LIFF 2019 – Deel 2

LIFF 2019 – Deel 2:
Van knotsgek tot raadselachtig

door Suzan Groothuis

Elf dagen lang is het Leids International Film Festival dit jaar. Van premièrefilms tot de knotsgekke vertoningen in het programmaonderdeel Bonkers. Er is genoeg te halen, want volop keuze. We gingen er eens goed voor zitten en deden ons tegoed aan vervreemde suburbia, Hitler als imaginair vriendje, een scrabble-fanaat met issues en een uiterst discutabele doodsoorzaak. 

 

Vivarium

Vivarium – Nieuwbouw in de loop
Jong stel Gemma en Tom (Imogen Poots en Jesse Eisenberg, ook samen te zien in het geprogrammeerde en minder sterke The Art Of Self-Defense) stappen in Vivarium een makelaarskantoor in. Zomaar, om even rond te neuzen, nieuwsgierig naar wat hun droomhuis zou kunnen zijn. De ontvangst door de dienstdoende makelaar is op z’n zachtst gezegd vreemd. Hij geeft hen een nare kriebel in de buik, maar het woningproject is interessant. Een kijkje nemen kan geen kwaad, toch?

Het unheimische gevoel in het contact met de makelaar wordt versterkt wanneer de drie de labyrint-achtige nieuwbouwwijk ter bezichtiging in rijden. Alle huizen zijn identiek, perfect gevormde wolkjes hangen in de strakblauwe lucht, die niet lijkt te ademen. Een voorteken dat wat je ziet, niet is wat het lijkt.

Binnen in woning nummer 9 is alles ook perfect op orde, met een compleet ingerichte kinderkamer. Het is er vooral steriel, zonder sfeer of charme. En wanneer de makelaar plots is verdwenen, zijn Gemma en Tom aan zichzelf overgeleverd. Ze besluiten de woning en de nieuwbouwwijk te laten voor wat het is en vertrekken. Maar dat laatste is juist wat niet lukt: hoe ze ook rijden, ze komen steeds weer uit bij nummer 9. Alle pogingen die daarna volgen om de wijk uit te raken, lopen op niets uit. Tom en Gemma lijken de enige bewoners en krijgen, of alles niet al vreemd genoeg is, ook nog eens een baby in een doos cadeau. 

Vivarium is van de hand van regisseur Lorcan Finnegan, die debuteerde met horrordrama Without Name. Vivarium is zijn trefzekere tweede. De film schippert tussen thriller, horror en drama en doet met zijn thematiek van herhaling (gevangen in een loop) denken aan films als Triangle of The Endless. Daarbij ontbreekt ook het absurdistische en duistere randje, zoals in films van grootmeester David Lynch, niet. Stilistisch strak vormgegeven imponeert de film met een raadselachtige verhaallijn, waarin onderliggend kritiek is op de perfecte samenleving in de vorm van onpersoonlijke suburbs en technologie die alles overneemt. Af en toe zakt het tempo wat in, maar Finnegan levert een film die op zijn minst intrigeert.

 

Jojo Rabbit

Jojo Rabbit – Heil Imaginair Vriendje!
Hiernaar was het uitkijken, de nieuwe film van knotsgekke Nieuw-Zeelander Taika Waititi. Waititi kennen we van serie Flight of the Conchords, vampierfilm What We Do in the Shadows en superheldenfilm Thor: Ragnarok. In 2016 sierde zijn Hunt for the Wilderpeople nog het LIFF-doek waarin een rebelse jongen en zijn pleegvader de Nieuw-Zeelandse wildernis intrekken, met allerlei onvoorziene avonturen tot gevolg. Waititi’s kracht ligt in het versmelten van melige, gevatte humor (schurend tegen het controversiële) en een moraal. Zo ook weer in Jojo Rabbit. 

In de film volgen we de jonge Jojo, die overtuigd Hitlerjugend is. Zijn beste vriend is Hitler zelf (een rol van Waititi), maar dan in Jojo’s verbeelding. Na een ongeluk met een granaat is Jojo voor zijn leven gekerfd en moet hij klusjes doen voor de gedegradeerde Captain Klenzendorf (Sam Rockwell). Toch blijft Jojo trouw aan het Hitler-ideaal en moet hij van Joden niets hebben. En dan komt hij plots tot de ontdekking dat zijn moeder (een charmante Scarlett Johansson) de jonge Joodse vrouw Elsa laat onderduiken in hun huis.

Vanaf dan komt het dramatische aspect meer op de voorgrond te staan. Eerst haat en nijd, ontstaat er vervolgens iets dat laveert tussen vriendschap en verliefdheid. Jojo raakt meer en meer bevangen door Elsa en zij probeert, net zoals zijn moeder, het goede in hem te zoeken. Jojo Rabbit bevat een aantal uiterst komische scènes, zeker wanneer de Australische Rebel Wilson als de sadistische Fraulein Rahm haar intrede doet. Ook zien we de Britse komiek Stephen Merchant als Gestapo-officier en Alfie Allen (Theon Greyjoy uit Game of Thrones) terug in de cast. Jojo Rabbit is een geslaagde komische satire, waarin het uiteindelijk draait om de zoektocht naar menselijkheid in een door haat gedragen maatschappij.

