****
recensie Fruitvale Station
Fatale klunzigheid
door Cor Oliemeulen
Tijdens nieuwjaarsnacht worden normaliter hulpverleners gehinderd en uitgedaagd. In het aangrijpende Fruitvale Station is het andersom.
Op de laatste dag van 2008 ontwaakt de 22-jarige Oscar Grant (Michael B. Jordan) met goede voornemens. Hij belooft zijn vriendin Sophina (Melonie Diaz) trouw, gooit zijn zak weed leeg in de rivier, wil definitief afrekenen met zijn bajesverleden, probeert zijn baan in een supermarkt terug te krijgen en is extra lief voor zijn vierjarige dochtertje Tatiana (Ariana Neal) en zijn moeder Wanda (Octavia Spencer – The Help, 2011). Een dag later is hij dood als gevolg van een schotwond in zijn rug. Een politieagent maakte een fatale inschattingsfout toen Oscar en zijn vrienden in de vroege ochtend van nieuwjaarsdag werden gearresteerd na een vechtpartijtje op het station van Fruitvale in Oakland, Californië. Je mag dan direct weten hoe dit drama afloopt, het maakt de film alleen maar spannender en realistischer.
Mobieltjes
Fruitvale Station begint met authentieke opnames van mobiele telefoons en videocamera’s vanuit de stilstaande trein waaruit Oscar zojuist door een tikkeltje agressieve politieagent is gehaald. We zien hoe hij ruw in toom wordt gehouden door twee agenten en horen de reacties van het verontwaardigde publiek. Even later klinkt een schot. Nadat tientallen opnames op het internet zijn gezet en televisiestations de beelden uitzenden, breken op verschillende plaatsen demonstraties en rellen uit. Een half jaar later begint het omstreden en langdurige proces tegen de politieagent met de losse handjes. Elke nieuwjaarsdag wordt het slachtoffer herdacht op Fruitvale Station.
De film voelt als een docudrama met fictieve verhaalelementen en is een reconstructie van het laatste etmaal van Oscar Grant. Debuutregisseur Ryan Coogler schreef zelf het script en slaagt er in de protagonist te laten overkomen als een levensechte persoon in plaats van het karakter uit de media. Een man met hoop, dromen en nieuwe doelen in het leven. Hoofdrolspeler Michael B. Jordan lijkt qua uiterlijk op de echte Oscar Grant. Hij speelt bovendien zo naturel en ontwapenend dat een nieuw aanstormend acteertalent van het kaliber Gordon-Levitt en Gosling is opgestaan.
Filmschool
Ryan Coogler zat nog op de filmschool toen hij in contact kwam met Significant Productions van Forest Whitaker (The Last King of Scotland, 2006). De acteur, die bekend staat vanwege zijn maatschappelijke engagement, raakte enthousiast en gaf groen licht voor het project. Coogler nam contact op met Grants familie, regelde de rechten, castte enkele van zijn eigen vrienden, kreeg toestemming om op Fruitvale Station te filmen en fabriceerde binnen twintig dagen een warme, realistische rolprent (ofschoon sommigen vinden dat Oscar Grants verzet tegen zijn arrestatie onderbelicht is gebleven).
Fruitvale Station is de zoveelste film over zinloos (politie)geweld. Hij is wel bijzonder pakkend en ontroerend, zonder maar één keer klef te worden. Zelfs niet als Oscars moeder in het ziekenhuis verzucht waarom zij haar zoon in godsnaam had aangeraden om met de trein naar de vuurwerkshow te gaan, of zijn dochtertje aan haar moeder vraagt: ‘Waar is papa?’
31 december 2013