LIFF 2025 – Deel 2:
Angst voor een naderend einde

door Cor Oliemeulen

Twee films op het LIFF 2025 onderzoeken hoe mensen omgaan met de dreigende ondergang van de wereld. Peak Everything combineert de angst voor de gevolgen van de ecologische crisis met melancholische romantiek, terwijl de psychologische horror-roadmovie It Ends de existentiële twijfel pas echt voelbaar maakt.

Peak Everything – Liefde in de tijd van ecologische crisis
Bij het kijken van Peak Everything dringt al snel de vergelijking op met Her (2013). Beide romantische drama’s draaien om eenzame mannen die via technologie onverwachte liefde vinden. Waar Spike Jonze’s Her de blik richt op de relatie tussen mens en kunstmatige intelligentie in een hypertechnologische toekomst, richt Peak Everything van de Canadese filmmaakster Anne Émond zich op menselijke nabijheid in een wereld die zucht onder ecologische en existentiële druk.

Adam (Patrick Hivon) is de zachtaardige en kwetsbare eigenaar van een hondenkennel, maar zijn omgang met mensen verloopt moeizaam door zijn depressie. Adam heeft angst voor de klimaatcrisis en het einde van de wereld, zoals wij die nu kennen. Hij probeert fit te blijven, doet aan meditatie en heeft een pyramidelamp voor lichttherapie. Als het ding sneuvelt, neemt hij contact op met de telefooncentrale van het bewuste bedrijf en krijgt hij Tina (Piper Perabo) aan de lijn. Haar stem, haar betrokkenheid en haar begrip hebben dezelfde invloed op Adam als de (computer)stem van Samantha op Theodore in Her. Eindelijk een vrouw die hem begrijpt en hem lijkt te mogen voor wie hij is. Als Adam op een dag geen contact meer met Tina kan krijgen, stapt hij in de auto en gaat op zoek naar haar. Dan blijkt dat het ‘echte leven’ er anders uitziet dan intieme gesprekjes via de telefoon.

Peak Everything (Franse titel: Amour Apocalypse) is een ambitieuze film. Het koppelen van serieuze thema’s als de klimaatcrisis, mentale gezondheid en eenzaamheid aan een lichtvoetige romkom zie je zelden. Wat meteen te binnen schiet, is Silver Lining Playbooks (2012), maar ook daar is het afwisselen van zwaarmoedige momenten met humor en romantiek soms een uitdaging. Toch slaagt ook Peak Everything erin deze balans te behouden, wat duidelijk wordt als Adam weer contact krijgt met Tina en hun gesprekken hem hoop en menselijke nabijheid bieden.

Echter Tina blijkt getrouwd en heeft twee dochtertjes, van wie er een in haar arm snijdt omdat ook zij bang is voor het eind van de wereld, zo vertrouwt het meisje Adam toe. Tina probeert een knoop door te hakken en zegt tegen Adam: “Je bent te verdrietig voor ons.” Adam vertrekt met pijn in zijn hart en wacht op wat komen gaat. We kunnen alleen maar hopen dat hij niet in paniek raakt op het moment dat een naderende storm zijn kennel treft, en dat hij leert omgaan met de storm in zijn hoofd.

Kijk hier waar deze film draait (mits niet uitverkocht). 

It Ends – Existentiële horror op de eindeloze weg
Waar Peak Everything laat zien dat zowel de planeet als de menselijke emotie hun grenzen bereiken, confronteert It Ends zijn personages met een eindeloze weg vol existentiële onzekerheid.

Vier zojuist afgestudeerde jongeren in een auto willen een hapje gaan eten, maar raken zo met elkaar aan de praat dat ze de afslag hebben gemist. Maar was er wel een afslag? Ze rijden door, want misschien volgt er nog een afslag. Maar nee, de weg waarop ze rijden, is eindeloos. Ze zetten de auto aan de kant en kijken rond. Plots wat tumult en geschreeuw. Een groepje opgefokte mensen rent richting de jongeren, die angstig in hun auto springen en wegrijden. Waren het zombies? Ze leken vastberaden, maar ook angstig, en een van de jongens heeft flinke krassen op zijn arm.

De vier zijn in een nachtmerrie beland. Ze blijven rijden – nacht wordt dag, dag weer nacht – maar het einde van de weg komt niet in zicht. De geluidsband jaagt zo nu en dan de kijker de stuipen op het lijf, zeker nadat de jongeren weer eens uitstappen en steeds na zo’n anderhalve minuut door aanstormende mensen uit de bossen worden belaagd. En zo gaat de autorit maar door: duizenden en duizenden kilometers. De benzinetank raakt niet leeg, en de inzittenden hebben nooit honger en dorst.

De jongeren vragen zich af wat er aan de hand is. Zitten ze in een wormgat? Is dit de hel, een straf van God, omdat een van hen iets slechts heeft gedaan? En zo krijgt de horror langzaam een existentieel karakter. De dreiging komt niet van een monster of van een moordenaar, maar door angst, onzekerheid en keuzes. In It Ends zijn het de worstelingen van de huidige Generatie Z, waarmee ook de doelgroep van de film wordt aangesproken.

Generatie Z is de jongste volwassen generatie, opgegroeid met internet, smartphones en sociale media, maar ook bewust van hedendaagse uitdagingen, zoals klimaatverandering en mentale gezondheid. De Amerikaanse regisseur Alexander Ullom is maar iets ouder dan zijn acteurs en legt met een al even jonge generatie filmmakers de thema’s van de hedendaagse jonge volwassenen realistisch bloot. De eindeloze weg wordt een indringende metafoor voor de onzekerheid over het bestaan. De vraag is uiteindelijk wie zich neerlegt bij het onvermijdelijke, en wie blijft vechten tot het einde.

Kijk hier waar deze film draait (mits niet uitverkocht).

