Masaan

****

recensie  Masaan

Het leven buiten Bollywood

door Cor Oliemeulen

De moderne wetenschap en technologie in India mogen dan wel een enorme vlucht hebben genomen, de emancipatie van de maatschappij blijft hopeloos achter.

India is China gepasseerd als snelst groeiende economie ter wereld, maar desondanks heerst er nog veel armoede in het Aziatische land. Meer dan tachtig procent van de bevolking is Hindoeïstisch. Dit betekent dat het leven van geboorte tot dood in het teken staat van religie en traditionele (lees: ouderwetse) opvattingen. De samenleving kent het kastenstelsel en je karma bepaalt in welke hoedanigheid je na je dood terugkomt op aarde.

Recensie Masaan

Realistische relaties
Veel mensen proberen te ontsnappen aan hun beslommeringen door zich onder te dompelen in de opwindende, kleurrijke wereld vol zang en dans van Bollywood – niet zomaar dus de grootste filmindustrie ter wereld. Tegelijkertijd verschijnen er steeds meer filmmakers die juist het realistische Indiase leven van alledag als thema kiezen. Zo ook regisseur Neeraj Ghaywan, die ruim twee jaar aan het vak mocht ruiken als assistent van het vernieuwende talent Aurag Kashyap tijdens de opnames van diens grandioze Gangs of Wasseypur. Debutant Ghaywan situeert twee verhalen in de heilige stad Benares aan de heilige rivier Ganges. Normaliter hebben filmmakers hier alleen maar oog voor de vele priesters en religieuze rituelen, in Masaan staan interpersoonlijke relaties centraal.

We volgen het meisje Devi, die stiekem afspreekt met de student Piyush om seks te hebben, wat in India strikt verboden is als je niet getrouwd bent. De getipte politie doet een brute inval in hun kamer en de jongen, die de bui al ziet hangen, snijdt zijn pols door. Vervolgens zet een politieofficier Devi’s vader, een ex-universiteitsprofessor en nu verkoper bij de Ganges, onder druk: er moet flink in de buidel worden getast, anders zet de politieman het door hem zelf gemaakte filmpje van Devi in bed op het internet en is de schade en schande niet te overzien.

Masaan

Seks in het huwelijk
Ergens anders in Benares wordt Deepak smoorverliefd op Shaalu. Hij cremeert lijken aan de oever van de Ganges en is veroordeeld tot de laagste kaste. Zij is weliswaar een ruim denkend meisje, maar weet dat haar welgestelde ouders hun relatie nooit zullen accepteren. Een huwelijk wordt immers gearrangeerd door de ouders en de gegadigde moet tot dezelfde kaste behoren. Shaalu zegt pas voor Deepak te kunnen kiezen als hij een goede baan met aanzien heeft. Tot die tijd is het moeilijk afspreken, want zelfs flirten buiten het huwelijk is niet toegestaan.

De twee verhalen illustreren perfect eenvoudig het ingewikkelde maatschappelijke systeem in India waarin de meeste vrouwen nog steeds als minderwaardig worden beschouwd. De meeste mannen zijn volgens de filmmaker seksistisch en hebben vaak juist moeite met intelligente vrouwen. Ook modern opgeleide, liberaal denkende en financieel onafhankelijke vrouwen zijn genoodzaakt de traditionele paden te bewandelen.

Aan het begin van Masaan zien we dat de progressieve Devi porno kijkt, een bezigheid waartoe ongehuwde vrouwen zijn veroordeeld omdat ze seksueel niet aan hun trekken komen. Ook het fragment waarin Deepak steeds als hij de lijken in brand steekt de schedel moet verbrijzelen – om de ziel van de overledene te kunnen bevrijden – is veelzeggend. Zo is ieder personage in Masaan gebonden aan zijn uitzichtloze lot en een gevangene in zijn eigen leefomgeving.

 

3 augustus 2015

 

MEER RECENSIES