IDFA 2020: close-up van het programma (2)

door Bob van der Sterre

Het tweede deel van de close-up van het programma van IDFA 2020. Wederom een top 4 binnen de meest voorkomende documentairegenres. Bekijk hier deel 1.

 

Maatschappijkritiek
1. Arica. Je zal maar dit Zweedse bedrijf zijn dat giftig spul in Chili wilde laten verwerken. Het werd gedumpt en de mensen in Arica kregen massaal kanker. Een rechtszaak zoekt naar gerechtigheid. Film van Lars Edman en William Johansson Kalén is waarschijnlijk eentje waardoor je uit boosheid de armen van je bank vastgrijpt.

2. Downstream to Kinshasa. Een gewapende strijd in 2000 in Kisangani leverde veel burgerslachtoffers op. Deze documentaire van Dieudo Hamadi gaat ook over juridische gerechtigheid, als de burgers van die stad naar de hoofdstad reizen.

3. Everything Will Not Be Fine. Een intieme film over mensen die kampen met de gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl. Deels egodocument (regisseurs Adrian Pirvu en Helena Maksyom zijn immers de hoofdrolspelers) maar ze ontmoeten ook anderen die hiervan dagelijks de gevolgen merken.

4. Landfall. Film van Cecilia Aldorando over de gevolgen van orkaan Maria. Gaat indirect ook over de politieke en maatschappelijke situatie in Puerto Rico.

 

Mensen
1. Bloody Nose, Empty Pockets. Vermoedelijk prima film, dit laatste etmaal van een buurtkroeg van Las Vegas, waar je de echte Amerikaan nog tegenkomt. Ik verwacht een parade van ‘oorspronkelijke’ karakters die je niet kunt verzinnen als scriptschrijver. Een soort blootgelegd bar-ecosysteem door Bill Ross IV en Turner Ross.

2. Bitter Love. Portret van Jerzy Sladkowski van een riviercruise over de Wolga. Vast een prachtige film. Russen zijn per definitie boeiende karakters in documentaires, ze kunnen zelfs niet niet-boeiend zijn, ook al zouden ze dat willen. De cruise is ontdekt in documentaireland, denk ook aan King of the Cruise vorig jaar.

3. Hey! Teachers! Twee jonge leerkrachten in Rusland in deze film van Yulia Vishnevets. Ook hier zal de Russische cultuur vermoedelijk geen seconde vervelen. Wel boeiend om te zien hoe leerlingen en leraren daar met elkaar samenwerken.

4. A Shape of Things to Come. Sundog is een zonderling die alleen leeft in de woestijn bij de Mexicaanse grens. Leeft in harmonie met de natuur. Maar wat is die harmonie? En willen we daar niet juist uit ontsnappen als modern stadsmens? Film van Best of Fests-programma van Lisa Marie Malloy en J.P. Sniadecki.
+ Meer in dit genre: The Grocer’s Son (The Mayor, The Village and the World), Mayor, Once Upon a Time in Venezuela, Acas My Home, 100Up, Bruce.

 

Misdaad
1. Crazy not Insane. Dorothy Lewis is superkenner op het gebied van seriemoordenaars. Deze film vertelt wat in haar hoofd zit. Kan een interessante film zijn: misdaad ontleed. Film van Alex Gibney, die nu wel een grote meneer is in de documentairewereld (Citizen K, Zero Days, Finding Fela, Mr. Dynamite). Produceert ook veel. Reken op een vlotte documentaire vol interessante feiten.

2. Me and the Cult Leader. Intussen ook al weer 25 jaar geleden: de aanslag met zenuwgas in de Tokiose metro. Slachtoffer Atsushi Sakahara herstelde (maar heeft nog steeds elke dag last) en wil met deze documentaire de daders, de sekte Aum Shinrikyo, blootleggen door te praten met ex-leden.

3. Time. ‘The Black Bonnie & Clyde’ deden jaren geleden samen een bankoverval. Ze werden gepakt. Vrouw is al vrij en is nu ondernemer, de man zit nog steeds vast. Film van Garrett Bradley uit Best of Fests-programma.

4. A Thousand Cuts. Film van Ramona Diaz over nieuwsplatform dat kritisch schrijft over de antimisdaadcampagnes van Filipijnse president Rodrigo Duterte. Ook voorstanders komen aan het woord.

 

Muziek
1. The Life of Curaçao’s Musical Genius Rudy Plaate. Vast een grappige film (van Selwyn de Wind) die over meer gaat dan muziek alleen. Niet alleen een portret van de zanger Rudy Plaate, ook een portret van Curaçaose cultuur.

2. David Byrne’s American Utopia. Filmische weergave van de Broadwayshows van de immer vernieuwende muziekheld David Byrne. Film van Spike Lee en wiens zijn oeuvre enigszins kent, weet dat hij zich al jaren met documentaires bezig houdt.

3. Narcissus off Duty. Beroemde Braziliaanse zanger, Caetano Veloso, zat jarenlang in de gevangenis. Dit is zijn verhaal, opgetekend door Renato Terra en Ricardo Calil.

4. Notes from the Underworld. Half muziek (volksmuziek), half misdaad, dit verhaal van de ‘Frank Sinatra van Oostenrijk’, Kurt Girk en diens vriend Alois Schmutzer. Deze film uit het Best of Fests-programma van Tizza Covi en Rainer Frimmel zal vermoedelijk behoorlijk absurd worden.
+ Meer in dit genre: Here We Move Here We Groove, Rumba Rules New Genealogies, We are the Thousand, Zappa.

 

Nederland
1. Dealing with Death. Het is niet zo eenvoudig om in de Bijlmer bij een uitvaartorganisatie te werken. Zoveel culturen, zoveel manieren om afscheid te nemen. Film van Paul Sin Nam Rigter laat ongetwijfeld zien hoe de multiculturele samenleving al volop aanwezig is.

2. Bruce. Bruce is een type grote bek klein hartje. Hij is 27 en heeft een leven achter de rug in internaten en gevangenissen. Vast een mooi portret van Daniel Krikke, maar je moet wel zin hebben in een ongetwijfeld ook geregeld erg frustrerende film.

3. Class. Sarah Sylbing en Ester Gould maakten deze vermoedelijk best interessante film over een klas in Amsterdam-Noord. Gaat om het contrast tussen de verschillende achtergronden van de ouders, zowel arm als oud.

4. Silence of the Tides. Vast een van de mooiste verfilmingen van de Wadden ooit maar ongeduldige mensen kunnen het moeilijk gaan krijgen… ‘Pieter-Rim de Kroon zet zijn camera vaak voor een lange tijd op één vaste plek’. Verwacht veel mooie, statische shots van ongerepte Hollandse natuur.

 

Oorlog
1. The Earth is Blue as an Orange. Afgelopen jaren stroomden de docu’s over de burgeroorlog in de Oekraïne binnen. Nu is alleen deze film een afgevaardigde van die oorlog. Hierin kijken we naar het maken van een korte film over een gezin in deze oorlogstijd. Film van Iryna Tsilyk (die dus filmde hoe dochter Myroslava de film filmde in deze film) won in Sundance de prijs voor beste regie.

2. There Will Be No More Night. Je moet vermoedelijk stevig gegeten hebben als je deze film van Éléonore Weber gaat kijken. Ik denk dat deze shots van piloten die met thermische camera’s ‘s nachts mensen opblazen vrij zwaar is om te verteren. Een schokkende film, zonder twijfel. Je ziet (wel unieke) beelden van missies in Irak, Syrië en Afghanistan.

3. The Fifth Story. Irak maakte maar liefst vier oorlogen mee sinds de jaren tachtig. Regisseur Ahmed Abd maakte die van 2003 als kind mee. In deze film spreekt hij met andere Irakezen over hun ervaringen tijdens deze oorlogen.

4. This Rain Will Never Stop. Film beschrijft hoe een Oekraïense familie betrokken is bij de oorlog in Syrië. Een ander familielid zit in Irak. Oorlog is overal maar bij sommige mensen nog net iets meer. Reken op veel drama en ellende in deze film van Alina Gorlova.

