HAFF 2013 – Levendige sfeer is eigen aan dit festival
door Ralph Evers
De vierde festivaldag in het mooie, sfeervolle Art Deco-pand waarin het Louis Hartlooper Complex huist, begint in eerste instantie grimmig en eindigt swingend en kleurrijk.
Een gure wind jaagt door de straten, achterna gezeten door een ijzige kou. Half uitgeslapen ontmoet ik een man die zelfmoord wil plegen. Op het allerlaatste moment weet ik dit te voorkomen. Ik schrik wakker. Ik bevind me in de bioscoop met een 3D bril op en ik kijk naar het sterk openende Le Magasin de Suicides, een creatie van Patrice Leconte. Deze film begint met een aanstekelijke donkere toon, zwartgallige liedjes en sombere kleuren in een grijs en verregend Parijs. Wat heerlijk toch, het ene moment in het pittoreske Utrecht, een volgend moment in het kosmopolitische Parijs.
Sprankelende suïcidaliteit
De prikkelende fantasie en vele methoden om een eind aan je leven te maken kijken lekker weg. De grondstemming in onze huidige samenleving wordt wel omschreven als ‘depressieve hedonie’. We hebben alles tot onze beschikking, maar toch vervelen we ons te pletter en zijn we merendeels aan de pilletjes om de ondraaglijke oppervlakkigheid van ons leven het hoofd te bieden.
Nu ja, de film slaat dus om nadat van een stel het derde kind, Alan, wordt geboren. Een jongetje dat alleen maar kan lachen en niets heeft met de aanbiedingen van Magere Hein en de somberheid van de Parijzenaars. Hiermee verslapt de film tot oppervlakkig vermaak, waarin helaas geen ruimte meer mag zijn voor de sprankelende suïcidaliteit, waarmee de film zo verfrissend zwartgallig opende.
Eenmaal buiten de bioscoopzaal ga ik al gauw weer op in de levendige sfeer, die zo eigen is aan dit festival. Met vernieuwde moed vervolg ik mijn weg naar Tito on Ice, waar ik smakelijk genoten heb van de eigenzinnigheid van de animatoren. Met een gewonnen budget en een zelfgemaakte Tito-pop reisden de makers naar voormalig Joegoslavië voor een road trip. Ondertussen een keur van underground cartoonisten interviewend, die elk een leuke anekdote over hun land of Tito weten te vertellen. Dat Joegoslaven goed gevoel voor humor hebben, blijkt uit de vele verrassende reacties op de reanimatie van Tito.
Van de Nederlandse competitie is de winnende titel (en terecht) Falling Floyd, dat gaat over een saxofonist met liefdesverdriet. Tulipa valt op door de prachtige animatie waarin de geschiedenis van onze tulp uit de doeken wordt gedaan. Regels van het Inwendige weet een vervreemdende, serene sfeer neer te zetten, maar kan niet over de gehele lengte overtuigen.
Chaotische mix van pompende muziek en beelden
Op deze editie van het HAFF is er veel aandacht voor 3D animatie. Voor de experimentele 3D film zijn twee programma’s samengesteld. Onder leiding van 3D enthousiast Marc Bertrand van de National Film Board of Canada. In zijn programma wordt de kijker meegenomen in de geschiedenis van de 3D animatie en krijg je als beloning een zeer divers gerecht opgediend. Onthoud hierbij één naam: Theodore Ushev – Drux Flux 3D: over overweldigend gesproken! Een volstrekt chaotische mix van pompende muziek en beelden van de geïndustrialiseerde wereld, met de heldhaftige sfeer van Dziga Vertov’s Chelovek s Kino-Apparatom die in hoog tempo met overtuigende 3D effecten van het beeld spatten.
Daarnaast komt in dit programma een nieuwe creatie van Adriaan Lokman aan bod. Vorig jaar wist hij te overtuigen met het conceptueel gaaf uitgewerkte Chase. Dit jaar staat een remake van Barcode 1.0 in de schijnwerpers. Meer dan een decennium geleden maakte hij dit. Nu komt hij terug met de 3D-variant ervan: Barcode 3.0. Evenals Chase vorig jaar, weet Lokman met weinig middelen – doch effectieve muziek en suggestie – een verhaal te vertellen, waarbij slechts gebruik wordt gemaakt van paaltjes en lichtjes. Een fascinerend gegeven blijft dat: hoe ons brein voortdurend op zoek gaat naar gehelen en hoe animatoren dit gegeven perfect weten uit te buiten.
Liever klotehumeur dan mierzoet
Visueel murw geslagen, sleep ik mezelf als een wreck mijn alter ego Wreck-it Ralph binnen. Voordat ik echter mijn testosteron op weerloze gebouwen mag loslaten, worden we getrakteerd op The Paper Man een mierzoet Disney-verhaaltje over ontluikende liefde. Echter zo braaf gefilmd dat elke seksuele associatie achterwege blijft.
Nee, dan toch liever een man met temperament, een bundel spieren, en een klotehumeur, zoals Ralph. Na jaren van de ‘bad guy’ zijn, die eenzaam en verguisd op een vuilnisbelt leeft, wil hij eens wat anders. Hij brengt zijn dagen door met Fix-it Felix, een suffe IT-nerd avant la lettre met een magische hamer. Nogal wiedes dus dat Ralph erop uit trekt. De film breekt heerlijk met de traditionele Disney sugar rush.
Waar is de creatieve magie van weleer?
A Liar’s Autobiography: the untrue story of Monty Python’s Graham Chapman brengt een keur aan diverse stijlen, waarin het leven van Chapman verteld wordt. Hoe absurd en eigenzinnig Graham Chapman destijds was, zo zouteloos is deze documentaire bij tijden. Voor de Python-liefhebber blijft een onbevredigd gevoel achter.
De animaties zijn zeer wisselend, de 3D zal wel weer een flauwe grap zijn en wie een beetje bekend is met het leven van Chapman (hij was openlijk homoseksueel en had een drankprobleem) wordt niet veel wijzer. De creatieve magie van weleer verzandt in bijna oeverloos gekunstel met stijlen. Natuurlijk hier en daar best grappig, maar je verwacht toch meer.
De ziel van Buenos Aires
Ánima Buenos Aires componeert een portret van de stad, waarin de ziel van Buenos Aires door de ogen van vier gerenommeerde Argentijnse animatoren wordt getoond. De vier films worden aan elkaar gedanst met de tango. Wat opvalt, is de diversiteit aan stijlen. De eerste film weet met ingehouden melancholische humor maatschappijkritiek te leveren op de komst van grote multinationals. De commercie die het typische straatbeeld van Buenos Aires voorgoed verandert, ten koste van de kleine ondernemer, met wie de mensen nog persoonlijk contact hadden.
De tweede film is een dromerig liefdesverhaaltje dat de kijker meevoert naar vergeten jeugdherinneringen. Waar dan de derde film een stuk rauwer is en ten slotte de laatste film swingend en kleurrijk. Aldus wordt je als kijker meegevoerd langs de vele humeuren die de grote stad kent.
27 maart 2013
DEEL 1: Eerste festivaldag HAFF hapert, maar slaagt
DEEL 2: Recensies Padak en Crulic
DEEL 3: Animatiefilm Junkyard wint Grote Prijs