IDFA 2020: close-up van het programma (2)

IDFA 2020: close-up van het programma (2)

door Bob van der Sterre

Het tweede deel van de close-up van het programma van IDFA 2020. Wederom een top 4 binnen de meest voorkomende documentairegenres. Bekijk hier deel 1.

Jungle

 

Maatschappijkritiek
1. Arica. Je zal maar dit Zweedse bedrijf zijn dat giftig spul in Chili wilde laten verwerken. Het werd gedumpt en de mensen in Arica kregen massaal kanker. Een rechtszaak zoekt naar gerechtigheid. Film van Lars Edman en William Johansson Kalén is waarschijnlijk eentje waardoor je uit boosheid de armen van je bank vastgrijpt.

2. Downstream to Kinshasa. Een gewapende strijd in 2000 in Kisangani leverde veel burgerslachtoffers op. Deze documentaire van Dieudo Hamadi gaat ook over juridische gerechtigheid, als de burgers van die stad naar de hoofdstad reizen.

3. Everything Will Not Be Fine. Een intieme film over mensen die kampen met de gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl. Deels egodocument (regisseurs Adrian Pirvu en Helena Maksyom zijn immers de hoofdrolspelers) maar ze ontmoeten ook anderen die hiervan dagelijks de gevolgen merken.

4. Landfall. Film van Cecilia Aldorando over de gevolgen van orkaan Maria. Gaat indirect ook over de politieke en maatschappelijke situatie in Puerto Rico.

 

Mensen
1. Bloody Nose, Empty Pockets. Vermoedelijk prima film, dit laatste etmaal van een buurtkroeg van Las Vegas, waar je de echte Amerikaan nog tegenkomt. Ik verwacht een parade van ‘oorspronkelijke’ karakters die je niet kunt verzinnen als scriptschrijver. Een soort blootgelegd bar-ecosysteem door Bill Ross IV en Turner Ross.

2. Bitter Love. Portret van Jerzy Sladkowski van een riviercruise over de Wolga. Vast een prachtige film. Russen zijn per definitie boeiende karakters in documentaires, ze kunnen zelfs niet niet-boeiend zijn, ook al zouden ze dat willen. De cruise is ontdekt in documentaireland, denk ook aan King of the Cruise vorig jaar.

3. Hey! Teachers! Twee jonge leerkrachten in Rusland in deze film van Yulia Vishnevets. Ook hier zal de Russische cultuur vermoedelijk geen seconde vervelen. Wel boeiend om te zien hoe leerlingen en leraren daar met elkaar samenwerken.

4. A Shape of Things to Come. Sundog is een zonderling die alleen leeft in de woestijn bij de Mexicaanse grens. Leeft in harmonie met de natuur. Maar wat is die harmonie? En willen we daar niet juist uit ontsnappen als modern stadsmens? Film van Best of Fests-programma van Lisa Marie Malloy en J.P. Sniadecki.
+ Meer in dit genre: The Grocer’s Son (The Mayor, The Village and the World), Mayor, Once Upon a Time in Venezuela, Acas My Home, 100Up, Bruce.

 

Misdaad
1. Crazy not Insane. Dorothy Lewis is superkenner op het gebied van seriemoordenaars. Deze film vertelt wat in haar hoofd zit. Kan een interessante film zijn: misdaad ontleed. Film van Alex Gibney, die nu wel een grote meneer is in de documentairewereld (Citizen K, Zero Days, Finding Fela, Mr. Dynamite). Produceert ook veel. Reken op een vlotte documentaire vol interessante feiten.

2. Me and the Cult Leader. Intussen ook al weer 25 jaar geleden: de aanslag met zenuwgas in de Tokiose metro. Slachtoffer Atsushi Sakahara herstelde (maar heeft nog steeds elke dag last) en wil met deze documentaire de daders, de sekte Aum Shinrikyo, blootleggen door te praten met ex-leden.

3. Time. ‘The Black Bonnie & Clyde’ deden jaren geleden samen een bankoverval. Ze werden gepakt. Vrouw is al vrij en is nu ondernemer, de man zit nog steeds vast. Film van Garrett Bradley uit Best of Fests-programma.