 

Seksualiteit
1. The Night Flowers. ‘Las Flores de la Noche’ heten de Mexicaanse transgenders die in deze film van Omar Robles en Eduardo Esquivel worden gevolgd. Achter deze jongeren ‘schuilt een authentiek verlangen naar vrijheid’.

2. Silent Voice. Khavaj zit in België ondergedoken. Zijn Tsjetsjeense familie weet dat hij homo is en hij vreest geweld. Hij moet zichzelf ‘opnieuw uitvinden’. Film van Reka Valerik.

3. Welcome to Chechnya. Hoe smokkel je een lhbtq’er Tsjetsjenië uit? Vermoedelijk huiveringwekkend en spannend, deze documentaire van David France, die met het idee breekt dat je afstand moet houden tot je onderwerp. Met deepfake zijn de gezichten van de gevluchte lhbtq’ers veranderd.

 

Spiritualiteit en religie
1. Divinations. Siciliaanse waarzegger komt uit de gevangenis. Need to say more? Vermoedelijk amusante film over cultuur, bijgeloof en oplichterij van Leandro Picarella.

2. Songs of Repression. Voer voor veel films geweest: rare Duitse sektes in Zuid-Amerika. Deze bestond echt. Ex-naxi Paul Schäfer had hier in de jaren zestig een sekte in Chili. Deze docu zoomt met veel interviews in op die periode. Film van Estephan Wagner en Marianne Hougen-Moraga in het Best of Fests-programma.

3. Between Fire and Water. Een film waar sommige mensen behoorlijk wild van worden: echte spirituele indianen in Colombia. Maar deze gaat over het buitenbeentje aldaar: een donkere indiaan die geadopteerd was. Weer een film over identiteit dus, daar moet de kijker wel zin in hebben. Film van Viviana Gómez Echeverry.

4. ‘Til Kingdom Come. Film over de warme banden tussen evangelisten in rural VS en Israëliërs. Deze connectie begint volgens de film in een mijndorpje in Kentucky. Verwacht een behoorlijk journalistieke en onthullende docu van Maya Zinshtein over deze opmerkelijke connectie.

 

Tranen
1. Dear Elnaz. Man verliest zijn vrouw toen een vliegtuig werd neergehaald in Iran. Zeer triest verhaal, over hoe hij haar mist en met zijn verdriet omgaat. Film van Mania Akbari zal vermoedelijk weer bewijs zijn dat docu’s vaak meer ontroeren dan speelfilms.

2. The Magnitude of All Things. Voor wie een kleine portie verdriet nog niet genoeg is: deze film van Jennifer Abbott (bekend van The Corporation) gaat over verdriet wereldwijd. Een filmreis vol tranen. Gaat niet per se om afscheid nemen, maar ook verdriet vanwege de impact van het veranderende klimaat.

3. Soldier’s Woman. Ieder jaar is er wel een film die laat zien hoe moeilijk het mensen echt hebben. En dan bedoel ik niet de frustratie omdat de wifi er even uit ligt. In deze film van Patricia Wiesse Risso krijgen we een portret van plattelandsvrouwen die in de jaren tachtig massaal verkracht werden tijdens de burgeroorlog in Peru. Daar zit een heleboel verborgen verdriet en trauma.

4. Zero. Niet alle tranen hoeven van verdriet te komen, ze kunnen ook komen door ontroering. Deze film is vermoedelijk heel erg lief. Portret van Kazuhiro Soda van tachtigjarige Japanse psychiater die met pensioen gaat en die nog een keer zijn patiënten ziet. Hij heeft zelf ook een dementerende vrouw. De film is denk ik wel aan de trage kant.

 

Vluchtelingen, racisme, maatschappelijk ongelijkheid
1. The Blue House. Senegalese kunstenaar leefde in de jungle van Calais, of te wel het intussen opgeruimde vluchtelingenkamp vlakbij die stad. Portret van Hamedine Kane is niet het eerste over dit vluchtelingenkamp maar kan wel een eyeopener zijn voor iedereen die een abstract beeld heeft van ‘de vluchteling’.

2. In My Skin. Regisseur Toni Venturi (blank) interviewt mede-Brazilianen (met kleur) over hun ervaringen met racisme. Brazilië, voor wie dat niet weet, schafte als laatste land ter wereld slavernij af (in 1888).

3. Purple Sea. Nog een film voor wie zanikt dat een langzaam ladend YouTube-filmpje het grootste drama van de wereld is: Syrisch kunstenaar Amel Alzakout zat in een bootje dat vlak voor Lesbos begon te zinken. Deze film, die 67 minuten duurt, laat haar zien dobberen, in afwachting van redding.

4. White Noise. Daniel Lambroso ontmoet alt-right activisten, de een influencer, de ander organiseert rally’s. Interviews, nieuwsbeelden, een hoop boosheid… verwacht een vlot gemonteerde docu met een onthullend portret van binnenuit.

 

Vrouwen en mannen
Vrouwenfilms:
1. The Art of Living in Danger. Film over vrouwenactivitisten in Iran. Film van Mina Keshavarz in Best of Fests-programma.

2. The Case You. Auditie voor een film over incest bleek bron te zijn van MeToo-drama. De betrokken actrices doen hun verhaal in de rechtbank en voor de camera. Film van Alison Kuhn.

3. Jungle. In deze film van Louise Mootz volgen we vier jonge, ‘luidruchtige’ Parijse vrouwen in hun begin-twintigersbestaan. Uit het Best of Fests-programma.

4. Dormant. Kleindochter Natalia Labaké richt camera op de vrouwen in de familie. De film laat volgens IDFA zien hoe de ‘veronachtzaming van vrouwen in de politieke vergezichten van toen hun positie in de Argentijnse samenleving tot in het heden beïnvloedt’.
+ In dit genre: The First Woman, Heaven Beneath my Feet, Mothers, She Had a Dream, Showgirls of Pakistan, Ultimina, The Story of a Movement.

Mannenfilms:
1. Boyi Boyo. Shilo is hardloper in Centraal-Afrika en probeert zo het broodnodige geld te verdienen. Film van Anne Bertille en Vopiande Ndeysseit.

2. A Boy. Zo vader zo zoon in Rusland. Regisseur Vitaly Akimov is de zoon van protagonist en dan is er nog het stiefkind van zijn broer.
+ In dit genre: Bruce, Il Mio Corpo.

 

Wetenschap en techniek
1. Feels Good Man. De meme Pepe the Frog was een underground cartoon, tot een van de plaatjes een meme werd. Daarna ging het van kwaad tot erger: het werd een symbool van neonazi’s. Film van Arthur Jones focust op wat dat doet met de tekenaar, Matt Furie. Uit Best of Fests-programma.

2. Please Hold the Line. Met al die techniek in ons leven hebben we ook steeds meer reparaties nodig. Monteurs zijn er dagelijks mee bezig. Film van Pavel Cuzuioc belooft een droogkomisch portret te zijn van een aantal monteurs in Oost-Europa.

3. New Gods. Interessant klinkende korte Franse film van Loïc Hobi. We kijken naar de online optredens van ene LonerWolf58. Lid van de incel-beweging (‘involuntarily celibate’), net als de moordenaar Elliot Rodger, over wie deze film eigenlijk gaat. Vooral het perspectief van de verteller klinkt boeiend: de algoritmen van het internet.

4. Motto. Meer kunstwerk dan docu (want er is geen vertoning), toch noemenswaardig, al begrijpt hier niemand echt iets van denk ik: ‘Documentaire wordt onderdeel van fictie in deze interactieve novelle, gemaakt voor mobiele apparaten.’ Canadees experiment van Vincent Morisset, die ook een Motto live heeft gepland.

.