14 oktober 2025

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2025 – Deel 1:
Vaders en zonen

door Cor Oliemeulen

De banden tussen vaders en zonen zijn soms gespannen, maar vaak betekenisvol. In dit eerste deel van ons verslag van het Leiden International Film Festival (LIFF) 2025 zien we hoe die relatie zich op drie manieren ontvouwt. Van een tiener die voor zijn zieke Mexicaanse vader moet zorgen, via twee Nigeriaanse jongens die hun vader nauwelijks kennen, tot een eenzame tennisleraar die op een Spaans eiland onverwacht een jongen onder zijn hoede krijgt. 

Olmo – Dude, Where’s My Stereo?
Kleine scènes, grote emoties. Zo laten de films van Fernando Eimbcke zich kort samenvatten. In twee decennia maakte de Mexicaanse regisseur slechts vier speelfilms, die allemaal gaan over opgroeien en gezinsdynamiek. “We kunnen veertig of vijftig jaar oud zijn, maar we keren steeds terug naar dat moment in de kindertijd, naar die adolescentie waarin we ons vormden, fouten maakten en veel twijfels hadden, maar ook ontdekkingen en successen”, vertelde hij na het verschijnen van zijn vorige film, Club Sandwich (2013). Hierin verliest een moeder het contact met haar 14-jarige zoon die alleen aandacht heeft voor zijn vakantieliefde.

In Olmo volgen we de gelijknamige puberjongen (Aivan Uttapa) van een Mexicaans-Amerikaans gezin. Op een dag moet hij geheel tegen zijn zin in zijn eentje zorgen voor zijn bedlegerige vader, die lijdt aan multiple sclerose. Liever gaat Olmo met zijn beste vriend Miguel naar een feest van zijn aantrekkelijke buurmeisje, maar dan moet hij wel het stereoapparaat (van zijn ouders) meebrengen. De worsteling tussen de verlangens van een tiener en de verantwoordelijkheid voor zijn familie is geloofwaardig.

De nostalgie voor de late jaren 70 – zonder mobiele telefoons of moderne technologie – schept een sfeer waarin alledaagse dingen, zoals de stereo, maar ook kleding en auto’s, meer betekenis krijgen. De film kent een traag tempo en een minimalistische stijl, met een statische camera die dicht bij de personages blijft. Zo ligt de focus voortdurend op kleine, menselijke details: een blik, een aanraking, een handeling, een glimlach.

Fernando Eimbcke vindt met Olmo een goede balans tussen ernst en humor. De film blijft licht, want de onderliggende thema’s als ziekte, familieverplichtingen en immigratie zijn al zwaar genoeg.

Kijk hier waar deze film draait (mits niet uitverkocht).

My Father’s Shadow – Cultuur snuiven in onrustig Lagos
Waar een puberjongen als Olmo zijn zieke vader kan missen als kiespijn, hebben de twee zoontjes van acht en elf in My Father’s Shadow verdriet dat ze hun vader bijna nooit zien. Deze Folarin (Sopé Dìrísù) is in tegenstelling tot hun moeder ongeschoold en moet naar de grote stad Lagos voor werk. Maar er is een politieke en economische crisis in Nigeria en Folarin heeft nog een half jaar salaris tegoed. Er zit niks anders op dan met zijn zoontjes naar Lagos te gaan om het geld te innen.

My Father’s Shadow, het speelfilmdebuut van Akinola Davis, is de eerste Nigeriaanse (deels Engelse) productie die werd geselecteerd voor de officiële competitie van het Filmfestival van Cannes. Op weg naar Lagos zijn er momenten van visuele poëzie – shots van de natuur, insecten, wind – gecombineerd met korte scènes waarin realiteit en herinnering in elkaar overvloeien. Langzaam ontstaat er voor de twee zoontjes ruimte voor gesprekjes met hun vader, een fatsoenlijke, emotionele man, die zich kwetsbaar toont over zijn leven en over de maatschappij, maar tegelijk een schijn ophoudt. Daarnaast geeft de film een sfeerbeeld van het leven in de grote Afrikaanse metropool door de ogen van de jongens. Close-ups van gezichten, grote drukte, brandstofschaarste en vooral veel militairen op straat. De spanning rond de Nigeriaanse presidentsverkiezing wordt langzaam voelbaar.

De film, die vooral opvalt vanwege de bijzondere beeldvoering en de suggestieve montage, speelt zich af op één dag (12 juni 1993). Terwijl mannen in een vol café wachten op de verkiezingsuitslag, volgen de zoontjes de politieke discussies over hoop en vrees voor de terugkeer van het militaire gezag. Uiteindelijk neemt de dreiging steeds meer toe. Plots beïnvloedt een beslissing van de overheid het lot van eenvoudige families, ook die van Folarin, die samen met zijn kroost het geweld probeert te ontvluchten.

“Ik zie je in mijn dromen”, klinkt een jongensstem als een leidmotief door de film heen. Het roept de vraag op of vaders en zonen ooit echt aan elkaar kunnen ontsnappen – of dat de personages van My Father’s Shadow, net als hun land, voor altijd met elkaars schaduw verstrengeld blijven.

Kijk hier waar deze film draait (mits niet uitverkocht).

Islands – Eenling wordt vaderfiguur
Islands van de Duitse regisseur Jan-Ole Gerster wordt aangekondigd als een psychologische thriller, maar veel meer is zijn jongste film een drama over een eenling die de zin en de uitdaging van het leven heeft verloren. Hij is een ex-tennisprof die nu lesgeeft aan vakantiegangers in een all-inclusive resort op het Spaanse eiland Fuerteventura.

De openingsscène toont al direct hoe deze Tom (Sam Riley, die nog teert op zijn glansrol in Anton Corbijns Control uit 2007) de neiging heeft om zich te isoleren. Met een kater wordt hij wakker in het zand van een grote, open vlakte. Hij sjokt naar zijn jeep, want hij moet weer tennisles geven. Grote kans dat hij vanavond weer in de kroeg en in het bed van een wildvreemde vrouw belandt. Toch lijkt Tom een heel schappelijke vent, die zijn leven leeft als een oneindige vakantie.

