Kedi

***

recensie Kedi

Istanbul door de ogen van de kat

door Suzan Groothuis

Istanbul kennen we van De Blauwe Moskee en de Aya Sofia. Maar Istanbul is ook onlosmakelijk verbonden met katten. Eén van Istanbuls inwoners in Ceyda Toruns documentaire zegt het mooi: “Zonder de kat zou Istanbul een deel van zijn ziel verliezen.”

Kedi gaat over de vele straatkatten die Istanbul rijk is. Er zijn er duizenden en als je goed oplet zie je ze overal: bij marktkraampjes, de vissershaven, in magazijnen (heerlijke plek voor een nestje) en bij restaurants of bij mensen thuis.

Kedi

Sterke persoonlijkheid
De camera volgt verschillende katten met een sterke persoonlijkheid. Katten die onmiskenbaar verbonden zijn met Istanbul en zijn inwoners. Sari, Bengü, Psikopat, Deniz, Aslan Parçasi, Duman en Gamsiz heten ze. Allen met een eigen karakter: de één een verleider, de ander een ware psychopaat die zelfs pitbulls verjaagt.

Met de oortjes gespitst sluipen ze door de stad. Op zoek naar eten, naar aandacht en naar liefde. Ondertussen vertellen inwoners van Istanbul over hun band met katten, of met een specifieke kat in het bijzonder. Al zijn het straatkatten, de beestjes die in beeld zijn gebracht, hebben toch een soort van thuis. Psikopat bijvoorbeeld, die “harde” liefde ontvangt van de man die zich over haar ontfermt. Geknuffeld worden vindt ze maar niks, maar ruwe streken over haar vacht doen haar genieten. Ondertussen laten beelden zien dat zij de baas is en zich niets laat vertellen. Ze heeft een partner, maar als ze gevoerd worden wijkt hij opzij en eet zij als eerste. Vrouwelijke concurrentie blaast ze weg. En als visdief is zij iedereen te slim en te snel af.

Katten als zingeving
Veel geïnterviewden hebben een moeilijke tijd doorgemaakt en zijn voor de straatkatten gaan zorgen uit zingeving en troost. Een man die dagelijks met hen in de weer is zegt dat als je kan genieten van een kat, de wereld aan je voeten ligt. Een ander heeft het weer over een magisch moment waarin een straatkat een grote rol speelde. Zo staat de kat symbool voor mysterie, geluk en troost.

In Kedi zijn stad en dier verbonden met elkaar, waarbij de kat selectief is in het kiezen van plek en mens. Een mooi voorbeeld is de adellijke Duman, die al twee jaar bij een delicatessenzaak “woont”. Duman is een kat met manieren, maar weet heel goed wat hij wil en hoe hij het kan krijgen. Hij komt de zaak niet binnen, maar krabbelt als hij honger heeft met zijn pootjes tegen het raam. Nog enthousiaster wordt hij als het personeel naar zijn favoriete hapjes loopt: manchego en kalkoen. Achter zijn verzorgde en charmante uiterlijk schuilt nog steeds een straatkat.

Kedi

Vermakelijk met een boodschap
De verhalen van de inwoners over de katten komen grotendeels op hetzelfde neer, waarmee Kedi naar het einde toe in herhaling valt. De liefde voor de dieren leidt tot hoge rekeningen bij de dierenarts, bij wie menigeen inmiddels een schuld open heeft staan. Maar de katten zorgen ook voor verrijking. Ze worden als probleem gezien, maar Kedi toont een andere blik op de straatkat: namelijk die van cultureel symbool.

Zo hartverwarmend als de prachtige documentaire The Wild Parrots of Telegraph Hill, waarin een man zorg draagt voor wilde parkieten in San Francisco, wordt het niet in Kedi. Omdat gekozen is voor een fragmentarisch karakter, blijft de film wat vrijblijvend. Het is vooral een blik op stad, mens en dier en hoe die in verhouding staan tot elkaar. Vermakelijk met een boodschap: mens en dier moeten leren samenleven, in plaats van de conclusie stellen dat er voor de straatkat in de stad geen plek meer is.
 

20 augustus 2017

 
MEER RECENSIES