 

 17 november 2020

 

IDFA 2020: dit jaar is alles anders
IDFA 2020: close-up van het programma (1)

 

MEER FILMFESTIVAL

IDFA 2019 – Preview 3:
Van media tot muziek

door Bob van der Sterre

In onze derde voorbeschouwing over het programma van het documentairefestival IDFA 2019 zoomen we in op natuur & spiritualiteit, oorlogsellende, recht & politiek, reizen, sport, vluchtelingen & discriminatie, wetenschap en experimenteel & auteursfilms. Het IDFA begint 20 november; InDeBioscoop doet met drie collega’s verslag.

 

Natuur, spiritualiteit en religie

Ayahuasca – A Kosmik Journey (45 min.)
Is het een film? Is het een trip? Jan Kounen die een trip visualiseert, what else is new? Hij heeft nu een ayahuascatrip gevisualiseerd en het ziet er… maf uit? Te zien bij het ‘waterfront’ van Eye – we moeten afwachten wat dat inhoudt. 

Buddha in Africa (93 min.)
Film over een wonderlijke combinatie: boeddhisten en weeskinderen in Malawi. De kinderen krijgen Chinese les en komen in aanraking met een totaal vreemde cultuur. Die ook kansen biedt. Klinkt als bemoedigende, interessante productie. Meer films over jonge boeddhisten? Sing me a Song gaat over jonge boeddhisten in Bhutan. Film vertelt hoe de moderne tijd ook hun levens verandert.

Faith and Fury (103 min.)
Hoe in Brazilië religie en conservatisme steeds meer één worden, maar ook hoe bendes religie gebruiken ‘voor hun werk’. Het gaat hier om de neocharismatische beweging. Dominees en gangsters vertellen over deze religie. Belooft veel onthullende beelden.

Faith (94 min.)
Religieuze kungfuvechters. Of Bijbelse shaolinknokkers? Sektarische relivechtsporters? In elk geval een portret van een groep mensen die al deze dingen combineren. Moet wel ongewoon zijn – alsof je tussen hen in zit. De trailer oogt niet anders als een doodgewone discotheek maar er zal vast meer te zien zijn. 

Ridge (71 min.)
Vermoedelijk (afgaand op de trailer) artistieke film over een Zweeds plattelandsdorp. Een blik op boeren en landbouw. Geen film die iets wil zeggen maar die op een mooie manier registreert – en dat is wat je vaak mist in documentaires. Ook (enigszins) in dit genre is het portret van boeren in Martinique: You Think the Earth Is a Dead Thing.

 

Oorlogsellende

The Cave (95 min.)
Voor de liefhebber van écht hartverwarmende menselijkheid in een oorlogssituatie. In Oost-Ghouta in Syrië is er een ondergronds ziekenhuis. Deze documentaire legt die wereld bloot. Interessant, schokkend, sentimenteel, naargeestig; dat is vermoedelijk wat je kunt verwachten van deze Deense documentaire.

For Sama (95 min.)
Waad al-Kataeb filmde de opstand in Aleppo. Tegelijk is ze een jonge moeder van zesentwintig jaar en heet haar dochter Sama, voor wie deze film dus is. Vermoedelijk bij de strot grijpend materiaal met de rare nuchterheid van oorlogen. Zou wel eens hoog kunnen scoren bij het publiek.

 

Recht en politiek

Advocate
Altijd een raadsel: wie wil terroristen verdedigen in een rechtszaak? Lea Tsemel verdedigt Palestijnen in Israël omdat ze als mensenrechtenadvocaat gelooft in gelijke rechten. Ze staat bekend als devil’s advocate en lijkt de geuzennaam best aardig te vinden. Verwacht een portret van een sterke vrouw die tegen de maatschappelijke stroom inroeit. 

After Your Revolt, Your Vote!
Na de revolutie van 2014 gaat Burkina Faso stemmen. Belooft een fascinerende antropologisch onderzoek te zijn naar hoe verkiezingen in Afrika verlopen. Ik verwacht chaotische scènes met door elkaar roepende mensen en gepassioneerdheid bij geïnterviewden. Zie het kopje ‘maatschappelijk engagement’ voor nog twee documentaires over Burkina Faso. 

The Brink (91 min.)
Portret van Steve Bannon en zijn poging om nationale populisten internationaal te laten samenwerken. Film van Alyson Klayman, die houdt van provocerende onderwerpen (onder andere Ai Wei Wei en de pillenindustrie), belooft een onthullend portret te zijn in het denken van deze invloedrijke persoon. 

Citizen K (126 min.)
Alex Gibney met weer een spraakmakend portret. Na James Brown, Steve Jobs, Elizabeth Holmes en Fela Kuti, maakt hij nu een film over Chodorkovski, wiens levensverhaal menigeen wel bekend is (de oligarch die tien jaar in een Siberisch strafkamp zat). Gibney is een type onthullende documentairemaker – hij maakte ook Zero Days over Stuxnet. Benieuwd hoe de combinatie met hem en Rusland en Chodorkovski uitpakt. Wel een lange zit met ruim twee uur. 

Shadow Flowers (109 min.)
Noord-Koreaanse kwam per toeval (?) in Zuid-Korea terecht en wil terug naar Noord-Korea (waar haar familie zit). Aparte situatie die tot vreemde momenten leidt – aangezien de Zuid-Koreanen dat evenmin toelaten als andersom. Doet klein beetje denken aan Spielbergs speelfilm The Terminal.

 

Reizen

African Mirror (84 min.)
Deze film belooft een fraaie tijdcapsule te worden. René Gardi, een Zwitserse documentairemaker, ging in de jaren vijftig naar Afrika. Hij vergelijkt Kameroeners met Zwitsers. Zijn utopische schets van Afrika zorgde voor een enorme toerismeboost, met alle gevolgen van dien. 

LA Tea Time (82 min.)
Documentaires met humor, ja graag! Deze lichtvoetige documentaire gaat over de Quebecoise filmmaker Sophie Bedard Marcotte, die op zoek gaat naar Miranda July, regisseur van de aangename komedie Me and You and Everyone We Know. Met Chantal Akerman als gids. De premisse is daarmee al geslaagd – hopelijk levert dat ook de geestige roadmovie op waar je dan op hoopt.

Suspension (75 min.)
Strikt gezien geen reis maar wel het einde van een route: een onvoltooide betonnen brug in Colombia. Over de strijd van natuur versus mens. Ziet eruit als een interessant onderwerp, deze debuutfilm. De liefhebber van dit onderwerp wordt in de watten gelegd met nog twee films over bouwconstructies en bouwprojecten: Tension Structures (Parijs) en A Tunnel (Georgië).

 

Sport

Khartoum Offside (76 min.)
Voetballende vrouwen in een achtergesteld land? Hebben we dat niet al eerder gezien? Ja, over het Afghaanse vrouwenvoetbalelftal (Afghan Girls Can Kick) en het Libische vrouwenvoetbalelftal (Freedom Fields). Deze film doet het nog eens schaamteloos over, maar dan in Soedan. Welke landen kunnen we daarna nog doen?

Marshawn Lynch: A History (84 min.)
Als deze naam je niets zegt, ben je vermoedelijk ook geen fan van American Football. Ondergetekende is dat ook niet maar ik heb wel eens van Lynch gehoord als eigenzinnig persoon binnen dat wereldje. Deze film legt dat bloot met veel video-anekdotiek en ook een portret van waar hij vandaan komt (Oakland). Kan boeiend zijn.

 

Vluchtelingen en discriminatie

Again – Live
Iraaks vluchteling Al-Aziz wordt na een incident in een supermarkt aan een boom vastgebonden. Wat ging eraan vooraf, door welke hetze liep het zo uit hand? Hier zien we een heropvoering van de gebeurtenis. Racisme ligt op de loer in Oost-Duitsland is de les. 

Born in Evin (98 min.)
Duitse actrice wil meer weten over de Iraanse achtergrond van haar familie. Ze filmt alles en iedereen en vraagt zich suf over deze traumatische nationale geschiedenis – die ze blijkt te delen met anderen. Een tweedegeneratiefilm. 