4. A Thousand Cuts. Film van Ramona Diaz over nieuwsplatform dat kritisch schrijft over de antimisdaadcampagnes van Filipijnse president Rodrigo Duterte. Ook voorstanders komen aan het woord.

 

Muziek
1. The Life of Curaçao’s Musical Genius Rudy Plaate. Vast een grappige film (van Selwyn de Wind) die over meer gaat dan muziek alleen. Niet alleen een portret van de zanger Rudy Plaate, ook een portret van Curaçaose cultuur.

2. David Byrne’s American Utopia. Filmische weergave van de Broadwayshows van de immer vernieuwende muziekheld David Byrne. Film van Spike Lee en wiens zijn oeuvre enigszins kent, weet dat hij zich al jaren met documentaires bezig houdt.

3. Narcissus off Duty. Beroemde Braziliaanse zanger, Caetano Veloso, zat jarenlang in de gevangenis. Dit is zijn verhaal, opgetekend door Renato Terra en Ricardo Calil.

4. Notes from the Underworld. Half muziek (volksmuziek), half misdaad, dit verhaal van de ‘Frank Sinatra van Oostenrijk’, Kurt Girk en diens vriend Alois Schmutzer. Deze film uit het Best of Fests-programma van Tizza Covi en Rainer Frimmel zal vermoedelijk behoorlijk absurd worden.
+ Meer in dit genre: Here We Move Here We Groove, Rumba Rules New Genealogies, We are the Thousand, Zappa.

 

Nederland
1. Dealing with Death. Het is niet zo eenvoudig om in de Bijlmer bij een uitvaartorganisatie te werken. Zoveel culturen, zoveel manieren om afscheid te nemen. Film van Paul Sin Nam Rigter laat ongetwijfeld zien hoe de multiculturele samenleving al volop aanwezig is.

2. Bruce. Bruce is een type grote bek klein hartje. Hij is 27 en heeft een leven achter de rug in internaten en gevangenissen. Vast een mooi portret van Daniel Krikke, maar je moet wel zin hebben in een ongetwijfeld ook geregeld erg frustrerende film.

3. Class. Sarah Sylbing en Ester Gould maakten deze vermoedelijk best interessante film over een klas in Amsterdam-Noord. Gaat om het contrast tussen de verschillende achtergronden van de ouders, zowel arm als oud.

4. Silence of the Tides. Vast een van de mooiste verfilmingen van de Wadden ooit maar ongeduldige mensen kunnen het moeilijk gaan krijgen… ‘Pieter-Rim de Kroon zet zijn camera vaak voor een lange tijd op één vaste plek’. Verwacht veel mooie, statische shots van ongerepte Hollandse natuur.

 

Oorlog
1. The Earth is Blue as an Orange. Afgelopen jaren stroomden de docu’s over de burgeroorlog in de Oekraïne binnen. Nu is alleen deze film een afgevaardigde van die oorlog. Hierin kijken we naar het maken van een korte film over een gezin in deze oorlogstijd. Film van Iryna Tsilyk (die dus filmde hoe dochter Myroslava de film filmde in deze film) won in Sundance de prijs voor beste regie.

2. There Will Be No More Night. Je moet vermoedelijk stevig gegeten hebben als je deze film van Éléonore Weber gaat kijken. Ik denk dat deze shots van piloten die met thermische camera’s ‘s nachts mensen opblazen vrij zwaar is om te verteren. Een schokkende film, zonder twijfel. Je ziet (wel unieke) beelden van missies in Irak, Syrië en Afghanistan.

3. The Fifth Story. Irak maakte maar liefst vier oorlogen mee sinds de jaren tachtig. Regisseur Ahmed Abd maakte die van 2003 als kind mee. In deze film spreekt hij met andere Irakezen over hun ervaringen tijdens deze oorlogen.

