Catherine Deneuve in 5 mooie hoofdrollen

Een halve eeuw Catherine Deneuve in vijf mooie hoofdrollen

Ze debuteerde op 13-jarige leeftijd in Les collégiennes (1957) en is op dit moment te zien in 3 Coeurs. Catherine Deneuve vormt met Simone Signoret en Jeanne Moreau de top 3 grandes dames van de Franse film. Vaak gecast als frigide femme fatale is ze vooral bekend van haar rollen in Repulsion (1965) en Belle de Jour (1967). De geboren Parisienne is op haar 71ste nog een prachtige verschijning en lijkt met het klimmen der jaren steeds natuurlijker te acteren.

door Cor Oliemeulen

1. – Les parapluies de Cherbourg (1964, Jacques Demy)

In deze musical zingt ze niet zelf – wel veel later o.a. naast Björk in Dancer in the Dark (2000) van Lars von Trier en in François Ozons komische whodunit 8 femmes (2002) – maar dat kon de doorbraak van Catherine Deneuve in Les parapluies de Cherbourg niet voorkomen. Onder de muzikale leiding van de later legendarische Franse filmcomponist Michel Legrand speelt ze de rol van Geneviève die samen met haar moeder paraplu’s verkoopt in de Franse havenstad Cherbourg. Ze is tot over haar oren verliefd op automonteur Guy en wil snel trouwen. Haar moeder verbiedt dit, maar gelukkig voor haar moet Guy twee jaar het leger in. Als de winkel failliet dreigt te gaan, biedt juwelenhandelaar Roland uitkomst, terwijl hij de hand van Geneviève vraagt. In deze vlotte romantische muziekfilm is Deneuve hoofdzakelijk het mooie, naïeve tienermeisje. Maar in het melodramatische slotfragment, waarin plotseling kinderen een rol spelen, blijkt ze snel volwassen geworden.

2. – Le dernier métro (1980, François Truffaut)

Onder de artistieke paraplu’s van grote regisseurs als Roman Polánski, Luis Buñuel, Claude Lelouch en François Truffaut leerde Catherine Deneuve, die overigens nooit op het toneel heeft gestaan, pas werkelijk acteren. Haar successen in de jaren zeventig waren wisselend, echter Truffauts Le dernier métro bleek een meesterwerk. Deneuve speelt Marion, echtgenote van de Joodse theaterdirecteur Lucas Steiner. Nadat de Duitsers in 1942 Parijs hebben bezet, duikt Lucas onder in zijn theater in Montmartre. Alleen Marion is op de hoogte. Het zijn barre tijden, ook boven de grond, en om faillissement te voorkomen ronselt Marion de bekende acteur Bernard Granger (Gérard Depardieu in zijn element). Terwijl Marion langzaam verliefd wordt op deze charmante rokkenjager, die meer dan eens zijn hartgrondige hekel aan de nazi’s manifesteert, hoort Lucas de oefensessies op het toneel door een ventilatiebuis. ’s Avonds geeft hij Marion aanwijzingen hoe de intieme interactie tussen haar en Bernard in het toneelstuk beter kan. In Truffauts beroemde Jules et Jim (1962) speelt Jeanne Moreau een ongeremde vrouw in haar relatie met twee geliefden, in Le dernier métro is het minstens zo veel genieten van het ingehouden spel van Deneuve in haar driehoeksverhouding in oorlogstijd.

3. – Indochine (1992, Régis Wargnier)

Ook in Indochine van Régis Wargnier probeert Catherine Deneuve het beste van een driehoeksverhouding te maken. Echter nu moet ze als ongetrouwde bezitter van een grote rubberplantage haar aandacht verdelen tussen de jonge Franse legerofficier Jean-Baptiste en haar geadopteerde Aziatische dochter Camille, die verliefd wordt op dezelfde man. In Frans-Indochina van de jaren dertig speelt Deneuve de ijzige en trotse kolonist Eliane die niet kan verhinderen dat Camille haar verlaat en op zoek gaat naar de verbannen Jean-Baptiste. Het complexe liefdesverhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de Vietnamese onafhankelijkheidsstrijd. Deneuve acteert krachtig. Met haar personage valt niet te spotten, ook niet nadat er een aanslag op de plantage is gepleegd en de arbeiders bang zijn om weer aan het werk te gaan. Indochine, dat werd bekroond met de Oscar voor beste buitenlandse film, is wat aan de lange kant, maar dit wordt gecompenseerd door de sfeervolle mise-en-scène. Het eind van de film is bijna hartverscheurend melodramatisch: Eliane kan haar diepste gevoelens niet langer onderdrukken.

 

4. – Un conte de Noël (2008, Arnaud Desplechin)

Junon Vuillard, moeder van drie kinderen die allen zijn behept met een lading onverwerkt leed, hoeft in Un conté de Noël haar diepste gevoelens niet zonodig te onderdrukken. Haar kille onverschilligheid is waarschijnlijk ontstaan nadat haar eerste kind Joseph op zesjarige leeftijd aan kanker overleed. Als ze aan het eind van dit boeiende familierelaas samen met haar zoon Henri ’s avonds op een schommelbankje achter het ouderlijke huis zit te roken, schroomt ze niet om tegen het enfant terrible te zeggen dat zij nooit van hem heeft gehouden. Moeder Junon is niet zozeer oprecht cynisch omdat onlangs bij haar leukemie is gediagnosticeerd, maar eerder vanwege het tragische verleden en de moeizame verhoudingen met en vooral tussen haar kinderen. Catherine Deneuve is perfect als de afstandelijke moeder die pas even kwetsbaar lijkt op het moment dat ze beenmerg, van nota bene Henri, zal krijgen toegediend. Un conte de Noël is een uniek en onderschat kerstverhaal dat alle kanten op schiet: snel wisselende ensceneringen, talloze lagen, wervelende montage en bonte soundtrack.

 

5. – Elle s’en va (2013, Emmanuelle Bercot)

Na ruim honderd speelfilms schittert Catherine Deneuve in het vederlichte Elle s’en va. Personages, dialogen, humor, setting en nostalgie maken van dit komische luchtige drama een typisch Franse film – een eerbetoon aan de eeuwig jonge Deneuve die voor een deel zichzelf lijkt te spelen. Parmantig en met zichtbaar plezier vertolkt ze de rol van de restauranteigenaar Bettie, die ontdekt dat haar geliefde een andere, jongere vrouw heeft bezwangerd. In haar oude Mercedes gaat ze op zoek naar sigaretten en eindigt na veel omzwervingen vijf dagen later in een alleraardigst stulpje op het pittoreske platteland waar de hele familie samenkomt. Elle s’en va is een onderhoudende roadtrip waarin we het temperament en de twijfels van de protagonist leren kennen. Zo maakt Bettie kennis met een authentieke oude boer die een sjekkie voor haar draait, belandt na een dronken avond in bed met een man die haar zoon had kunnen zijn, ontfermt zich over haar elfjarige kleinzoon Charly en gaat na veel aandringen naar de reünie van Miss Frankrijk omdat ze in 1969 als schoonste van Bretagne was gekozen. Van de drie grandes dames van de Franse film is Simone Signoret al lang overleden, echter Jeanne Moreau acteert op haar 86ste nog steeds. Catherine Deneuve heeft nog een voorspoedige weg te gaan.

 

7 november 2014

 

Catherine Deneuve in vijf hoofdrollen

 

Alle leuke filmlijstjes