Europa, Based on a True Story (92 min.)
Tijdens het maken van een speelfilm in Londen, filmt de Rwandese regisseur Kivu Ruhorahoza ook wel eens buiten de deur. Zijn ‘documentaire binnen een speelfilm’ gaat over xenofobie en een streng immigratiebeleid.

Moving so Slowly (76 min.)
Vluchteling zijn heeft nog een andere kant: de bureaucratische. Dit portret van de Costa Ricaanse immigratiedienst belooft wat gegrinnik van tijd tot tijd, om de onnozelheid die nu eenmaal gepaard gaat met bureaucratie. Voor de liefhebber van films over bureaucratie (zijn die er?) is er ook Smog Town. 

Tiny Souls (86 min.)
Portret van Syrische vluchtelingen, vooral twee kinderen, die in Jordanië in vluchtelingenkampen wonen. Ze kregen een camera van de regisseur (Dina Naser) en filmen hun leven van binnenuit. Dat moet wel een emotioneel pittig verhaal zijn om te kijken, eentje die vast de juiste snaar zal raken bij het IDFA-publiek. Ik zie de tweets nu al op het scherm passeren: ‘Net Tiny Souls gezien. Mooi en indrukwekkend.’

 

Wetenschap

Hi AI (88 min.)
Wat is de toekomst van mensen en AI? Dat is het onderzoeksdoel van deze docu. Ik verwacht een luchtige documentaire, met veel lachsalvo’s en ook wat aandoenlijke momenten over eenzaamheid. En natuurlijk met een griezelig tintje. In dit genre ook: iHuman.

Hunting for Hedonia (87 min.)
Door hersenprikkelingen kunnen we mensen genezen van ellendige ziekten. Hoe werkt dit en waar komt dit vandaan? Wat zijn de risico’s? Vermoedelijk interessante Deense film over een onderwerp waar je zelden wat over hoort als je niet in dat wereldje zit.

 

Experimenteel + auteursfilms

Bile (64 min.)
De moeder van de regisseuse overlijdt aan kanker. Dat het startschot van een essay over het menselijk lichaam, maar ook geschiedenis en politiek. Pittige, filosofische film waarvoor je in de stemming moet zijn. 

Earth (115 min.)
Een film over het verbouwen van natuur voor de ontwikkeling van de mens. Typisch een onderwerp voor Nikolaus Geyrhalter, die aantrekkelijke rustige films maakt over interessante onderwerpen. Hij weet mensen op ontspannende wijze vast te leggen. Zijn vorige film, The Border Fence, draaide ook op IDFA. Ook in deze stijl maakte hij Abendland, Pripyat, Homo Sapiens.

Letter to the Editor (88 min.)
Duizenden foto’s uit The New York Times aan elkaar gemonteerd? In elk geval een foto-essay over fotografie en journalistiek, project van documentairemaker Alain Berliner. Kan interessant zijn maar misschien ook een beetje traag. 

Selfie (78 min.)
Twee Napolitaanse tieners met een selfiecamera. Op zich een geniaal simpel idee om zo een wereld te ontsluiten, met misdaad en de eeuwig gepassioneerde Napolitanen (denk aan de geweldige docu van vorig jaar: Dark Corner). Lichtvoetig en experimenteel maar vermoedelijk een tikje langdradig en ideeënloos naar het einde toe. 

Speak So I Can See You (73 min.)
Radio. We zien hier alle kanten van de radiozender Radio Belgrado. Archieven, kabels, telefoons. Ziet er fraai uit, deze documentaire, die van vooral geluid vooral beeld maakt. Dit zal een van die onderschatte films op IDFA zijn, vermoed ik.

 

17 november 2019

 

Preview IDFA 2019 – Deel 1
Preview IDFA 2019 – Deel 2

 

MEER FILMFESTIVAL

IDFA 2019 – Preview 2:
Van media tot muziek

door Bob van der Sterre

In onze tweede voorbeschouwing over het programma van het documentairefestival IDFA 2019 richten wij ons op journalistiek & media, klassiekers, kunsten & kunstenaars, lange zit, maatschappelijk engagement, misdaad en muziek.

 

Journalistiek & media

Collective (109 min.)
Deze film laat zien wat er gebeurde na de brand in de nachtclub Colectiv in Boekarest. Dat leidde tot de val van de Roemeense regering. Ik vermoed een schandalige film, veel onthullingen, veel corruptie, veel frustrerende gevoelens.

How To Steal a Country (87 min.)
Over de te innige banden tussen de steenrijke familie Gupta en de Zuid-Afrikaanse regering van Zuma. Dit belooft veel sappige schandalen van een niveau dat wij ons hier moeilijk kunnen voorstellen. Onderzoeksjournalistiek van de bovenste plank.

Radio Silence (77 min.)
Carmen Aristegui is radiopresentator in Mexico en niet op haar mondje gevallen. Ze spreekt zich uit tegen de drugshandel. Met haar enorme populariteit lukt het haar om mensen te laten geloven in een betere toekomst. Doet me enigszins denken aan Reportero uit 2012, ook al van die Mexicaanse helden. 

This Is Not a Movie (106 min.)
Portret van buitenlandcorrespondent Robert Fisk, die vertelt over zijn vak. Hij was journalist in het Midden-Oosten. Voor wannabe-correspondenten – of mensen die willen weten hoe dat nou is –  vermoedelijk een zeer interessante film. Of dat ook zo is voor de rest van het publiek, moet nog blijken.

 

Klassiekers

The Battle of Chile: The Insurrection of the Bourgeosie (96 min.) / The Battle of Chile: Coup d’État (88 min.) / The Battle of Chile: Popular Power (79 min.)
Trilogie over de staatsgreep in Chili in 1973. Films uit 1975 (conflicten), 1976 (staatsgreep) en 1979 (laatste jaar Allende). Maker is regisseur Patricio Guzmán, ook de gast van deze IDFA. Als documentairemaker zag hij alles voor zijn neus gebeuren. Voor de liefhebber is er ook nog zijn Chileense film uit 1997, Chile, Obstinate Memory, over de trauma’s die deze tijd heeft losgemaakt, en The Cordillera of Dreams, zijn nieuwste film, over getuigen van de recente Chileense geschiedenis.

Don’t Look Back (96 min.)
Wie wil terug naar 1967? D.A. Pennebaker legde in 1965 de tour van Bob Dylan vast. Voor de liefhebber. Hoort bij de special A Tribute to Pennebaker and Hegedus.

The Fog of War (95 min.)
Errol Morris (zie zijn profiel) is gespecialiseerd in een bepaald soort interview. Dit interview hield hij met Robert McNamara, Amerikaans minister van Defensie in de jaren zestig. Errol Morris’ interviews zijn altijd sterk. De vraag is alleen of het niet te ver van ons Nederlandse bed is.

General Idi Amin: A Self Portrait (92 min.)
Idi Amin in een portret van regisseur Barbet Schroeder. Het verhaal is bizar en het resultaat een klassieker in de documentairewereld. Dit is de versie die na het overlijden van Idi Amin in 2003 werd gemaakt – de versie ervoor… Nou ja, met een dictator is het lastig zakendoen, laten we maar zeggen. 

La Jetée (28 min.)
Amper een half uur maar zeer beroemde ‘documentaire’ van Chris Marker. Postapocalyptisch (gaat over de wereld na de Derde Wereldoorlog) en artistiek.

 

Kunsten & kunstenaars

Andrey Tarkovsky. A Cinema Prayer (93 min.)

Het leven van Tarkovski, door hemzelf verteld, door zijn zoon samengesteld. Klinkt als voer voor de fans. Toevallig (niet echt denk ik) is er ook een Tarkovski-special in Eye. Lees ook ons interview met de zoon van Tarkovski op InDeBioscoop!
In dit genre nog twee filmregisseursfilms: Forman vs. Forman (over Milos Forman van Amadeus, The Fireman’s Ball en One Flew over the Cuckoo’s Nest) en Varda by Agnès (over Agnes Varda, die een film over zichzelf maakte, in het jaar dat ze ook overleed).