Zijn dagelijkse routine verandert met de komst van Anne (Stacy Martin) en Dave (Jack Farthing) die hun 7-jarig zoontje Anton aanmelden voor privé-tennisles. Tom raakt gecharmeerd van Anne, en voordat hij het weet, trekt hij op met het gezinnetje en raakt hij betrokken bij het persoonlijke drama van het koppel. Nadat Tom en Dave ’s avonds een kroeg induiken, komt laatstgenoemde niet thuis. Later wordt een zwerver die Dave’s schoenen draagt, aangehouden. En terwijl Anne zich vreemd gaat gedragen, ontfermt Tom zich over Anton.

Islands draait vooral om de interactie tussen de volwassen hoofdpersonages. Gesteund door de mooie cinematografie die het gevoel van isolatie versterkt, maakt Jan-Ole Gerster invoelbaar dat ze alle drie op hun eigen eiland leven, vervreemd van hun dromen en van elkaar. Drank, vluchtige relaties of vakantie werken slechts als een kortdurend escapisme. Ondanks dat de verdwijning van Dave een gevoel van spanning en mysterie oplevert, roept de regisseur uiteindelijk meer vragen op dan hij beantwoordt.

Kijk hier waar deze film draait (mits niet uitverkocht).

10 oktober 2025

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2024 – Deel 2:
Maffe thrillers

door Cor Oliemeulen

De bioscopen worden al jaren overspoeld met thrillers die verdacht veel op elkaar lijken. Gelukkig weten filmmakers een spannend plot steeds vaker te combineren met een maffe ondertoon. Hiervan draaien op het LIFF drie in het oog springende debuutfilms.

Sew Torn – Toveren met naald en garen
‘Home of the talking portraits’ heet het winkeltje in het huis van Barbara (Eve Connoly). Overal hangen geborduurde kussentjes met touwtjes. Als je aan zo’n touwtje trekt, hoor je iemand die iets zegt of een liedje zingt. Barbara is een naaister tegen wil en dank na het overlijden van haar moeder. Ze heeft nauwelijks klandizie en staat op het punt om het winkeltje te sluiten. Eerst krijgt ze nog een telefoontje van een vrouw die een knoop aan haar trouwjurk mist. Barbara pakt haar naaikoffertje en tuft in haar Fiatje naar het huis van de vrouw.

Onderweg ziet ze dat er een ongeluk is gebeurd. Er liggen twee serieus gewonde mannen op de weg. Ze ziet bloed, handboeien, twee pistolen, wit poeder en een koffer met geld. ‘Choices, choices, choices’, horen we Barbara zeggen. Terwijl de mannen onbeweeglijk toekijken, opent Barbara haar naaikoffertje en gaat aan de slag met naalden en draden. Een paar minuten later stapt ze met de koffer met geld in haar autootje, waarmee ze haar ingenieuze web van draden in werking zet. Het ene pistool glijdt naar de ene man, het andere pistool naar de andere man, en precies tegelijk schieten ze op elkaar.

Deze creatieve scène is slechts de opmaat van nog veel meer spitsvondigheid die Barbara zal tentoonspreiden in Sew Torn van de Amerikaanse debutant Freddy Macdonald, die het script samen met zijn vader schreef. De film bestaat uit drie scenario’s met drie keuzes die Barbara kan maken als ze het ongeluk en de koffer met geld ziet.

De bijna desolate, kneuterige omgeving in de Zwitserse Alpen is sfeervol in beeld gebracht door Sebastian Klinger, vooral Barbara’s ritjes over een prachtige brug midden in de natuur. Ook de personages passen goed in deze ambiance. Van de gewelddadige maffiabaas en zijn bangige zoon tot en met de oude politievrouw annex trouwambtenaar en de naïeve dorpelingen.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

The Last Stop in Yuma County – Neo-western met een twist
Minder origineel, maar al even amusant is The Last Stop in Yuma County van de volgende Amerikaanse speelfilmdebutant, Francis Galluppi. Hij schreef en regisseerde een misdaadverhaal dat zich afspeelt in de jaren 70 en is beïnvloed door de Coen-broers, Quentin Tarantino en Sam Peckinpah. Galluppi maakt dankbaar gebruik van de droogkomische, bipolaire uitstraling van Jim Cummings (vier jaar geleden op het LIFF te zien met en in The Wolf of Snow Hollow). Cummings speelt een vertegenwoordiger van keukenmessen die op een weg door de woestijn van Arizona arriveert bij een tankstation waar de benzine op is. De tankwagen zou onderweg zijn. Het is snikheet en hij besluit te wachten in het aangrenzende restaurant, waar de airco kapot is.

Op het moment dat iemand het liedje Crying van Roy Orbison op de jukebox aanzet, maken we kennis met alle personages die na loop van tijd het restaurant zijn binnengedruppeld. Het beeld is vertraagd en kondigt een onheilspellend vervolg aan. We zien de serveerster, de vertegenwoordiger van messen, een ouder stel, een man met een jeep waarin wel benzine zit, de eigenaar van het tankstation, een jong koppel dat is gefascineerd door Bonnie en Clyde én de twee mannen (een dommige krachtpatser en zijn slimmere, maar onberekenbare broer) die na een bankoverval op weg zijn naar Mexico. En jawel, we zitten in Amerika, dus bijna iedereen heeft een gun op zak.