4. This Rain Will Never Stop. Film beschrijft hoe een Oekraïense familie betrokken is bij de oorlog in Syrië. Een ander familielid zit in Irak. Oorlog is overal maar bij sommige mensen nog net iets meer. Reken op veel drama en ellende in deze film van Alina Gorlova.

 

Seksualiteit
1. The Night Flowers. ‘Las Flores de la Noche’ heten de Mexicaanse transgenders die in deze film van Omar Robles en Eduardo Esquivel worden gevolgd. Achter deze jongeren ‘schuilt een authentiek verlangen naar vrijheid’.

2. Silent Voice. Khavaj zit in België ondergedoken. Zijn Tsjetsjeense familie weet dat hij homo is en hij vreest geweld. Hij moet zichzelf ‘opnieuw uitvinden’. Film van Reka Valerik.

3. Welcome to Chechnya. Hoe smokkel je een lhbtq’er Tsjetsjenië uit? Vermoedelijk huiveringwekkend en spannend, deze documentaire van David France, die met het idee breekt dat je afstand moet houden tot je onderwerp. Met deepfake zijn de gezichten van de gevluchte lhbtq’ers veranderd.

 

Spiritualiteit en religie
1. Divinations. Siciliaanse waarzegger komt uit de gevangenis. Need to say more? Vermoedelijk amusante film over cultuur, bijgeloof en oplichterij van Leandro Picarella.

2. Songs of Repression. Voer voor veel films geweest: rare Duitse sektes in Zuid-Amerika. Deze bestond echt. Ex-naxi Paul Schäfer had hier in de jaren zestig een sekte in Chili. Deze docu zoomt met veel interviews in op die periode. Film van Estephan Wagner en Marianne Hougen-Moraga in het Best of Fests-programma.

3. Between Fire and Water. Een film waar sommige mensen behoorlijk wild van worden: echte spirituele indianen in Colombia. Maar deze gaat over het buitenbeentje aldaar: een donkere indiaan die geadopteerd was. Weer een film over identiteit dus, daar moet de kijker wel zin in hebben. Film van Viviana Gómez Echeverry.

4. ‘Til Kingdom Come. Film over de warme banden tussen evangelisten in rural VS en Israëliërs. Deze connectie begint volgens de film in een mijndorpje in Kentucky. Verwacht een behoorlijk journalistieke en onthullende docu van Maya Zinshtein over deze opmerkelijke connectie.

 

Tranen
1. Dear Elnaz. Man verliest zijn vrouw toen een vliegtuig werd neergehaald in Iran. Zeer triest verhaal, over hoe hij haar mist en met zijn verdriet omgaat. Film van Mania Akbari zal vermoedelijk weer bewijs zijn dat docu’s vaak meer ontroeren dan speelfilms.

2. The Magnitude of All Things. Voor wie een kleine portie verdriet nog niet genoeg is: deze film van Jennifer Abbott (bekend van The Corporation) gaat over verdriet wereldwijd. Een filmreis vol tranen. Gaat niet per se om afscheid nemen, maar ook verdriet vanwege de impact van het veranderende klimaat.

3. Soldier’s Woman. Ieder jaar is er wel een film die laat zien hoe moeilijk het mensen echt hebben. En dan bedoel ik niet de frustratie omdat de wifi er even uit ligt. In deze film van Patricia Wiesse Risso krijgen we een portret van plattelandsvrouwen die in de jaren tachtig massaal verkracht werden tijdens de burgeroorlog in Peru. Daar zit een heleboel verborgen verdriet en trauma.

4. Zero. Niet alle tranen hoeven van verdriet te komen, ze kunnen ook komen door ontroering. Deze film is vermoedelijk heel erg lief. Portret van Kazuhiro Soda van tachtigjarige Japanse psychiater die met pensioen gaat en die nog een keer zijn patiënten ziet. Hij heeft zelf ook een dementerende vrouw. De film is denk ik wel aan de trage kant.

 

Vluchtelingen, racisme, maatschappelijk ongelijkheid
1. The Blue House. Senegalese kunstenaar leefde in de jungle van Calais, of te wel het intussen opgeruimde vluchtelingenkamp vlakbij die stad. Portret van Hamedine Kane is niet het eerste over dit vluchtelingenkamp maar kan wel een eyeopener zijn voor iedereen die een abstract beeld heeft van ‘de vluchteling’.