Lil’Buck: Real Swan (85 min.)
Lil’Buck is een danser ‘van de straat’. Nee, echt, letterlijk van de getto’s naar optredens met Yo Yo Ma. Ik had nog nooit gehoord van jookin’ maar over die straatdans in Memphis gaat deze film. Voor fans van dansfilms is er ook Cunningham.

Margaret Atwood: a Word After a Word After a Word is Power (92 min.)
Geldt voor alle schrijversbiografieën: je moet wel fan zijn, anders wordt het saai. Ik heb zelf niet veel met Atwood maar voor de fans zal dit vermoedelijk geweldig materiaal zijn. Ook in dit genre, maar met een heel ander verhaal uiteraard: Toni Morrison: The Pieces I Am. 

Max Richter’s Sleep (99 min.)
Componist Max Richter wilde juist wel dat mensen in slaap zouden vallen bij zijn optreden. Dat was de bedoeling van Sleep, dat met bedden en al in Los Angeles werd opgevoerd. In deze documentaire meer context bij dit evenement/deze performance. 

True Copy (80 min.)
Het is wel grappig dat vervalsers meer onderwerp van documentaires zijn dan echte kunstenaars. Denk aan een film als Arts and Craft. Nu is Geert Jan Jansen onderwerp van de film. Of is de film wel echt? Of net zo in scène gezet als de stunt van toneelgroep Berlin rondom een in de Kunsthal gestolen Picasso?

 

Lange zit

Heimat is a Space in Time (218 min.)
Documenten, brieven, cv’s, dagboeken. Via veel voorleeswerk krijgen we een beeld van de geschiedenis van Duitsland. Dat gaat samen met voorbij glijdende beelden van de genoemde locaties in het heden. Ruim drie uur experimentele film van Thomas Heise.

Warheads (182 min.)
Beroemde docu uit 1992 over huursoldaten van Romuald Karmakar. Docu fascineert omdat je mensen aan het woord ziet die je verder zelden hoort of ziet. Er is wel zitvlees voor vereist met zijn bijna drie uur lengte.

 

Maatschappelijk engagement

Balolé, the Golden Wolf (65 min.)
Een steengroeve in de buurt van Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso. Hoe is het leven van de mensen die dat werk doen? Een pittig bestaan, maar een betere vraag is: hoe blijf je positief in die situatie? Er is trouwens (toeval?) nog een docu over Burkina Faso en zwaar fysiek werk (goudmijnen): No Gold for Kalsaka.

Blow it to Bits (109 min.)
Regisseur Lech Kowalski bezoekt arbeiders die een fabriek ‘gijzelen’. Hij filmt de arbeiders. Vermoedelijk een sympathiek portret van hardwerkende arbeiders die ingehaald worden door de moderne tijd en hun frustratie daarover uiten.

Máxima (88 min.)
Nee, niet die, maar een boerin uit Peru, die ten strijde trekt tegen het grootkapitaal, dat het op haar en andere boerderijen heeft voorzien (ze wonen dichtbij een goudmijn). Ongetwijfeld veel boze gevoelens om de arrogantie van de macht in deze film maar ook bewondering voor de helden die dan ook altijd opstaan. 

Punks (90 min.)
Tieners die niet meer te handhaven zijn, wat moet je ermee? Naar Frankrijk, naar een boerderij om zichzelf ‘op het rechte pad’ te krijgen. Vermoedelijk veel pijnlijke, wrange scènes over moeilijke kinderen, type ‘lach en een traan’. Nederlandse documentaire van Maasja Ooms zal er bij het publiek ingaan als koek. Enigszins verwant aan Carroussel, over criminelen die in Rotterdam een tweede kans krijgen. 

Push (92 min.)
Gentrificatie (beter bekend als gentrification) is een probleem. Daar ben ik van overtuigd, en veel anderen met mij. Interessant onderwerp dus waar veel over gepraat wordt maar tot nu toe niet over nagedacht wat de gevolgen zijn, hoe woonsteden in feite veranderen in hotelsteden. Zweedse documentaire reist de wereld rond om meer te weten te komen van dit fenomeen.

 

Misdaad

Always in Season (89 min.)
De dood van Lennon Lacy werd aanvankelijk zelfmoord genoemd, maar het bleek anders gegaan te zijn. De FBI ging zich ermee bemoeien. Jacqueline Olive ging diep op de zaak in. Geen docu om vrolijk van te worden, wel spannend. 

Behind the Blood (86 min.)
De in Honduras geboren Loretta van der Horst gaat terug naar Honduras. Ze filmt een priester die zich midden in het bendegeweld begeeft, een journalist die reportages maakt en een huurmoordenaar. Vermoedelijk een beklemmende, dappere film. 

Prison for Profit (83 min.)
Geprivatiseerde gevangenissen beter dan niet-geprivatiseerde? Dat zou je zeker niet denken als je deze docu kijkt die misstanden laat zien in een geprivatiseerde Zuid-Afrikaanse gevangenis (de Mangaung-gevangenis). Geen film om blij van te worden. Meer gevangenisfilms op IDFA: Arcana (portret van een gevangenis in Valparaiso in Chili uit 2006), The Cause (gevangenis in Venezuela die gedurende vijf jaar werd gefilmd), Sunless Shadows (jonge vrouwen in Iran in de gevangenis), en die verwant is aan de stopmotion-animatie (met echte geluidsbanden) The Unseen, over vrouwelijke daklozen in Iran die ook vaak in de gevangenis eindigen.

Chasing Yehoshua (82 min.)
Yehoshua Elitzer is veroordeeld voor een moord op een Palestijnse taxichauffeur. Hij ontsnapte.  Documentairemaker Shay Fogelman was vijf jaar bezig met hem te vinden, daar gaat deze documentaire over. Hollende camera’s, mensen die geen vragen willen beantwoorden en een fascinerend plot? 

Mafia is Not What it Used to Be (105 min.)
Falcone en Borsalino, de twee vermoorde maffiarechters, worden in Palermo herdacht via een parade. Deze parade is het begin van een portret van mensen die hiermee te maken hebben, als kritisch persoon (fotografe Letizia Bataglia) of als artiest bij de parade. Dit kan wel interessant zijn, omdat de film maffia alleen als beginpunt neemt, maar niet als onderwerp van een journalistieke documentaire. Er is trouwens op IDFA ook een film over Letizia Bataglia zelf, waar ik erg nieuwsgierig naar ben, want ze behoort toch wel tot een van mijn fotografische helden.

 

Muziek

All I Can Say (102 min.)
Je bent popster, het is 1995 en je bent 28 jaar. Dan sterf je aan een overdosis. Dat overkwam Shannon Hoon, zanger van Blind Melon, die met Hi8-camera veel films van zijn leven maakte. Belooft een pijnlijke film, die tegelijk een interessante tijdreis naar die heerlijke 90’s biedt. 

Inna de Yard: The Soul of Jamaica (99 min.)
Reggae-artiesten nemen hun reggaehits nogmaals op, maar dan akoestisch. Dat is het gegeven van deze docu, die veel interessante figuren, mooie muziek en levenswijsheid belooft.

Marianne & Leonard: Words of Love (102 min.)
Nick Broomfield, die diverse pittige docu’s maakte (over Biggie & Tupac; Kurt & Courtney; seriemoordenaar in LA), gaat nu aan de gang met een softer onderwerp: de lastige relatie tussen Leonard Cohen en Marianne Ihlen. Zij was onderwerp van het beroemde liedje So Long, Marianne en, pikant genoeg, later ook partner van Broomfield op het artistieke vakantie-eiland Hydros. 

Once Aurora (71 min.)
Als kindster werd de Noorse Aurora Aksnes een groot succes maar zit nu, begin twintig, in haar eerste midlifecrisis. De film volgt haar bij die momenten. Ik betwijfel of dit echt interessant is als documentaire, ‘de tol van de roem’, maar er zijn vast fans die reikhalzend uitkijken naar deze docu. Het is misschien interessant om deze documentaire af te zetten tegenover een ander zangtalent, in India, dat moet optreden voor rijke mensen (Pearl of the desert). 