Net als in Sew Torn mag je ook nu concluderen dat hebzucht de bron van veel ellende is. Hier is het aan de messenvertegenwoordiger om een keuze te maken. Vervolgens staat een sullige politieagent met een baby op de arm voor de onmogelijke taak om de meest ingewikkelde misdaad uit zijn carrière op te lossen.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Tummy Monster – Alles voor een selfie
Stel je voor. Je bent een tattoo-artiest die in zijn zaak in Glasgow moet wonen omdat je vriendin je uit huis heeft gezet. Rond middernacht meldt zich een beroemde popster die een tatoeage wil. Je maakt een van je beste kunstwerken en vraagt na afloop een selfie. Maar de popster is een tikkeltje verwaand en weigert dit. Jij blijft aandringen, omdat je met een selfie met een beroemdheid vooral indruk op je vriendin wilt maken. Vervolgens ontstaat een psychologisch machtsspel tussen de popster Tummy (Orlando Norman) en de tatoeëerder Tales (Lorn Macdonald), waaraan geen einde lijkt te komen.

De Schots-Ierse filmmaker Ciaran Lyons scheept de kijker op met het mantra ‘Rub your tummy, or I’ll think you’re an asshole’. Tales moet tegelijkertijd tot in den treure over zijn buik wrijven om alsnog kans te maken op een selfie. Dat werkt niet alleen op de zenuwen van Tales, maar waarschijnlijk ook op die van de gemiddelde kijker.

De verdienste van Tummy Monster is de claustrofobische atmosfeer in de tattooshop, waar de hele film zich afspeelt. Half gehuld in duisternis met scherpe blauwe en rode neonverlichting en soms vreemde camerahoeken. In al die uren die verstrijken, ondergaat met name het personage van Tales een geloofwaardige karakterontwikkeling. Frustratie, humor, angst, wanhoop en ingehouden woede wisselen elkaar af. En ook in deze thriller moet het hoofdpersonage uiteindelijk een drastische keuze maken: blijven toegeven aan manipulatie en vernedering of het afzien van het maken van zijn felbegeerde selfie.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

14 oktober 2024

Deel 1: Vrouwelijke worstelingen

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2024 – Deel 1: 
Vrouwelijke worstelingen

door Cor Oliemeulen

We openen ons verslag van het Leiden International Film Festival 2024 met drie geslaagde drama’s over vrouwelijke worstelingen. Een kunststudente in IJsland krijgt geen kans om te rouwen, een vrouw in Spanje wordt gedwongen om te herinneren en twee tienermeisjes in Litouwen willen model worden om de uitzichtloosheid te ontvluchten.

When the Light Breaks – Als je jouw verdriet niet kunt tonen
De kunststudenten Una (Elín Hall) en Diddi (Baldur Einarsson) hebben in het geheim afgesproken op de rotsachtige kust van IJsland. Ze zijn gek op elkaar, maar Diddi heeft al een relatie met Klara (Katla Njálsdóttir). Diddi belooft Una dat hij het morgen met Klara zal uitmaken. In een auto op weg naar Klara raakt Diddi betrokken bij een groot verkeersongeluk in een tunnel waarbij een enorme explosie ontstaat.

In IJsland hangen de vlaggen halfstok. Op de universiteit lopen veel huilende studenten rond. Het lot van Diddi is nog niet bekend. Una leeft tussen hoop en vrees. Totdat het verlossende woord komt: Diddi heeft het niet overleefd. Omdat haar prille liefdesrelatie met het slachtoffer geheim was, durft Una haar verdriet niet in gezelschap te tonen. Gevoelens en emoties worden nog ingewikkelder als Klara zich meldt, en troost zoekt bij Una.

Regisseur Rúnar Rúnarsson maakt graag menselijke drama’s tegen de achtergrond van de stilte en ruwe schoonheid van het IJslandse landschap, zoals in Volcano (2011) en Echo (2019). When the Light Breaks (IJslandse titel: Ljósbrot) onderzoekt Una’s plaats in de dynamiek van een groepje jongvolwassenen. Van het afscheid van Diddi in een opvallende kerk tot en met een feestje ter nagedachtenis aan hun populaire vriend. Symbolisch vallen de spiegelingen van Una en Klara in een raam samen tot één persoon.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht). 

Glimmers – Schoonheid zit in blikken en stiltes
Ook in Glimmers (Spaanse titel: Los destellos) gaat het om een onverwachte confrontatie die veel gevoelens losmaakt. Madalen (Marina Guerola) vertelt haar moeder Isabel (Patricia López Arnaiz) dat haar vader Ramón (Antonio de la Torre) terminaal ziek is. Haar ouders zijn 15 jaar geleden gescheiden en Isabel heeft al die tijd geen contact met Ramón gehad. Madalen studeert in Valencia en zorgt in de weekends voor haar vader. Nu vraagt ze of haar moeder een paar keer per week naar hem wil gaan.

Het rustige drama van Pilar Polomero biedt ruimte voor diepgaande overpeinzingen. Vroeger hadden ze het goed met z’n drieën. Het is gissen waarom ze destijds uit elkaar zijn gegaan. Nu is er een grote afstand. Isabels eerste bezoekjes in het huis van Ramón zijn korte gesprekjes achter gesloten deuren. Een tijdje later zien ze elkaar, maar kijken ze elkaar nauwelijks aan. Isabel ziet foto’s en voorwerpen, die herinneringen oproepen.

Isabel ziet lijdzaam toe hoe Ramón van wie ze ooit hield, langzaam sterft. Met de twee mooie hoofdrollen van Antonio de la Torre en Patricia López Arnaiz ligt de weg wijd open voor een subtiel humanistisch drama. De schoonheid van de film zit hem in de kunst van het afstand houden en in de blikken en de stiltes.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Toxic – Authentiek tot op het bot
De schoonheid van het Litouwse drama Toxic zit hem vooral in het verval. Omzoomd door fabrieken en autowegen ontwaren we een kleine gemeenschap met kleine, aftandse huisjes die zo lijken weggeplukt uit de favela’s van Rio de Janeiro. Hier schijnt nauwelijks de zon, maar begeven de bewoners zich door de modder tussen vervallen gebouwen vol graffiti, autowrakken en openbare toiletruimtes. Met regelmatig lange shots op afstand volgt filmmaakster Saule Bliuvaite twee tienermeisjes die dromen om model te worden zodat ze hun ellendige leventje vaarwel kunnen zeggen.

