IFFR 2014 – Deel 6

Festivalverslag IFFR 2014: Deel 6 

door Ralph Evers

De beste remedie tegen een vervelende klucht is esthetiek, die je in vervoering brengt. Evenals de tomeloze clubliefde van Feyenoord of de tot kunst verheven lamlendigheid van een rouwende Chinese jongeman.  

Jacky au royaume des filles speelt zich af in de Democratische en Populaire Republiek van Bubunne. In dit land zijn het de vrouwen die aan de macht zijn. Met harde hand regeert generaal Bubunne het land, terwijl de mannen gesluierd gaan in niqaabs. Ze vervullen huishoudelijke taken en bereiden het nationale gerecht brij  voor. Een ranzig op behanglijm lijkend goedje, waarvan later in de film de gruwelijke realiteit bekend wordt. Hoofdrolspeler Jacky maakt zich op voor het Grande Ball in de hoop de man van de dochter van de generaal te worden.

Vervelende klucht
Wat op papier als een leuke film lijkt, valt in de praktijk vies tegen. Met nog een knipoog naar het hindoeïsme (geen heilige koeien, maar paarden) tracht deze film een satire te zijn op religie en dictatuur. De film faalt al gauw doordat de rollen te duidelijk omgedraaid zijn en vooral dienen als klucht en niet verder worden uitgewerkt. De vrouwelijke dictator is onmiskenbaar op Kim Jong-Il geïnspireerd.

IFFR 2014 Jacky au royaume des filles

De echt leuke grappen zitten in de slapstick humor. Het verhaal is te weinig uitgewerkt en te weinig intelligent om te blijven boeien. Dan slaat de verveling toe en zit de opluchting hem niet in het feit dat de generaalsdochter een echtgenoot heeft gevonden, maar in de aftiteling. De verrassende wending met de seksuele vorming van de generaalsdochter redt hier weinig aan.

Rooie Marck
Er zijn maar weinig clubs waarvan de supporters zo’n gepassioneerde en onvoorwaardelijke clubliefde hebben. Bij vlagen is The other side of the heart is white een ontroerend portret van Feyenoord, gemaakt voor het legioen en de voetballers die bij Feyenoord komen voetballen. Clubliefde die tot haast religieuze hoogten stijgt.

IFFR 2014 The other side of the heart is white

Daarnaast biedt de film een stadsportret, waarin de onverzettelijkheid en weerbaarheid van de Rotterdammers doorklinkt. Hoewel elke club zou zeggen dat ze is gezegend met een fanatieke fanschare, die de club door dik en dun steunt, is dit bij Feyenoord toch een tikkie anders. Een tikkie fanatieker. Want als Feyenoorder sta je achter je club in moeilijke en in makkelijke jaren. En moeilijke jaren heeft de club wel gehad. Het laatste kampioenschap dateert uit 1999 en onder Bert van Marwijk werd in 2002 de laatste Europese titel gewonnen.

De film licht een exemplarische dwarsdoorsnede van Feyenoordsupporters uit. Een ontroerend hoogtepunt is het stilstaan bij Rooie Marck. Een begrip in De Kuip.

Regisseurs Leonardo Pansier en Brandon Baan tonen uitdrukkelijk de positieve kant van voetbal en Feyenoord in het bijzonder. Zo neemt het leven van Pansier, die betrokken was bij de ‘veldslag’ in Beverwijk tussen Ajax en Feyenoord, een geheel nieuwe positieve wending. Wit is de kleur van de zuivering en het ontvankelijke. Bij Rotterdammers vooral ontvankelijk voor die andere clubkleuren.

Esthetische zelfvernietiging
De Franse film Atlas van fotograaf Antoine D’Agata behoort tot de meer artistieke arthouse cinema. De film volgt heroïneverslaafden en prostituees over de hele wereld. D’Agata filmt hen op uiterst fraaie wijze. Hun handelingen worden minutieus en hypnotiserend in beeld gebracht. Als een antropoloog die onderdeel wordt van een eigen cultuur legt hij hun handel en wandel vast. Van het geld verdienen (veelal door prostitutie) tot het scoren. Hij doet dit met een zeldzame esthetiek, waardoor de gruwelijkheden gesublimeerd worden tot een fraaie beelderotiek.

IFFR 2014 Atlas

Een vrouwelijke voice-over voorziet de film voortdurend poëtisch van verslaglegging. Telkens in de taal van het land waar de scène opgenomen is. Zo is de scène in Cambodja hypnotisch door de melodie in de taal, gecombineerd met een geniale, repeterende soundtrack eronder. Soms zijn de beelden zo ongelooflijk mooi en narratief dat je moeite hebt om bij de ondertiteling te blijven, zoals wanneer het bliksemt.

De thematiek die telkens terugkeert, is de ‘ontlichaming’ van het lichaam. Het lichaam als middel om geld te verdienen en te kunnen scoren. Scènes van vingerende vrouwen of neukende mensen zijn volstrekt ontdaan van hun erotische lading. De film is als een fenomenologische studie naar heroïneverslaving in alle werelddelen. Daarnaast laat de film zien wat de kracht van kunst is. De in wezen gruwelijke beelden worden fascinerend om naar te kijken en doen je verlangen naar wat er voor beeldpracht komen zal. Tegen een achtergrond van zelfvernietiging.

Lamlendigheid tot kunst verheven
In de Chinese film Lake August pleegt een man zelfmoord door dronken van zijn boot te vallen. Daarna volgen we Ah Li, diens zoon, die zijn dagen slijt met lamlendig lummelen, roken, bier drinken en porno kijken. Het contact met zijn moeder is minimaal en dat het contact met zijn ex-vriendin voorgoed over is lijkt hem weinig te kunnen deren. De film dobbert verstild en vertraagd aan de kijker voorbij.

IFFR 2014 Lake August

Vooraf werd er al actief op los getwitterd door bezoekers die een powernap  planden voor ze deze film zouden gaan bekijken. Toegegeven, de film onthaast. Zo druk als de grote steden zijn, zo rustig is Lake August. Met het ritme van de wind en het water en een mager plot weet regisseur Yang Heng de kijker te onderhouden. Daarmee stelt deze film een interessante vraag: waarom werkt dit voor de een wel en voor de ander niet? Waarom blijft de een geboeid kijken en valt een ander in slaap? Yang Heng zoekt de grenzen op en deinst er niet voor terug hier over heen te gaan.

 

1 februari 2014

 

PREVIEW IFFR 2014

DEEL 1

DEEL 2

DEEL 3

DEEL 4

DEEL 5

DEEL 7

DEEL 8

EPILOOG