Once Were Brothers: Robbie Robertson and the Band (100 min.)
The Last Waltz van Scorsese, anyone? Deze legendarische band was het onderwerp van die film. De leadzanger (uiteraard Robbie Robertson) kijkt samen met anderen terug op hun succes en zijn eigen leven.

 

14 november 2019

 

Preview IDFA 2019 – Deel 1
Preview IDFA 2019 – Deel 3

 

MEER FILMFESTIVAL

Preview IDFA 2018 deel 3:
Natuur, oorlog, sport, tranentrekkers, vluchtelingen en auteursfilms 

door Bob van der Sterre

Vandaag het laatste deel van de voorbeschouwing van IDFA 2018. Thema’s: Natuur en Spiritualiteit, Oorlogsellende, Sport, Tranentrekkers, Vluchtelingen, Experimenteel & Auteursfilms.

 

Natuur en spiritualiteit

Becoming Animals (78 min.)
Een zo op het oog wazige, filosofische documentaire over onze band met ‘het dier’. Je kunt denk ik maar twee kanten op met deze documentaire: of het is raar, of het is briljant. In elk geval mag je mooie beelden van wilde beesten verwachten. Gefilmd in het Grand Teton National Park.

Beloved (63 min.)
Ook wat vaag oogt de film Beloved. Deze documentaire beschrijft het harde leven van een vrouw in het Iraanse hooggebergte. Reken op mooie landschappen, sjokkende herders en gerimpelde gelaten.

Stones have Laws (100 min.)
Surinaamse Marrons in hun jungle. Gaat over bosgeesten en geschiedenis. Nederlands-Surinaamse productie kan ons wat meer leren over de band tussen de twee landen. Of blijft hangen in spirituele platitudes.

Genesis 2.0 (113 min.)
Ogenschijnlijk interessante documentaire over Siberische jagers die ieder jaar zoeken naar mammoetslagtanden. Een zware klus die ze niet altijd overleven. Tegelijkertijd is het misschien mogelijk geworden om een mammoet te klonen. Deze nieuwe documentaire van Christian Frei (Space Tourists, War Photographer) kijkt naar beide werelden.

 

Oorlogsellende

Chris the Swiss (90 min.)
Is er ooit een dommere titel voor een documentaire geweest? Dat neemt niet weg dat deze film vermoedelijk een stuk interessanter is dan de titel doet vermoeden. Chris was dus een Zwitser, een journalist, die terechtkwam in de Joegoslavische burgeroorlog. Hij stierf daar als huursoldaat. Zijn nicht, filmmaker Anja Kofmel, wil er meer van weten en zoekt ooggetuigen. Ze kan ook goed tekenen, dus een deel van deze film is animatie.

Graves Without a Name (116 min.)
Het derde deel over de terreur van de Rode Khmer in Cambodja. Dit is de derde film van Rithy Panh over dit thema.

The Greatest Sacrifice (96 min.)
Bij de vele films over Syrië kan een nieuwe film worden toegevoegd. Een portret van hoe een in principe vreedzame opstand leidt tot een gewapende strijd aan de frontlinie. Het zal weer geen film zijn waar je vrolijk uit weggaat maar wie juist een portie realisme wenst, heeft vermoedelijk een goede aan deze film. Ik ben bijvoorbeeld Return to Homs nog steeds niet vergeten.

 

Sport

Butterfly (80 min.)
Irma Testa is een bokstalent en pas achttien jaar oud. We zien haar voorbereiden op de Olympische Spelen in Rio. Een rauw portret van een jonge sportvrouw uit Napels. Een film in dit genre, maar meer bedoeld als sociaal-maatschappelijk portret is het eveneens Italiaanse Dark Corner, over bokser Mirco Ricci.

Compulsory Figures (71 min.)
Wie I, Tonya heeft gezien, weet nu hoe hard de weg naar de top van het kunstschaatsen kan zijn. In Compulsory Figures gaat het om Julia, een tienjarig Oekraïens meisje dat door haar moeder gepusht wordt om later een succes te worden. Hier zien we de werkelijkheid van I, Tonya (minus het amusement van die film natuurlijk).

Free solo (101 min.)
Het is bewonderenswaardig maar toch ook wel bijzonder uitsloverig: de poging van klimmer Alex Honnold om zonder zekeringen de bekende berg El Capitan te beklimmen. Hoe film je zoiets? Dan blijkt dat ook de filmcrew onderdeel van de film wordt. Willen we dat echt zien? De beelden zullen fantastisch zijn maar de aanstellerij net zo gigantisch.

John McEnroe: In the Realm of Perfection (95 min.)
McEnroe in slow-motion. Zijn tennisspel was misschien wat meer rock-‘n-roll dan dat van de anderen, zijn stijl van spelen was virtuoos en vol finesse. Dankzij films die een coach in die tijd maakte, kan regisseur Julie Faraut nu laten zien wat hem zo boeiend maakte. De echte tennisfan mag deze film niet missen.

Infinite Football (71 min.)
Laurentiu is een Roemeen met speciale ideeën over voetbal. Hij predikt revolutionaire zaken om het voetbal anders te laten verlopen. De corners bestaan dan niet meer, om maar iets te noemen. Regisseur Corneliu Porumboiu (van 12:08 East of Bucharest) bezoekt hem en laat hem zijn ideeën vertellen.

 

Tranentrekkers

America (76 min.)
Drie Mexicaanse broers staan ineens voor de taak om hun bejaarde oma, América, te onderhouden. Dat past niet bepaald in hun werkschema’s. De film biedt ongetwijfeld wat de trailer belooft: veel sympathieke mensen, oprechte emoties (tranen en af en toe een wrange lach) en heel veel familiegevoelens.

Buddy (86 min.)
Hoe zes honden het leven van chronische zieke mensen makkelijker maken. Blinden kunnen ineens hardlopen. De hond als je beste buddy. Heddy Honigmann is misschien wel Neerlands bekendste documentairemaakster. Persoonlijk word ik niet zo wild van haar werk maar ze scoort keer op keer met haar documentaires. Het is geen gewaagde voorspelling dat deze documentaire ook wel bij de top drie van publieksfavorieten gaat eindigen.

Home Games (86 min.)
Het leven is shit voor sommige mensen. Zo ook deze familie in Kiev. Middelpunt is een voetbalster, die tegelijk voor haar kleine broertje en zusje moet zorgen. (Voetbalsters doen het trouwens goed op deze IDFA met drie films.) Een tranentrekkende documentaire die ongetwijfeld ‘veerkracht’ moet uitstralen.

Kabul, City in the Wind (88 min.)
Abas, een buschauffeur, heeft geen gemakkelijk leven. Zijn bus is krakkemikkig en hij heeft rekeningen te betalen. In hetzelfde dorp leven twee broertjes die het ineens zonder vader moeten doen. Hou rekening met vochtige ogen in deze film vol ellende.

Los Reyes (78 min.)
Nog een tranentrekkende film over honden. Ditmaal de twee zwerfhonden, Chola en Football, die in Chili in een skatepark leven. Deze film is óók een portret van de tieners in die wijk, maar ik ga ervan uit dat Chola en Football de show stelen en enorm gaan ontroeren.

 

Vluchtelingen

The Border Fence (112 min.)
Deze docu gaat over de mensen die rond de Brennerpas wonen, dat fascinerende stukje Alpen tussen Italië en Oostenrijk. Vluchtelingen willen deze grens met Oostenrijk passeren. Dan zijn er toch ineens grenzen in de EU. We zien hier hoe lokale Oostenrijkers zich bezorgd voelen. Regisseur Nikolaus Geyrhalter (bekend van Our Daily Bread) heeft intussen een heel respectabel oeuvre aan documentaires gemaakt. Verwacht dus een vakkundige film met veel discussiërende boeren, Alpen en een droogkomisch moment hier en daar.

