LIFF 2023 – Deel 1:
Opvallende debuutfilms
door Cor Oliemeulen
We openen ons verslag van het Leiden International Film Festival 2023 met drie opvallende debuutfilms. In New York volgen we de bijzondere relatie van een jonge vrouw met haar zoon. We ontmoeten een aandoenlijke Canadese puber die filmregisseur wil worden en zijn op het Argentijnse platteland getuige van wonderbaarlijke gebeurtenissen.
A Thousand and One – Beschadigde mensen
A Thousand and One won de juryprijs op het Sundance, het grootste Amerikaanse filmfestival voor de onafhankelijke film. Dit debuut van A.V. Rockwell, vooral bekend van haar muziekvideo’s, volgt de levenswandel van Inez (Teyana Taylor). Na enkele problematische jaren brengt ze een bezoek aan een Foster Home. De zesjarige Terry herinnert zich nog dat Inez hem op tweejarige leeftijd achterliet op een straathoek. Het weerzien is moeizaam, maar Terry voelt zich hier verwaarloosd en hunkert naar aandacht. “Ghetto Inez”, zoals deze 22-jarige stoere, strijdbare kapster wordt genoemd, besluit Terry stiekem mee te nemen om samen in New York een nieuw leven op te bouwen. Na de nodige omzwervingen vinden ze jaren later hun eigen plekje en krijgt Inez een relatie met een ex-gedetineerde, die zich over Terry ontfermt. Wanneer Terry wil gaan studeren, dreigt zijn verleden bij de autoriteiten bekend te worden.
Vanaf de eerste scène oogt alles authentiek. Het is 1994 en de Twin Towers staan er nog. De kleuren, de kleren, de kapsels, het taalgebruik, de modegrillen, de gouden kettingen, de posters, de reclames, oldskool rap en hiphop, zelfs het populaire speelgoed en snoepgoed waant je terug in die tijd. Toch komt de film na de introductie van de twee hoofdpersonages aarzelend op gang en is het vervolg wat fragmentarisch. In het oog springen Inez’ interacties met haar omgeving, de verandering van het leven in Harlem en hoe burgemeester Rudy Giuliani in 2002 zijn ‘stop and frisk’-beleid aankondigt: de politie mag voortaan burgers en verdachten op straat fouilleren op wapens en drugs. Ook Terry krijgt ermee te maken.
A Thousand and One heeft raakvlakken met Oscarwinnaar Moonlight, bijvoorbeeld omdat het drie keer springt in de tijd met drie verschillende acteurs, die Terry spelen. In dit geval gaat dat ten koste van zijn karakterontwikkeling, hoewel Terry al die tijd een ingetogen persoon is. Inez ontplooit zich veel meer, in feite is haar intense verschijning en optreden verantwoordelijk voor het succes van de film. De onvermijdelijke apotheose is gelukkig niet al te sentimenteel.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
I Like Movies – Zielsverwanten
Ook deze Canadese film is geregisseerd door een vrouw, net als veertig procent van de films in Leiden dit jaar. Chandler Levack schreef zelf dit innemende portret van de zeventienjarige filmnerd Lawrence (Isaiah Lehtinen) in een provinciestadje die droomt van een toekomst als filmmaker. In I Like Movies vloeien drama en komedie soepel in elkaar over. De personages zijn uit het leven gegrepen en er zijn talrijke verwijzingen naar films, filmmakers en popcultuur.
We schrijven het jaar 2003 als Lawrence met zijn beste vriend Matt fragmenten van Saturday Night Live imiteert en grappige filmpjes maakt. Lawrence is alles wat een puber kan zijn: uitbundig, emotioneel instabiel, aandoenlijk en gevoelig. In zijn onverdroten liefde voor film vertoont hij narcistische trekjes. Lawrence is soms niet alleen grof tegen zijn alleenstaande moeder, maar ook tegen Matt, die hij fijntjes laten weten dat er een moment zal komen dat hun wegen zich zullen scheiden omdat zijn vriend film niet serieus genoeg neemt.
I Like Movies is een nostalgische trip in een tijd dat de diehard filmliefhebber graag rondhing in de videotheek. Om geld te verdienen voor een prestigieuze filmopleiding in New York (en om tien gratis films per week te kunnen kijken) neemt Lawrence een baan in een videotheek. Hij adviseert klanten op zijn bevlogen wijze en verzint een leuke actie. Lawrence weigert een breedbeeldversie van Shrek aan te prijzen; liever stort hij zich op de oeuvres van Paul Thomas Anderson en Stanley Kubrick. Ondertussen krijgt hij warme gevoelens voor manager Alana (Romina D’Ugo). Zij wilde graag actrice worden, maar haakte af na ongewenste intimiteiten op de werkvloer. Er ontstaat een speciale band tussen Lawrence en Alana.
Het is mooi dat het LIFF altijd oog heeft voor dit soort onafhankelijke producties, die je anders waarschijnlijk nooit zou zien. De videotheek mag dan wel een zachte dood zijn gestorven, het filmfestival is springlevend.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
Chronicles of a Wandering Saint – Wachten op de hemel
Een wel heel opvallende debuutfilm tijdens deze LIFF is Chronicles of a Wandering Saint van Tomás Gómez Bustillo. We maken kennis met een katholieke geloofsgemeenschap in een Argentijns plattelandsdorp. Hoofdpersoon is Rita (Mónica Villa: Wild Tales), die de plaatselijke kapel schoonmaakt, terwijl drie andere vrouwen onder het toezicht van de pastoor een lied instuderen. Rita is wat op zichzelf en zoekt een doel in haar leven, het liefst wil ze een heilige worden. In een hok van de kapel vindt ze een Mariabeeld, dat al jaren als vermist geldt. Samen met haar man neemt ze het beeld stiekem mee om het thuis op te knappen en het vervolgens prominent in de kapel te plaatsen. Een wonder is geschied en Rita leeft op. Hoewel. Niet lang daarna, als ze vrolijk achter het stuur zit en een techno-versie van Bryan Adams’ Heaven uit de boxen schalt, verliest Rita de macht over het stuur en rijdt ze pardoes het water in. Tot schrik van de kijker lijkt de film abrupt afgelopen, want de aftiteling begint te lopen. Dat is een flinke domper, want naast het mysterie van het Mariabeeld zag je weinig meer dan een droge registratie met wat droge humor. Nu moet je niet meteen de zaal uitlopen, maar wachten op het tweede, ronduit boeiende hoofdstuk van de film.
Rita komt thuis en ziet zichzelf op bed liggen. Wanneer ze haar dorpsgenoten nadert, beginnen die keihard te niezen, zodat ze geen contact met hen kan maken. Ze ziet de duivel op een brommertje en voert een conversatie met een lamp. Je vraagt je even af of de bedenkers van dit maffe plot misschien te veel van hallucinerende paddenstoelen hebben gesnoept. Maar je geduld wordt beloond, want langzaam ontvouwt zich een magisch-realistisch verhaal met satirische en poëtische trekjes, wonderlijke ontmoetingen en tot besluit een knappe technische vondst. Dan begrijp je pas hoezeer de twee episoden van deze hoogst originele film met elkaar verweven zijn.
Kijk hier waar en wanneer deze film draait (mits niet uitverkocht).
29 oktober 2023
LIFF 2023 – Deel 2: Eigenzinnige einzelgängers
LIFF 2023 – Deel 3: Gecompliceerde liefdes
LIFF 2023 – Deel 4: Franse apocalyps