Het is schoolvakantie en Marija (Vesta Matulyte) en Kristina (Ieva Rupeikaite) sluiten zich aan bij een rij andere tienermeisjes voor een nieuwe modellenschool. De meeste meisjes zijn goedkoop gekleed, kauwen kauwgom, roken sigaretten, dragen piercings en lijken bij voorbaat kansloos om een succesvol model te worden.

Marija is lang voor haar leeftijd en heeft grote ogen, maar ze sleept met een been, waardoor ze flink moet oefenen om als een model op de catwalk te lopen. Kristina blijkt net even te dik naar de smaak van de modellenschool en zal er alles aan doen om af te vallen. Thuis gooit ze haar eten stiekem door het raam en als haar vader wil dat ze haar bord leeg eet, steekt ze later een vinger in haar keel. Op het internet vindt ze een onorthodox middeltje om nog sneller de juiste buikomvang te krijgen. En dan moeten de meiden ook nog manieren zien te vinden om aan geld voor fotoshoots te komen.

Ondanks de deprimerende atmosfeer krijg je steeds meer empathie voor Marija en Kristina. Door hun vriendschap en onderlinge solidariteit in deze rauwe omgeving schijnt er zo nu en dan een glimp van menselijkheid door de uitzichtloosheid heen. Toxic voelt van begin tot eind authentiek tot op het bot. Alsof je naar het echte leven kijkt, met al zijn onvolkomenheden, tegenstrijdigheden en stille momenten van kwetsbaarheid.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

11 oktober 2024

Deel 2: Maffe thrillers

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2023 – Deel 3:
Gecompliceerde liefdes

door Cor Oliemeulen

In dit derde deel van het LIFF 2023 krijgen we te maken met een sprookje dat een nachtmerrie wordt, veel gedoe om een niet gemeend compliment en een poëtische registratie over de kunst van het koken.

L’amour et les forêts – Het houdt niet op, niet vanzelf
Valérie Donzelli maakt graag films over koppels die de liefde beleven. In L’amour et les forêts begint die liefde zoetsappig, maar wordt die liefde langzaam gecompliceerd. Blanche (Virginia Efira: Benedetta, 2021), lerares Frans in Normandië, ontmoet bankier Grégoire (Melvil Poupaud: Laurence Anyways, 2012) en ze zijn op slag verliefd op elkaar. Blanche vindt Grégoire knap, charmant, gevoelig en attent. Hij zingt zelfs voor haar, en zij zingt met hem mee. Blanche’s tweelingzus Rose (ook Virginia Efira) neemt een paar maanden later met pijn in het hart afscheid van de zwangere Blanche die Normandië verlaat en intrekt in het weelderige optrekje van Grégoire. Hun liefdesbaby wordt geboren, en een jaar later volgt de tweede. Grégoire zegt elke dag hoeveel hij van Blanche houdt en wil het liefst al zijn vrije tijd samen met haar doorbrengen. Tot zover een liefdesverhaal met een vleugje erotiek dat niet zou misstaan in een van de 4500 afleveringen van de wereldberoemde Bouquetreeks.

De Engelse filmtitel Just the Two of Us klopt als een bus, maar heeft niet alleen een kleffe betekenis. Grégoire had altijd al moeite dat Blanche na haar bevalling weer ging werken en eist nu al haar aandacht op. Hij wordt jaloers, obsessief bezitterig en bespioneert haar. Overdag is hij lief tegen de kinderen, maar ’s avonds ontwaakt de maniak in hem.

Net als in zoveel andere films zie je hoe een liefdesrelatie kan uitmonden in een nachtmerrie voor één van de geliefden (meestal de vrouw). Maar ja, er zijn kinderen in het spel en misschien moet ze wat meer begrip tonen, of beter haar best doen om hem te pleasen. De man wordt agressief, de vrouw vlucht, maar komt terug, steeds weer. Het houdt niet op, niet vanzelf. Alleen al om die reden is het belangrijk dat dit soort verhalen worden verteld. L’amour et les forêts weet die verstikkende, beklemmende sfeer goed neer te zetten.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

You Hurt My Feelings – Een leugentje om bestwil
Fans van de Amerikaanse sitcom Seinfeld zullen zich waarschijnlijk goed thuis voelen bij de rol van Julia Louis-Dreyfus als Beth, de enigszins neurotische en onzekere hoofdpersoon van You Hurt My Feelings. Jaren geleden publiceerde ze met succes haar memoires over haar jeugd, maar een nieuw boek wil maar niet vlotten. Tja, waar kennen we dat van? Desalniettemin vindt ze in haar echtgenoot Don (Tobias Menzies), die we aan het werk zien als uitgebluste psycholoog, een nuttig klankbord. Tenminste dat denkt ze, totdat Beth op een dag Don hoort zeggen dat hij haar nieuwe boek maar niks vindt. Het gevolg is het nodige geharrewar over dit ‘leugentje om bestwil’.

Regisseur/schrijver Nicole Holofcener (Enough Said, 2013) portretteert in haar komische drama enkele familieleden in Manhattan die onafhankelijk, kunstzinnig, succesvol en filantropisch willen zijn. Ondertussen praten ze en praten ze nog meer. You Hurt My Feelings werpt onmiddellijk de vergelijking op met films van Woody Allen in New York van lang geleden waarin de personages ook veel van gedachten wisselen, maar mist diens scherpe humor en eigenzinnige existentiële vragen. Ook doet de film denken aan Noah Baumbach wiens films een veel complexere en diepgaandere dynamiek van menselijke relaties en familiebanden hebben.

