***
recensie La tête haute
De eeuwige hoop van de jeugdhulpverlener
door Cor Oliemeulen
Malony is een draaideurcrimineel omdat hij constant met zichzelf overhoop ligt. Vanwege het goede scenario en het levensechte acteerwerk mocht La tête haute dit jaar het prestigieuze filmfestival van Cannes openen.
De openingsfilm is geregisseerd door een vrouw, wat al 28 jaar niet meer in deze Franse badplaats was voorgekomen. Een grote eer voor Emmanuelle Bercot die met haar indringende drama over een jeugddelinquent pers en publiek niet zozeer op de banken kreeg, maar wel lof oogstte voor een knap staaltje Frans sociaalrealisme. La tête haute centreert zich rond Malony (verrassende nieuwkomer Rod Paradot), diens persoonlijke begeleider Yann (Benoît Magimel, La Pianiste, 2011) en jeugdrechter Florence (acteerkanon Catherine Deneuve, die ook een hoofdrol speelde in Bercots vorige film, Elle s’en va).
Jeugdinrichtingen
De eerste keer dat Malony op de kamer van jeugdrechter Florence komt, is hij zes jaar jong en speelt hij op de grond met blokken. Hij hoort en ziet zijn moeder Séverine (Sara Forestier) klagen dat haar zoontje al een echte crimineel is en niet weet hoe zij hem moet helpen. Ruim tien jaar en veel bezoeken later nemen Malony en Florence, die zich al die tijd als een soort corrigerende vaderfiguur heeft geprofileerd, definitief afscheid. De jeugdrechter gaat met pensioen en Malony denkt dat hij zijn leven nu eindelijk op de rails heeft.
Dat laatste is nog maar de vraag. Malony is een verschrikkelijke zenuwpees, kan geen autoriteit accepteren, steelt auto’s om te joyriden en is vooral een ongeleid projectiel, behept met frequente woedeaanvallen. Met een labiele moeder en zonder aanwezige vader moet een kind sterk in zijn schoenen staan om tijdens de kinderjaren en puberteit een balans te vinden. De enige regelmaat die Malony kent, zijn de bezoeken aan de jeugdrechter, de vaak moeizame contacten met zijn persoonlijke begeleiders en plaatsingen in jeugdinrichtingen.
Verknipt
Alle betrokkenen proberen de moed te behouden in La tête haute. Naast de voortdurende strijd van Malony tegen alles en iedereen, maar vooral tegen zichzelf, belicht regisseur Emmanuelle Bercot de onverzettelijkheid van de jeugdhulpverleners, die keer op keer hun frustraties over Malony’s onwil en falen proberen om te buigen in iets positiefs. In die zin is dit drama een eerbetoon aan alle beroepskrachten die vanuit hun hart, empathie en ervaring jeugddelinquenten de juiste weg proberen te wijzen. Gelukkig blijven melodramatische momenten achterwege en komt er geen godsdienst of geloof als redmiddel aan te pas, zodat dit geloofwaardige drama op het rechte pad blijft.
Ondanks het doortimmerde scenario en het sterke spel van de drie hoofdrolspelers biedt La tête haute weinig verrassingen en stopt het drama jammer genoeg bij de wezenlijke vraag hoe wenselijk, zinvol en verstandig het is als verknipte lieden van verknipte ouders zelf kinderen krijgen. Hoe groot is de kans dat zo’n kind zich staande houdt in een wereld die op haar beurt steeds verknipter wordt? Die vraag is relevant, omdat Malony tijdens zijn verblijf in een jeugdinrichting een meisje bezwangert. Abortus of geen abortus? Of zal het geboren kind fungeren als drijfveer om zijn leven te beteren – voor zover hij zelf al bij machte is een balans te vinden, laat staan een kind kan opvoeden?
Dat laat onverlet dat we Malony zo’n pril geluk gunnen, want uiteindelijk krijg je toch sympathie voor het ettertje. De kijker heeft geen andere keus dan zich aan te sluiten bij de eeuwige hoop van de jeugdhulpverlener.
29 juni 2015