**
recensie United States of Love
Vrijheid komt met een prijs
door Ralph Evers
Tegen de achtergrond van de val van de Muur, nieuwe vrijheden, nieuwe toekomst, worstelen vier vrouwen met deze gegevenheden. Teleurgesteld in de liefde, met vervallen dromen en in eenzaamheid geraakt, pogen ze een draai aan hun leven te geven, ten gunste van het heden.
Hoewel de val van de Muur groots en uitbundig gevierd werd, verdampte de euforie in de weken en maanden erop. Een nieuwe wereld vraagt om een nieuw houvast. Het communisme en de staatsterreur zijn dan wel voorbij, de infrastructuur en de culturele vezels zijn niet zomaar weg. De alledaagse patronen van de hoofdrolspelers wrijft met de nieuw verworven vrijheden, die op zichzelf weer verlangens laat lonken om het hoekje van de grauwe muren. Ergens, daar in het nabije ligt een belofte tot avontuur, spanning en zingeving te wachten.
Mistroostig blauw
Dat ongemakkelijke huwelijk tussen nieuwe mogelijkheden en oude teleurstellingen wordt door de Moldavische cameraman Oleg Mutu op de hem bekende manier treffend vastgelegd. Andere films waarin hij schittert zijn 4 maanden, 3 weken en 2 dagen, The Death of Mr. Lazarescu en Tales from the Golden Age. Wat zijn stijl kenmerkt is een mistroostig blauw pastelfilter over het beeld. Kleuren verfletsen gelijk de hoop op een snelle bevrediging.
Wat opvalt zijn de herhaaldelijke shots van één van de protagonisten, lopend, tegen een ofwel vervaagde ofwel uniforme achtergrond. De blik streng gericht, terwijl grauwe graslanden, sovjet-architectuur of eindeloze muren aan ons voorbijtrekken. Op z’n tijd werkt dit natuurlijk versterkend als beeldtaal. De hoeveelheid echter die we tijdens de film voorgeschoteld krijgen, doet eerder denken aan een creatieve beeld-armoede (hetgeen wel aansluit bij de ongestilde verlangens van onze vrouwen).
Vier vrouwen
Het verhaal ontwikkelt zich langs vier vrouwen, waarbij de vier verhaallijnen op een vloeiende, haast ongemerkte manier in elkaar overlopen. De eerste vrouw, Agata, voelt zich klemzitten in een uitgeblust huwelijk, dat af en toe opleeft in wat obligate vrijpartijen. Ondertussen verlustigt ze zich aan de priester, die veelvuldig over de liefde (s)preekt. Iza, de schooldirecteur, zoekt haar heil bij een arts en vader van een van haar leerlingen. Een trauma uit het verleden zit nog voortdurend op de hielen om haar genadeloos af te straffen. Overtuigend in haar verkilde, verbeten blik gevangen. Zij het dat de balans doorschiet in eindeloze shots van een gejaagd stappende Iza tegen fletse, liefdeloze decors.
De derde vrouw is Renata. Een lerares die op het punt staat met pensioen te gaan en haar appartement deelt met planten en zangvogels. Ze is gefixeerd op de vierde vrouw die gevolgd zal worden en die een brug tussen de personages slaat, Marzena. De zus van Iza en voormalige miss beauty-winnares die nu werkzaam is als aerobicsinstructrice en zich vereenzaamd voelt nu haar man in Duitsland zijn geld verdient en nog nauwelijks thuis is. Nog altijd droomt ze van een carrière als model. Een droom die genadeloos stukgeslagen zal worden.
United States of Love is geen gemakkelijke film. Niet alleen is de film rauw en naakt in de getoonde ellende, de film vraagt ook een doorzettings- en inlevingsvermogen om door de vele zwijgende shots te komen.
27 februari 2017