 

Sometimes Always Never

Sometimes Always Never – Leed van een scrabble-koning
Ook komisch met een moraal, maar dan in een droge stijl gegoten, is het Britse Sometimes Always Never. Bill Nighy (Love Actually) speelt Alan, die er met zijn zoon Peter (Sam Riley, Control) op uit gaat. Echt boteren wil het niet tussen de twee. Wanneer ze aankomen in hun mistroostig ogende B&B, wordt Alan door een ander stel uitgenodigd voor een spelletje scrabble. Hoewel hij zich wat dommig voordoet, blijkt Alan een meester met woorden.

Achteraf blijken Alan en het koppel voor hetzelfde doel te zijn gekomen: de identificatie van hun vermiste zoon. Die van Alan is lang geleden van huis gegaan, om nooit meer terug te komen. Iets dat Alan nooit verwerkt heeft. Peter moet het met lede ogen aanzien, want in de ogen van zijn vader haalt hij het niet bij de verloren zoon. Ze bekvechten zonder dat de echte pijnpunten benoemd worden. Terwijl de spanning tussen vader en zoon oploopt, probeert schoondochter Sue (Alice Lowe, Sightseers) de boel te lijmen door Alan welkom te heten in hun huis. Daar stort hij zich weer op zijn oude hobby scrabble.

Sometimes Always Never is het speelfilmdebuut van Carl Hunter. De decors ogen knullig, alsof ze zo uit vroeger tijden geplukt zijn. Neem de retro-ijswagen op de boulevard of het oubollige interieur van de B&B. Het scrabblespel ligt er te verstoffen, zeker in tijden waarin je spelletjes online op je mobiel of pc speelt. Alan voelt nog een binding met het ouderwetse speelbord, maar springt net zo makkelijk achter de computer van zijn kleinzoon. Het levert een grappige scène, waarin Alans kleinzoon moedeloos moet toezien dat zijn opa niet van zijn game-pc weg te trekken is.

Het verhaal, waarin we het wel en wee volgen van een vader en zoon die uit elkaar zijn gegroeid na een traumatische gebeurtenis, voltrekt zich op tragikomische wijze. Het scrabble-spel vormt hierin de rode draad, als zijnde een detective waarbij de wat voorspelbare clue zich geleidelijk aan ontvouwt. Een fijne, kleine film met Bill Nighy die als vaker droog en gevat is, maar ook onderliggend somber. En Riley de gefrustreerde zoon die niet van zijn vader krijgt wat hij zo hard nodig heeft: liefde en erkenning. 

 

The Death of Dick Long

The Death of Dick Long – Een raadselachtige dood
Over naar Alabama in de VS, waar vrienden Zeke en Earl hun vriend na een ongeluk achterlaten bij de eerste hulp. Dat alles gebeurt uiterst mysterieus: Zeke en Earl willen vooral niet gezien worden en leggen hun hevig bloedende vriend bij de entree neer. Hopen dat hij snel gevonden wordt. Als kijker vraag je je af, wat er in hemelsnaam gebeurd is.

In The Death of Dick Long werkt regisseur Daniel Scheinert, die we kennen van het bizarre Swiss Army Man (met Daniel Radcliffe als schetend lijk), op rustig tempo toe naar de ontknoping van een verrassende maar ook schokkende doodsoorzaak. Dick redt het namelijk niet en de politie tast met deze John Doe in het duister. Wie is hij, en wat is hem overkomen?

The Death of Dick Long ademt de sfeer van een film als Fargo, waarin een onhandige misdaad leidt tot verdere escalatie. We zien vooral Zeke worstelen met wat er gebeurd is en steeds dieper in de ellende zakken. Earl ziet het onverschillig toe. Net als in Fargo bijt een vrouwelijke agent zich vast in de moordzaak en komt steeds dichter bij de bizarre waarheid.

Tot het moment dat de ware doodsoorzaak van Dick zich openbaart, houdt Scheinerts film de aandacht van de kijker vast. Maar daarna rommelt het: met een onvast scenario, waarin het vooral draait om een weinig overtuigend kat-en-muisspel tussen de politie en de schimmige Zeke en Earl, kabbelt The Death of Dick Long af op zijn onbestemde afloop. De spanning en suspense zijn er dan allang uit, en daarmee ook de interesse in het lot van de karig uitgediepte personages.

 

8 november 2019


LIFF 2019 – Deel 1
LIFF 2019 – Deel 3

MEER FILMFESTIVAL