Natuurlijk heeft ook Holofcener met andere personages meer smaken in huis, zoals Beth’s zoon Elliott, die marihuana verkoopt en toneelschrijver wil worden, Beth’s zus Sarah (Michaela Watkins) als interieurdesigner voor hippe klanten, diens al even onzekere man Mark (Arian Moayed) die twijfelt over zijn toekomst als B-acteur, en Beths pinnige, licht dementerende moeder Georgie (Jeannie Berlin). Al die personages in al die bescheiden situaties leveren weliswaar zo nu en dan een leuke dialoog op met enkele rake reflecties op het menselijke gedrag. Echter het probleem van de film is dat de toon van begin tot eind lichtvoetig blijft en dat de kans om te sprankelen of te beklijven ontbreekt in deze anderhalf uur durende brei van dialogen. Of je moet het leuk vinden om vier afleveringen van Seinfeld achter elkaar te kijken natuurlijk.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Le pot-au-feu – Kokkin of vrouw?
Terug in Frankrijk ontmoeten we Dodin en Eugénie die in de jaren twintig van de vorige eeuw wonen op een kasteel en hun aandacht verdelen tussen hun liefde voor koken en hun liefde voor elkaar. Le pot-au-feu (officiële titel: La passion de Dodin Bouffant) mag dan wel de Franse inzending voor de Oscars zijn en worden bevolkt door twee gevierde namen van de Franse cinema, zo’n premisse moet je als kijker natuurlijk wel liggen. Alsof er tegenwoordig nog niet genoeg food porn in de bioscopen is te zien.

Ondergetekende liet zich overtuigen door Cedric, programmeur van LIFF, die Le pot-au-feu een van zijn favorieten van dit jaar noemde: “Hoe deze film alleen al opent met een scène van zo’n dertig minuten, vond ik absoluut magisch, waarbij zowel het water als een ‘palate cleanser’ tegelijkertijd in je mond lopen.” Dat is mooi verwoord, en het moet gezegd dat het eerste half uur van de film een cinematografische verwennerij is waarin Dodin (Benoît Magimel) en Eugénie (Juliette Binoche) met klassiek keukengerei hun gasten de meest waanzinnige gerechten voorschotelen. Pas op: Niet geschikt voor veganisten.

Dat Dodin bovendien op een poëtische manier gerechten kan beschrijven, is een extra traktatie. En het is leuk om te zien hoe de tienjarige Pauline, dochter van een stel dat in de kasteeltuin werkt, de liefde voor de culinaire kunst en een verfijnde smaak met de paplepel krijgt ingegoten. “Wat proef je in deze saus?”, vraagt Dodin. Pauline pakt een lepel en neemt een klein hapje: “Klapstuk, gerookte spek, rode paprika, champignons, venkel, tomaat, sinaasappel, geflambeerde wijn, peterselie, tijm, laurier, komijn, jeneverbessen en kruidnagel.” Dodin glimlacht en vult aan: “Paprikapoeder, cognac en bessengelei.” Volgens hem kun je pas na je veertigste een echte smaak ontwikkelen.

Het is begrijpelijk dat de Vietnamese filmmaker Trần Anh Hùng dit jaar in Cannes de Palme d’Or voor beste regisseur won. Dertig jaar geleden won hij daar met The Scent of Green Papaya de Caméra d’Or voor beste debuut, dat ook al ging over kookkunst. Hoewel Le pot-au-feu geen moment verveelt, oog heeft voor de dramatische liefdesverhouding tussen de hoofdpersonages en profiteert van de opnametechnieken van deze tijd, kan de film niet tippen aan Babette’s Feast (1987), dat bovendien meer diepgang kent.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

1 november 2023

LIFF 2023 – Deel 1: Opvallende debuutfilms
LIFF 2023 – Deel 2: Eigenzinnige einzelgängers
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2023 – Deel 2:
Eigenzinnige einzelgängers

door Cor Oliemeulen

Einzelgänger ben je niet zomaar. Zo leert een gepensioneerde Taiwanees de schaduwzijde van de American Dream kennen, werkt een jonge Duitse lerares zich in de nesten na een diefstal op school en beproeft een gevluchte Afghaanse vertaalster haar geluk met een ‘fortune cookie’.

Starring Jerry As Himself – Eigenzinnig eerlijk
Jerry kwam vanuit Taiwan naar Amerika met twee koffers en zonder geld. Hij greep de American Dream met beide handen aan, werkte hard, spaarde goed en is nu met pensioen. Jerry is inmiddels gescheiden en heeft drie zoons, die hem weinig komen opzoeken. Op een dag wordt Jerry gebeld door politie in China. Zijn naam komt voor in een internationale witwasoperatie en er loopt een onderzoek naar hem. In eerste instantie dreigen de autoriteiten hem met een inreisverbod en later zelfs met deportatie. Jerry is bereid om volledig mee te werken en gaat undercover om zijn naam te zuiveren. De kijker vermoedt dan allang dat er iets niet in de haak is, maar Jerry kan nauwelijks wachten totdat de zaak is opgelost. Uiteindelijk rest de vraag hoe het allemaal zo ver kon komen. Was het de naïviteit van een oudere, goedwillende burger, of is er meer aan de hand?