2. In My Skin. Regisseur Toni Venturi (blank) interviewt mede-Brazilianen (met kleur) over hun ervaringen met racisme. Brazilië, voor wie dat niet weet, schafte als laatste land ter wereld slavernij af (in 1888).

3. Purple Sea. Nog een film voor wie zanikt dat een langzaam ladend YouTube-filmpje het grootste drama van de wereld is: Syrisch kunstenaar Amel Alzakout zat in een bootje dat vlak voor Lesbos begon te zinken. Deze film, die 67 minuten duurt, laat haar zien dobberen, in afwachting van redding.

4. White Noise. Daniel Lambroso ontmoet alt-right activisten, de een influencer, de ander organiseert rally’s. Interviews, nieuwsbeelden, een hoop boosheid… verwacht een vlot gemonteerde docu met een onthullend portret van binnenuit.

 

Vrouwen en mannen
Vrouwenfilms:
1. The Art of Living in Danger. Film over vrouwenactivitisten in Iran. Film van Mina Keshavarz in Best of Fests-programma.

2. The Case You. Auditie voor een film over incest bleek bron te zijn van MeToo-drama. De betrokken actrices doen hun verhaal in de rechtbank en voor de camera. Film van Alison Kuhn.

3. Jungle. In deze film van Louise Mootz volgen we vier jonge, ‘luidruchtige’ Parijse vrouwen in hun begin-twintigersbestaan. Uit het Best of Fests-programma.

4. Dormant. Kleindochter Natalia Labaké richt camera op de vrouwen in de familie. De film laat volgens IDFA zien hoe de ‘veronachtzaming van vrouwen in de politieke vergezichten van toen hun positie in de Argentijnse samenleving tot in het heden beïnvloedt’.
+ In dit genre: The First Woman, Heaven Beneath my Feet, Mothers, She Had a Dream, Showgirls of Pakistan, Ultimina, The Story of a Movement.

Mannenfilms:
1. Boyi Boyo. Shilo is hardloper in Centraal-Afrika en probeert zo het broodnodige geld te verdienen. Film van Anne Bertille en Vopiande Ndeysseit.

2. A Boy. Zo vader zo zoon in Rusland. Regisseur Vitaly Akimov is de zoon van protagonist en dan is er nog het stiefkind van zijn broer.
+ In dit genre: Bruce, Il Mio Corpo.

 

Wetenschap en techniek
1. Feels Good Man. De meme Pepe the Frog was een underground cartoon, tot een van de plaatjes een meme werd. Daarna ging het van kwaad tot erger: het werd een symbool van neonazi’s. Film van Arthur Jones focust op wat dat doet met de tekenaar, Matt Furie. Uit Best of Fests-programma.

2. Please Hold the Line. Met al die techniek in ons leven hebben we ook steeds meer reparaties nodig. Monteurs zijn er dagelijks mee bezig. Film van Pavel Cuzuioc belooft een droogkomisch portret te zijn van een aantal monteurs in Oost-Europa.

3. New Gods. Interessant klinkende korte Franse film van Loïc Hobi. We kijken naar de online optredens van ene LonerWolf58. Lid van de incel-beweging (‘involuntarily celibate’), net als de moordenaar Elliot Rodger, over wie deze film eigenlijk gaat. Vooral het perspectief van de verteller klinkt boeiend: de algoritmen van het internet.

4. Motto. Meer kunstwerk dan docu (want er is geen vertoning), toch noemenswaardig, al begrijpt hier niemand echt iets van denk ik: ‘Documentaire wordt onderdeel van fictie in deze interactieve novelle, gemaakt voor mobiele apparaten.’ Canadees experiment van Vincent Morisset, die ook een Motto live heeft gepland.

.

 

 17 november 2020

 

IDFA 2020: dit jaar is alles anders
IDFA 2020: close-up van het programma (1)

 

MEER FILMFESTIVAL