But Now Is Perfect (55 min.)
Riace, Riace… Waar doet dat ook weer aan denken? Ah, ‘de bronzen Riace’s’, de superberoemde Griekse beelden die door duikers waren gevonden. Maar ook van een koppige burgemeester met een aparte kijk op het vluchtelingenprobleem. Er is geen probleem, meent hij. De actualiteit haalde de film in. Burgemeester Domenico Lucano is een maand geleden gearresteerd omdat hij zich niet aan de regels wilde houden. Deze film van Carin Goeijers geeft ongetwijfeld de nodige context bij deze zaak. Een andere film in deze categorie is To the Four Winds.

Central Airport THF (97 min.)
Tempelhof is een van die fascinerende plaatsen in Berlijn. Het oude vliegveld heeft vele nieuwe gedaantes gekregen, en een van die gedaantes is opvangplaats van vluchtelingen, die binnenstroomden tussen 2015 en 2017, in oude hangars. We volgen enkele van deze vluchtelingen.

Hamada (88 min.)
Portret van de Sahrawi, levend in vluchtelingenkampen op de grens van Marokko en Algerije. We volgen drie twintigers met hun typische twintigersdromen.

Island of the Hungry Ghosts (94 min.)
Een traumatherapeut bezoekt illegale immigranten, die opgesloten zitten op een prachtig eiland in Australië. Mensen komen er om krabben te redden, maar voor de opgesloten immigranten heeft men geen oog. Schrijnende film met mooie beelden, dat kan niet anders.

 

Experimenteel & auteursfilms

Aquarela (90 min.)

Victor Kossakovsky is terug met een nieuwe film. Dat is altijd goed nieuws want met Kossakovsky komt er ook een eigen visie in de filmzalen. Lees deze special uit 2012 over deze regisseur. Aquarela gaat over water – Kossakovsky observeert mensen die er hun eigen gevecht mee voeren. Als je deze film niet kijkt, kijk dan naar zijn masterclass om wat te leren over de wereld van de documentaire. Zijn Wednesday 19.7.1961 draait trouwens ook op deze IDFA.

Beastmode, A Social Experiment (90 min.)
Een sociaal en kunstzinnig experiment in de Filipijnen. De kern is acteur Bruno Geisler, die social media laat ontploffen met zijn eigen ongecontroleerde woede. Dan is daar nog president Duterte, u weet wel, de man die misdadigers het liefst meteen ombrengt. Zo te zien een rare film die zich in geen enkel hokje laat duwen (gaat het over acteren?, geweld?, psychologie?, politiek?), maar wie weet hoe verborgen het meesterwerk soms is. Experimentele film van Manuel III Mesina en Banuk Amante.

Chinese Portrait (79 min.)
Ze zijn er elk festival, de films zonder verhaal, zonder dialogen, puur beeld. En was documentaire niet ooit zo bedoeld? Hier kijken we door de lens van Wang Xiaoshuai (Frozen), die stilstaande mensen filmt – maar beeld is nu eenmaal beeld en dus gebeurt er af en toe iets. Vermoedelijk niet de meest dynamische film van het festival maar misschien wel een goed voorbeeld van slow cinema. Voor de liefhebber.

Diagnosis (78 min.)
Ewa Podgorska maakte deze poëtische, filosofische film over een verlaten stad, waar aan de beschrijving geen touw aan vast te knopen valt. Kortom: een pure gok om deze film te gaan kijken.

 

12 november 2018

Preview IDFA 2018 deel 1
Preview IDFA 2018 deel 2

MEER FILMFESTIVAL

Preview IDFA 2018 deel 2:
Klassiekers, Kunstenaars, Lange Zit, Engagement, Misdaad en Muziek

door Bob van der Sterre

IDFA in Amsterdam, het grootste documentairefestival ter wereld, begint 14 november. InDeBioscoop blikt traditioneel vooruit. In dit tweede deel aandacht voor Klassiekers, Kunsten en Kunstenaars, Lange Zit, Maatschappelijk Engagement, Misdaad en Muziek.

 

Klassiekers

Anniversary of the Revolution (119 min.)
Een nieuwe film van Dziga Vertov? De man van het briljante The Man with the Movie Camera? Dat prikkelt de geest. Nikolaj Izvolov, filmonderzoeker, vond meer dan alleen maar de twaalf minuten die tot nu toe bekend waren: hij vond de hele film. Lenin, Trotski, revolutie, massa’s. Allemaal echt! Dus je kijkt naar echt naar de Februarirevolutie van precies honderd jaar geleden. Uit handen van Dziga Vertov moet dat wel iets bijzonders opleveren.

Born in the USSR: 21 up (90 min.)
Over de Sovjet-Unie gesproken. Deze film uit 2005 toont het leven van Russische jongeren die zijn geboren in 1983. Het concept van Miroshnichenko is niet nieuw: Michael Apted is al bijna klaar met 63 Up. Toch: waarom ook niet, datzelfde idee gebruiken? Dit is dus het derde deel waarin we deze ex-Sovjets volgen: na 7-up, en 14-up, was het in 2005 tijd voor 21-up. In 2012 was er dus al een 28-up, die, o heerlijke tijden, gewoon vanuit de luie stoel op YouTube te zien valt. En ja, goede rekenaars hebben ook al door dat we volgend jaar op IDFA deel vijf kunnen verwachten.

Extremely Private Eros: Love Song 1974 (98 min.)
Reken op véél seksualiteit in deze film van Kazuo Hara uit 1974. Zijn vrouw wordt feministe en Hara filmt zijn vrouw als zij ‘zich bevrijdt’ via allerlei affaires. Sixties/seventies in Japanse variant. Het bijzondere hier is dus ook dat de film in Japan werd gemaakt, waar zoiets nou niet zo vanzelfsprekend was als in het westen.

Farrebique: The Four Seasons (90 min.)
Het Franse boerenleven anno 1946. Beroemde film van Georges Rouquier, met onder andere een van de vroegste voorbeelden van timelapse. Het is wel geënsceneerd want de regels van de docu waren vroeger iets anders.

Something Different (81 min.)
Een van de vroegste films van Věra Chytilová, vooral bekend van de klassieker Daisies. Documentaire en fictie ineen in wat best eens een interessante experimentele film kan zijn. Film uit 1963.

 

Kunsten en kunstenaars

Bridges of Time (78 min.)
De Baltische staten hadden in de jaren zestig hun eigen, minder bekende kliekje revolutionaire documentairemakers. Mensen als Herz Frank, Uldis Brauns, Ivars Seleckis, Mark Soosaar, Andres Sööt, Robertas Verba, Henrikas Šablevičius en Aivars Freimanis. Die brachten vernieuwing in de sleetse Sovjet-hosanna-documentairestijl. Poëtisch realisme en menselijkheid stonden voorop. In deze film blikken ze terug.

The Eyes of Orson Welles (115 min.)
Een beetje cinefiel kent Mark Cousins van een aantal filmboeken. Zoals The Story of Film. Hij ontdekte in een archief een doos met tekeningen van Orson Welles. Deze tekeningen vormen de basis van een essayistische brief aan de grootmeester van cinema. Ik ben bang dat bijna twee uur wat aan de lange kant is voor deze film, en dat die Cousins wat teveel op de voorgrond zal staan, maar wie weet, is het zo bijzonder als de vele enthousiaste reviews tot nu toe laten denken.

The Hidden City (80 min.)
Interessante film over de onderkant van een stad. Een labyrint aan tunnels en een beschrijving van alle beesten die erin lopen. Veel mogelijkheden tot interessante, mysterieuze shots. Voor liefhebbers van architectuur en urbane cultuur.

The Miracle of the Little Prince (89 min.)
Le Petit Prince is ongelooflijk vaak vertaald. Tot in het Sami en Tamazight aan toe. Deze Nederlandse film bezoekt de vertalers en laat hen praten over het boek. Een aardig gegeven. Weet alleen niet of dat 89 minuten blijft boeien.

