****
recensie Plein Soleil (4K re-release)
Alain Delon steelt identiteiten
door Bob van der Sterre
Gezellige vrienden op een terrasje. Dat is wat je denkt van Tom en Philippe. Maar zo simpel is het niet. De een is steenrijk en de ander een identiteitensteler. Hoe lang gaat dat goed? Niet lang, blijkt uit Plein Soleil, de film uit 1960 van René Clement, die nu in 4K-resolutie is verschenen.
Twee keer eerder zag ik Plein Soleil. Toen was me nog niet opgevallen hoe enorm snel deze film wel is… De film begint met een dialoog op een terrasje. Rap gebabbel van drie mannen, een van hen koopt een boek van kunstenaar Fra Angelico, de ander bietst een wandelstok van een blinde en die verkopen ze aan een vrouw met wie ze (samen) kussen in een open koets.
Wat een vragen geven deze vijf minuten. Zijn Philippe en Tom vrienden, oplichters, rijkelui, geliefden? Zijn ze uit op relschoppen? En waarom voelt die Tom een beetje raar aan?
Dan zitten ze opeens op een zeilboot, Tom wordt in een balorige actie alleen op zee gelaten, Philippe haalt hem weer op. Ze zetten zijn vriendin Marge af. Dan (let op: spoiler in aantocht…) volgt een bizarre dialoog:
– Dus je vermoordt me en je bent rijk?
– Je mist niets, hè?
– Het lijkt erg ingewikkeld. Je zou meteen gepakt worden.
– Dat hoeft niet. Ik heb veel fantasie.
Wat Tom dan dus prompt doet. Vervolgens moet hij zich in allerlei bochten wringen om bij Philippe’s geld te komen. Hier en daar mensen omleggen en laten verdwijnen, Philippe’s stem en handtekening imiteren, naar de bank gaan, de politie mijden, enzovoort. (Er zitten een paar bizarre scriptwendingen in, bijvoorbeeld hoe de reusachtige tochten van vasteland naar Sicilië in een oogwenk plaatsvinden, maar laten we die maar even met rust.)
Een film die mooi is om te zien
Ja, Plein Soleil van René Clement is een zeer prettige film ‘voor het oog’, met een erg goed passende Alain Delon in de hoofdrol. Hij ziet er gek genoeg meer uit als een gewone Franse acteur dan de superster die hij nog zou worden.
1960 was zijn doorbraakjaar, toen hij ook in Rocco e i suoi fratelli speelde. Twee memorabele rollen. Misschien wel omdat de arrogantie nog moest komen, die hem trouwens ook geen kwaad deed, gezien zijn latere rollen in Le Samurai, Le Cercle Rouge of Mr. Klein. Na een lang en actief filmleven is Delon vorig jaar overleden, bijna negentig jaar.
De intensiteit van de acteurs, vooral Delon, maar ook Maurice Ronet (die grappig wordt geïmiteerd door Delon) past bij het tempo en helpt ook bij de filmervaring.
Regisseur René Clement die dit vastlegde is geen Truffaut of Godard (verwacht van hem geen ‘artistieke fratsen’) maar had wel al vrij sterke films op zijn cv, zoals Monsieur Ripois en Jeux Interdits. Niet raar voor iemand die kennis had opgebouwd als documentairefilmer.
Ook Patricia Highsmith, de schrijfster van The Talented Mr. Ripley – waar de film op is gebaseerd – vond het “very beautiful to the eye and interesting for the intellect”. Alleen vond ze het veranderde einde erg jammer. En of er echt iets homoseksueels in zit (sterke passage als Tom Philippe nadoet in de spiegel) is lastig te zeggen. In films uit die tijd bleef dat in het ongewisse.
Warmbloedige Hitchcock
Plein Soleil ziet eruit en werkt als een warmbloedige Alfred Hitchcock-film. Dat is misschien ook niet zo raar, want de scenarioschrijver, Paul Gégauff, werkte ook voor Claude Chabrol, die ook wel bekendstond als ‘de Franse Hitchcock’. Doet dit verhaal je bijvoorbeeld denken aan Chabrols Les Biches uit 1968? Ook die film is een beetje gebaseerd op The Talented Mr. Ripley.
Clement had hierna nog een paar jaar succes, maar na de kostbare misser Paris brûle-t-il? (een film ramvol Amerikaanse en Franse vedettes, toch bliefde niemand het) halverwege de jaren zestig kwam er eigenlijk geen echt goede film meer uit zijn handen. Hij kon zich niet vernieuwen zoals vele anderen dan wel konden in de jaren zeventig.
Nu nóg beter
De film van 1999 en serie van 2024 zijn misschien bekender, maar niet beter. James Berardinelli, een redelijk bekende criticus, vatte het wel goed samen: ‘Almost every aspect of Rene Clement’s 1960 motion picture is superior to that of Minghella’s 1999 version, from the cinematography to the acting to the screenplay.’
Nu dus zelfs in 4K. 4K-films klinkt voor mij altijd als een hype. Fijn hoor, die geweldige kwaliteit (vier keer meer pixels dan in HD) maar als HD al geweldig is, hoe geweldig is dan nog 4 keer geweldiger? Ik heb nog een klein scherm, kijk wel eens dvd, zelfs YouTube als het uitkomt. Ik koester de vlekjes en oneffenheden van het celluloid, het hoort bij film als barstjes in de muur.
Toch snap ik wel waarom CanalPlus koos voor een 4K-restauratie van Plein Soleil. Het is bijna een no-brainer. De film heeft veel actie en een hoog tempo. Het is spannend. Geweldige zomerse beelden van de middellandse zee (letterlijk: de zee). Italiaanse steden, prachtige auto’s, cafés, straten, winkels. De zonnige kleuren spatten van het scherm.
Er zijn vast slechtere films om in 4K-resolutie te kijken.
7 juli 2025