immense verdriet en de gevolgen na het verlies van een zus.
1 april 2013