Struggle: The Life and Lost Art of Stanislav Szukalski (104 min.)
Deze Poolse kunstenaar werd gefilmd door Glenn Bray. Vermoedelijk een mooi en integer portret van een man die zijn kunst kwijtraakte in de Tweede Wereldoorlog. Hij overleed in 1987 en deze film zal aanvoelen als terechte erkenning van zijn werk.

 

Lange zit

America to Me (623 min.)
623 minuten? Wat is dit, een documentaire op de laagste snelheid? Nee, dit is een serie van de makers van Hoop Dreams. Hoop Dreams? Dat is een blast from the past: die beroemde documentaire over basketballers stamt uit 1994. Deze serie volgt twaalf leerlingen een jaar lang. Daar komen ideeën, constateringen en waarheden uit. Maatschappelijker kan engagement nauwelijks worden. Wie een complete zondag over heeft, kan in het Ketelhuis op 18 november deze hele serie bingen.

Dead Souls (495 min.)
En voor wie 495 minuten zitten kinderspel is, kan Dead Souls een bijzondere ervaring zijn. Het gaat hier om de Chinese heropvoedingskampen van eind jaren vijftig. We zien overlevers spreken. Vermoedelijk zeer indrukwekkend materiaal. Wang Bing deed maar liefst twaalf jaar over het maken van deze film. Ik vraag me af hoeveel dagen dat per minuut film is?

Reason (240 min.)
India is niet meer het lieve land dat het ooit was. Dat is de boodschap van Reason. Hoe religie nationalistische krachten kan hebben, onderzoekt documentairemaker Anand Patwardhan. Hij registreert een tweedeling in de maatschappij. Extreemrechtse nationalistische krachten versus mensen die je als verzet zou kunnen bestempelen. Pittige lengte, maar film heeft het in zich om een eyeopener te worden.

The Trade (262 min.)
Heroïne. Hoe komt dat product nu van A naar B? Deze documentaire is eigenlijk een miniserie en stelt deze in wezen simpele vraag. Je bent er vijf uur van je leven aan kwijt (ook in het Ketelhuis) maar je weet daarna vermoedelijk alles. Het filmen van zoiets illegaals zal niet eenvoudig zijn geweest. Matthew Heineman is een van die filmmakers die het blijkbaar voor elkaar krijgt. Een van de meest opmerkelijke misdaaddocu’s van dit festival.

 

Maatschappelijk engagement

De Chaque Instant (105 min.)
Ruim honderd minuten kijken we naar studenten verpleegkunde. Stages, praktijkervaring, les, het is best pittig allemaal. De film klinkt wat saai maar de kans is groot dat u ook een andere film van Nicolas Philibert heeft gezien: de plattelandsschooldocumentaire Être et Avoir. Reken hier op dezelfde aanpak.

Everything Must Fall (85 min.)
Een grote studentenopstand in Johannesburg werd bijna een complete oorlog. Ook gemist? Dat was in 2015. Deze documentaire schetst het verhaal van die periode. De kern is dat de arme zwarte bevolking in Zuid-Afrika geen kans krijgt om te studeren. Het verzet tegen corruptie in Zuid-Afrika explodeerde door deze opstand.

Freedom is a Big Word (78 min.)
Muhammad is eindelijk vrij uit Guantanamo Bay. Hij mag naar Uruguay. Waar je op kunt wachten is dat dertien jaar in Guantanamo Bay zitten niemand in de koude kleren gaat zitten. Ook bij Muhammad niet. Wat moet je ook ineens in Uruguay, een land dat je hoogstens van horen zeggen kende.

Railway Men (73 min.)
Dat is het aardige van documentaires: je gaat je ineens interesseren voor een onderwerp waar je nooit eerder zelfs maar aan gedacht had. Neem Tunesische spoorwegen. Het is levensgevaarlijk, die spoorwegen. Dat blijkt uit deze film, die alles maar aankaart wat je kunt aankaarten over dit onderwerp. Een mooie kans om mee te leven met een paar helden van het gewone leven.

Hale County (76 min.)
RaMell Ross wilde een niet zo negatief, maar juist menselijk beeld van een gemeenschap in het zuiden van de VS schetsen. Het werd een titanenproject waarbij hij vijf jaar een aantal mensen in Hale County zou volgen. En toch netjes teruggebracht tot 76 minuten. De film biedt gegarandeerd mooie menselijke portretten en een scherp portret van een gemeenschap.

 

Misdaad

Camorra (71 min.)
Francesco Patierno maakte deze interessante, journalistieke film over de Camorra, de maffia van Napels. Nu intussen bekend geworden via film en series, maar waar kwam het vandaan? Wat gebeurde er in de periode van de jaren zestig tot negentig? Veel archiefmateriaal. Belooft een boeiende maar ook pittige docu te worden – alleen al in de trailer zie je iemand doodgeschoten worden.

Cause of Death (79 min.)
In 2002 sterft een politieman in Tel Aviv als een terrorist het vuur opent. Zijn broer Jamal vertrouwt alleen het officiële verhaal niet zo. Er zou wat anders gebeurd zijn. Hij gaat op onderzoek uit, zoals dat zo mooi heet. Documentaire-whodunits zijn doorgaans de spannendste whodunits.

Police Killing (105 min.)
De politie in Rio de Janeiro zal in de handen geknepen hebben met de verkiezing van de nieuwe Braziliaanse president. Want reken er maar op dat dit soort uitwassen, onschuldige mensen in favela’s die sterven door politieacties, vaker kan gaan gebeuren. Wie zin heeft in rauwe Braziliaanse misdaad, gerechtelijk cynisme en veel schokkerige beelden heeft een goede aan deze film.

Sakawa (81 min.)
Wie wil dat nou niet een keer, echte internetoplichters in actie zien? We zien hier hoe Ghanese oplichters op internet te werk gaan. Het is geen grote misdaad, meer luis-in-de-pels-misdaad. En uiteindelijk zijn de internetters met hun geiligheid en goedgelovigheid zelf hun grootste dader. Klinkt interessant.

 

Muziek

Blue Note: Beyond the Notes (85 min.)
Thelonious Monk, Miles Davis, Herbie Hancock, John Coltrane. Wie dan nog ‘wie?’ zegt, kan deze documentaire beter aan zich voorbij laten gaan. Hét jazzlabel, in 1939 opgericht, dat de artiest voorop stelde was Blue Note. Het leverde ontelbare muzikale meesterwerken op. Deze documentaire vertelt het hele verhaal van het label en de betrokkenen en is uiteraard voor de echte jazzliefhebber niet te versmaden.

Scared of the Revolution (72 min.)
Umar, een van de rappers/dichters van The Last Poets, die aan de wieg stonden van de hiphop, wordt hier gefilmd door Daniël Krikke. Depressies en een moeilijk maar ook onconventioneel karakter. Benieuwd naar het resultaat, dat misschien wel zal doen denken aan de film over Betty Davis van dit jaar.

Giacinto Scelsi. The First Motion of the Immovable (81 min.)
Sebastiano d’Ayala Valva hoorde eens muziek van zijn achterneef. Dat was componist Giacinto Scelsi, een kluizenaar die vrijwel geen contact met de buitenwereld had. Die muziek zou hem altijd blijven fascineren. Via  deze documentaire van d’Ayala Valva komt de muziek eindelijk bij het grotere publiek. Kan interessant zijn, kan ook ingewikkeld zijn.

Piazzolla, The Years of the Shark (92 min.)
Een portret van de vernieuwer van de tango: Astor Piazzolla. Deze Argentijn krijgen we te zien via familiefilmpjes en archiefmateriaal. Voor de dansliefhebbers.

Rudeboy: The Story of Trojan Records (86 min.)
Dit zal likkebaarden zijn voor alle reggaefans ter wereld: een portret van het bekende Britse reggaelabel Trojan. Dat is de thuishaven van levende legendes als Jimmy Cliff en Lee Scratch Perry. Reken op veel anekdotes van glimlachende, kleurrijke figuren.

 

11 november 2018

Preview IDFA 2018 deel 1
Preview IDFA 2018 deel 3

MEER FILMFESTIVAL