In Starring Jerry As Himself speelt Jerry inderdaad zichzelf. Dat geldt ook voor zijn familieleden. Deze film van Law Chen is een geslaagde hybride tussen documentaire en filmdrama, dicht op de huid gefilmd met handheld camera’s, natuurlijk licht en begeleid door interviews met de betrokkenen. Soms vraag je je af wat werkelijk waar is en wat fictie is. Een sterk aspect is dat Jerry, die dus alle gebeurtenissen in de film zelf heeft meegemaakt, zo opgaat in zijn rol als undercover dat hij fantasievoorstellingen krijgt en de zaken zich soms anders voorstelt dan ze zijn. Pas als het leed is geschied, ontvangt hij hulp en begrip van zijn ex en zijn zonen.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Das Lehrerzimmer – Spiegel van de maatschappij
Deze Duitse inzending voor de Oscars vindt in Leonie Benesch de perfecte vertolker van Carla, een jonge, onervaren lerares op een middelbare school, die te maken krijgt met bedreigingen en intimidaties nadat ze de moeder van een van hen verdenkt van diefstal. Regisseur Ilker Çatak en scenarioschrijver Johannes Duncker maakten met Das Lehrerzimmer een intelligent drama waarin de school een afspiegeling is van de maatschappij. Er ontstaat een conflict wanneer Carla in het geheim met haar laptop een filmopname heeft gemaakt om de dader te kunnen ontmaskeren. Hoewel niet het gezicht is te zien, maar slechts een mouw met een opvallend kleurenmotief, confronteert zij de verdachte, die vervolgens ontkent, waarna de onrust op school en in haar klas toeslaat. De ontstane discussies in de lerarenkamer over hoe om te gaan met deze heikele situatie laat zich kenmerken door politieke correctheid, angst voor gezichtsverlies en dubbele standaarden.

Ook in Carla’s eigen klas van twaalfjarigen ontstaat tumult. Zo is een Turkse jongen al eerder van diefstal beschuldigd, nadat de directie zijn klasgenoten voor het blok had gezet om de vermeende schuldige aan te wijzen, en nu is de verdachte de moeder van Oskar, Carla’s beste leerling. Parallel aan de diefstal en de verdachtmakingen lopen haar lessen wiskunde (over bewijslast) en astrologie (over voorspelbaarheid).

Nadat ook de ouders middels hun groepsapp collectief hun verontwaardiging uiten over de gang van zaken en leerlingen van de bovenbouw een omstreden artikel in de schoolkrant publiceren, komt Carla steeds meer alleen te staan. Terwijl haar populariteit zienderogen afneemt, moet zij een balans zien te vinden tussen haar professionele leraarschap en haar persoonlijke integriteit. Das Lehrerzimmer is niet alleen intrigerend en pakkend, maar ook geschikt voor een discussie in het klaslokaal.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Fremont – Afspraak met een hert
Bij een film over een jonge vrouw die tolk was voor het Amerikaanse leger en vluchtte uit Afghanistan toen de Taliban weer de macht greep, verwacht je misschien een hoop narigheid. Niets is minder waar in deze film van Babak Jalali met de fantastische nieuwkomer Anaita Wali Zada als Donya, die moeite heeft haar draai te vinden in Fremont, Californië. Ze woont er in een kleine flat tussen andere Afghanen en werkt in een Chinees restaurant waar ze gelukskoekjes maakt. Donya kan goed overweg met collega Joanna (Hilda Schmelling), die bekent soms meer koekjes te eten dan goed voor haar is, maar wel met veel gevoel kan zingen. Een oude Chinese vrouw verzint de spreuken, die op papiertjes in de koekjes worden gestopt. Nadat zij overlijdt, mag Donya die nobele taak op haar nemen.

Donya slaapt niet goed en belandt bij een psychiater (Gregg Turkington), die uitlegt wat een posttraumatische stressstoornis is en zegt dat ze zich om begrijpelijke redenen afsluit van de wereld. Donya’s sessies met de psychiater verlopen, net als de meeste andere scènes, op een natuurlijke, droogkomische manier die doet denken aan films van Jim Jarmusch. Hij vertelt haar het verhaal van het boek White Fang, over een wolfshond, die net als Donya werd gescheiden van de moeder. In een latere sessie leest de psychiater het einde van het boek voor en is zelf veel meer ontroerd dan zijn cliënt. Veelzeggend is de scène waarin hij zegt dat Donya hem heeft geïnspireerd om spreuken voor gelukskoekjes te maken, waarna hij 25 papierstrips op tafel legt. Zij weten dan allebei nog niet dat één van Donya’s spreuken een eigen leven is gaan leiden.

Het zijn al die kleine momenten en ontmoetingen die Fremont zo bijzonder maken. Die komen juist zo goed tot hun recht door het contemplatieve tempo van dit in stemmig zwart-wit geschoten juweeltje.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

31 oktober 2023

LIFF 2023 – Deel 1: Opvallende debuutfilms
LIFF 2023 – Deel 3: Gecompliceerde liefdes
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps

MEER FILMFESTIVAL

LIFF 2023 – Deel 1:
Opvallende debuutfilms

door Cor Oliemeulen

We openen ons verslag van het Leiden International Film Festival 2023 met drie opvallende debuutfilms. In New York volgen we de bijzondere relatie van een jonge vrouw met haar zoon. We ontmoeten een aandoenlijke Canadese puber die filmregisseur wil worden en zijn op het Argentijnse platteland getuige van wonderbaarlijke gebeurtenissen. 

A Thousand and One – Beschadigde mensen
A Thousand and One won de juryprijs op het Sundance, het grootste Amerikaanse filmfestival voor de onafhankelijke film. Dit debuut van A.V. Rockwell, vooral bekend van haar muziekvideo’s, volgt de levenswandel van Inez (Teyana Taylor). Na enkele problematische jaren brengt ze een bezoek aan een Foster Home. De zesjarige Terry herinnert zich nog dat Inez hem op tweejarige leeftijd achterliet op een straathoek. Het weerzien is moeizaam, maar Terry voelt zich hier verwaarloosd en hunkert naar aandacht. “Ghetto Inez”, zoals deze 22-jarige stoere, strijdbare kapster wordt genoemd, besluit Terry stiekem mee te nemen om samen in New York een nieuw leven op te bouwen. Na de nodige omzwervingen vinden ze jaren later hun eigen plekje en krijgt Inez een relatie met een ex-gedetineerde, die zich over Terry ontfermt. Wanneer Terry wil gaan studeren, dreigt zijn verleden bij de autoriteiten bekend te worden.

