Life, Animated

****

recensie Life, Animated

Disney als referentiekader

door Cor Oliemeulen

Door het kijken naar animatiefilms van Disney leren opgroeiende kinderen vaak wat goed en slecht is. Eenmaal volwassen zijn de meesten in staat de nuance te zoeken. In de verwonderlijke documentaire Life, Animated maken we kennis met een autistische jongen die Disney gebruikt om de echte wereld te leren begrijpen.

Owen Suskind lijkt tot zijn derde een normale peuter, maar dan verandert hij plotseling. Diagnose: autisme. Hij praat niet meer, sluit zich op in zijn hoofd en is bijna vier jaar niet te bereiken. De wereld is te intens voor zijn hersenen, zegt zijn moeder. Het enige waarop Owen reageert zijn Disney-films. Zijn ouders ontdekken dat ze slechts met hun jongste zoon kunnen communiceren op de manier waarop personages uit Disney-films praten. Tot het moment dat hij zijn schooldiploma haalt en zowaar verliefd wordt, leert Owen heel langzaam de echte wereld te begrijpen aan de hand van de uitvergrote karakters van zijn tekenfilmhelden. Maar het echte leven is geen Disney-script, dus wordt Owen onzeker, vooral nu hij op het punt staat om zelfstandig te gaan wonen.

Life, Animated

Leren leven dankzij Disney
Regisseur Roger Ross Williams werd in ons land vooral bekend door Blackface, een korte documentaire over Zwarte Piet die hier en daar op de nodige weerstand stuitte. Williams is zwart, homofiel en voelde zich als kind, net als Owen Suskind, afgesloten van de wereld. Hij moest een manier vinden om contact met de echte wereld te maken. Net als Owen trok hij zich terug in fantasieën en creëerde hij verhalen in zijn hoofd.

Het is dus niet verwonderlijk dat outsiders een belangrijke rol in Williams’ loopbaan spelen. In Amerika genoot hij faam als tv-journalist en won in 2010 als eerste Afro-Amerikaanse filmregisseur een Oscar: voor Music by Prudence, zijn eerste korte documentaire waarin hij een groep gehandicapte Afrikaanse muzikanten volgt. De fascinatie voor buitenstaanders, gekoppeld aan zijn persoonlijke leven en betrokkenheid geeft Life, Animated een mooie gelaagdheid. De film is gebaseerd op een boek van Owens vader, Ron Suskind.

Het intieme portret van Owen Suskind is niet zomaar een documentaire over een autist die langzaam zelfstandig wordt. Hij is een fenomeen die na een periode van louter brabbeltaal leert praten én leven, dankzij de animatiefilms van Disney. Owen kent niet alleen alle teksten van buiten, de overdreven emoties van Disney zijn gemakkelijker te begrijpen. Owen gebruikt filmscènes om zichzelf uit te drukken. Zo is Hercules zijn voorbeeld voor als je niet wilt opgeven, Jungle Book als je vrienden nodig hebt en fungeert Pinokkio om te leren hoe het voelt om een echte jongen te zijn.

Life, Animated

Perspectief op ingewikkelde wereld
We observeren Owen in zijn dagelijkse activiteiten en zien hoe hij een Disney Club voor lotgenoten heeft opgericht. Ze kijken en bespreken wat bepaalde scènes in hun eigen leven betekenen. Het bezoek van twee bekende stemauteurs van Disney is prachtig en hilarisch. Het sterkste punt van Life, Animated is dat we Owen niet alleen observeren, maar vooral ín het hoofd van Owen zitten. We zijn getuige van zijn perspectief op hemzelf en de ingewikkelde wereld om hem heen. Een gevoel dat wordt versterkt door de vormgeving: een combinatie van homevideo’s uit Owens kindertijd, animaties die zijn gebaseerd op zijn eigen tekeningen en natuurlijk scènes uit Disney-klassiekers, waaraan Owen behoefte blijft houden en die hij met intense gevoelens volgt.

Owen is goedlachs, emotioneel, openhartig en eerlijk. Hij mag dan wel voornamelijk leven volgens mythes en fabels en een onschuldige kijk op de wereld hebben, maar dat maakt zijn perspectief soms juist bijzonder origineel en meer dan eens verrassend wijs. Nu is hij 23 en is het zijn ouders gelukt om hem een beetje uit zijn ‘gevangenis’ te trekken. De tijd van zelfstandigheid breekt aan, alle veranderingen zijn nieuw en spannend voor hem. Gelukkig heeft Owen een bepaald bewustzijn ontwikkeld: hij kan goed reflecteren op zijn leven en de moeilijkheden waarmee het gepaard gaat. En mocht hij eens triest zijn, dan kan Owen zelf zomaar in een animatiefilm belanden.
 

18 maart 2017

 
MEER RECENSIES