***
recensie Le Passé
Moeizame gezinsrelaties
door Joan Gebraad
Asghar Farhadi won in 2011 de Oscar voor de beste buitenlandse film voor A Separation. De verwachtingen voor Le Passé waren hooggespannen. Helaas struikelt de Iranese regisseur over zijn eigen vertelambities.
Le Passé is net als A Separation een familiedrama over menselijke relaties. Na vier jaar keert de Iranese Ahmed (Ali Mosaffa) op verzoek van zijn vrouw Marie (Bérénice Bejo, The Artist) terug naar Frankrijk. Of hij de scheidingspapieren wil ondertekenen. En met haar puberdochter Lucie (Pauline Burlet) wil praten. Lucie verzet zich namelijk om onbegrijpelijke redenen tegen Marie’s voorgenomen huwelijk met stomerijeigenaar Samir (Tahar Rahim, Un prophète ).
In Parijs belandt Ahmed in een web van moeizame onderlinge gezinsrelaties en neemt onbedoeld de rol van bemiddelaar op zich. Niet alleen tussen Lucie en Marie, maar ook tussen Faoud (Elyes Aguis), het zoontje van Samir en zijn vader. Beetje bij beetje wordt niet alleen duidelijk wat Lucie’s grote geheim is, ook hoe dit de gemoedstoestanden en stroeve relaties tussen iedereen in de film verklaart.
Ingetogen acteerspel
De emotionele vlakheid van de personages in bepaalde situaties springt erg in het oog. Zowel Ahmed als Samir heeft een zweem van depressie over zich heen hangen. Marie, overigens een uitstekende rol, zwengelt heen en weer tussen heftige emotionele uitbarstingen en passiviteit. Geen van hen lijkt in staat liefde voor de ander te tonen. Er brandt nog wat liefdesvuur tussen Ahmed en Marie, net zoals tussen haar en Samir, maar Farhadi laat hen heel bewust geen enkele affectie tonen. Hij instrueerde zijn acteurs duidelijk hun emoties in te tomen. Toch is affectie nodig voor identificatie met de personages. Het is moeilijk om je als kijker te kunnen identificeren met zwaar depressieve personages die emotioneel verlamd zijn.
Intrigerende verhalen, maar te veel verhaallijnen
De persoonlijke verhalen van de personages zijn stuk voor stuk menselijk en aangrijpend. Over het mozaïek van de onderlinge relaties tussen de personages niets dan lof. Stuk voor stuk zijn ze intrigerend. De gespannen driehoeksverhouding tussen Samir, Ahmed en Marie. De moeizame relatie van de volwassenen hoofdpersonen met die van de kinderen.
Farhadi begaat echter een blunder qua storytelling. Hij besteedt aandacht aan de perspectieven van alle personages. Dat zijn er gewoonweg te veel voor een film van twee uur. Daardoor mist Le Passé een duidelijk perspectief en dwaalt soms te ver af. Gedurende het tweede uur vraag je je af wat de functie van Ahmed nog is en waarom hij in vredesnaam helemaal uit Iran over moest komen om zich met de problemen van Marie, Samir en hun samengestelde gezin te bemoeien. Hun problemen spelen zich af in het hier en nu, Ahmed behoort tot Marie’s verleden. Geen van de personages kan echter het verleden achter zich laten, is Farhadi’s boodschap. Dat kan hij echter ook prima duidelijk maken met minder verhaallijnen.
Spanningsdosering
Een ander mankement van Le Passé is de spanningsopbouw. De eerste helft is het verteltempo erg traag. Pas in het tweede deel komt de film goed op gang en geeft Farhadi ineens zoveel interessante informatie weg dat het je overdondert. Toch geeft hij geen antwoord op alle vragen. En dat knaagt. Waarom in het eerste uur niet meer vragen beantwoorden en in het tweede uur de rest invullen?
Al met al is Le Passé een mooie film met intrigerende verhaallijnen en goed acteerspel. Jammer van de spanningsopbouw en het gebrek aan keuze voor een duidelijk perspectief. Anders had Le Passé net als A Separation een geweldige film kunnen zijn.
3 augustus 2013