Vanaf de eerste scène oogt alles authentiek. Het is 1994 en de Twin Towers staan er nog. De kleuren, de kleren, de kapsels, het taalgebruik, de modegrillen, de gouden kettingen, de posters, de reclames, oldskool rap en hiphop, zelfs het populaire speelgoed en snoepgoed waant je terug in die tijd. Toch komt de film na de introductie van de twee hoofdpersonages aarzelend op gang en is het vervolg wat fragmentarisch. In het oog springen Inez’ interacties met haar omgeving, de verandering van het leven in Harlem en hoe burgemeester Rudy Giuliani in 2002 zijn ‘stop and frisk’-beleid aankondigt: de politie mag voortaan burgers en verdachten op straat fouilleren op wapens en drugs. Ook Terry krijgt ermee te maken.

A Thousand and One heeft raakvlakken met Oscarwinnaar Moonlight, bijvoorbeeld omdat het drie keer springt in de tijd met drie verschillende acteurs, die Terry spelen. In dit geval gaat dat ten koste van zijn karakterontwikkeling, hoewel Terry al die tijd een ingetogen persoon is. Inez ontplooit zich veel meer, in feite is haar intense verschijning en optreden verantwoordelijk voor het succes van de film. De onvermijdelijke apotheose is gelukkig niet al te sentimenteel.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

I Like Movies – Zielsverwanten
Ook deze Canadese film is geregisseerd door een vrouw, net als veertig procent van de films in Leiden dit jaar. Chandler Levack schreef zelf dit innemende portret van de zeventienjarige filmnerd Lawrence (Isaiah Lehtinen) in een provinciestadje die droomt van een toekomst als filmmaker. In I Like Movies vloeien drama en komedie soepel in elkaar over. De personages zijn uit het leven gegrepen en er zijn talrijke verwijzingen naar films, filmmakers en popcultuur.

We schrijven het jaar 2003 als Lawrence met zijn beste vriend Matt fragmenten van Saturday Night Live imiteert en grappige filmpjes maakt. Lawrence is alles wat een puber kan zijn: uitbundig, emotioneel instabiel, aandoenlijk en gevoelig. In zijn onverdroten liefde voor film vertoont hij narcistische trekjes. Lawrence is soms niet alleen grof tegen zijn alleenstaande moeder, maar ook tegen Matt, die hij fijntjes laten weten dat er een moment zal komen dat hun wegen zich zullen scheiden omdat zijn vriend film niet serieus genoeg neemt.

I Like Movies is een nostalgische trip in een tijd dat de diehard filmliefhebber graag rondhing in de videotheek. Om geld te verdienen voor een prestigieuze filmopleiding in New York (en om tien gratis films per week te kunnen kijken) neemt Lawrence een baan in een videotheek. Hij adviseert klanten op zijn bevlogen wijze en verzint een leuke actie. Lawrence weigert een breedbeeldversie van Shrek aan te prijzen; liever stort hij zich op de oeuvres van Paul Thomas Anderson en Stanley Kubrick. Ondertussen krijgt hij warme gevoelens voor manager Alana (Romina D’Ugo). Zij wilde graag actrice worden, maar haakte af na ongewenste intimiteiten op de werkvloer. Er ontstaat een speciale band tussen Lawrence en Alana.

Het is mooi dat het LIFF altijd oog heeft voor dit soort onafhankelijke producties, die je anders waarschijnlijk nooit zou zien. De videotheek mag dan wel een zachte dood zijn gestorven, het filmfestival is springlevend.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

Chronicles of a Wandering Saint – Wachten op de hemel
Een wel heel opvallende debuutfilm tijdens deze LIFF is Chronicles of a Wandering Saint van Tomás Gómez Bustillo. We maken kennis met een katholieke geloofsgemeenschap in een Argentijns plattelandsdorp. Hoofdpersoon is Rita (Mónica Villa: Wild Tales), die de plaatselijke kapel schoonmaakt, terwijl drie andere vrouwen onder het toezicht van de pastoor een lied instuderen. Rita is wat op zichzelf en zoekt een doel in haar leven, het liefst wil ze een heilige worden. In een hok van de kapel vindt ze een Mariabeeld, dat al jaren als vermist geldt. Samen met haar man neemt ze het beeld stiekem mee om het thuis op te knappen en het vervolgens prominent in de kapel te plaatsen. Een wonder is geschied en Rita leeft op. Hoewel. Niet lang daarna, als ze vrolijk achter het stuur zit en een techno-versie van Bryan Adams’ Heaven uit de boxen schalt, verliest Rita de macht over het stuur en rijdt ze pardoes het water in. Tot schrik van de kijker lijkt de film abrupt afgelopen, want de aftiteling begint te lopen. Dat is een flinke domper, want naast het mysterie van het Mariabeeld zag je weinig meer dan een droge registratie met wat droge humor. Nu moet je niet meteen de zaal uitlopen, maar wachten op het tweede, ronduit boeiende hoofdstuk van de film.

Rita komt thuis en ziet zichzelf op bed liggen. Wanneer ze haar dorpsgenoten nadert, beginnen die keihard te niezen, zodat ze geen contact met hen kan maken. Ze ziet de duivel op een brommertje en voert een conversatie met een lamp. Je vraagt je even af of de bedenkers van dit maffe plot misschien te veel van hallucinerende paddenstoelen hebben gesnoept. Maar je geduld wordt beloond, want langzaam ontvouwt zich een magisch-realistisch verhaal met satirische en poëtische trekjes, wonderlijke ontmoetingen en tot besluit een knappe technische vondst. Dan begrijp je pas hoezeer de twee episoden van deze hoogst originele film met elkaar verweven zijn.

Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).

29 oktober 2023

LIFF 2023 – Deel 2: Eigenzinnige einzelgängers
LIFF 2023 – Deel 3: Gecompliceerde liefdes
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps

MEER FILMFESTIVAL