Teacher, The

****

recensie The Teacher

Straf als ouders niet meewerken

door Cor Oliemeulen

Betrokkenheid van ouders bij hun kinderen op school is belangrijk. Het wordt anders als de lerares kinderen straft omdat hun ouders geen hand- en spandiensten verlenen. In het komische Slowaakse drama The Teacher leidt dat tot een bewogen ouderavond.

Bratislava, 1983. Op het eerste oog is Mária Drazdechová (formidabele rol van Zuzana Mauréry) een heel aardige en sympathieke vrouw. Als nieuwe lerares weet ze de kinderen direct te enthousiasmeren, echter haar nadere kennismaking met de scholieren is minder pedagogisch verantwoord. Iedereen mag zich voorstellen, maar vooral vertellen wat de ouders doen voor de kost. Met die wetenschap en door op impliciete wijze te schermen met beloning en straf lukt het Mária om ouders voor haar karretje te spannen. Zo wordt een vader die werkt als boekhouder op de luchthaven verzocht om taartjes te laten smokkelen naar Mária’s zus in Moskou. Een gratis bezoekje aan de kapper is de gewoonste zaak van de wereld.

The Teacher

Rake observatie van menselijk gedrag
De film van de Slovaakse regisseur Jan Hřebejk (vooral bekend van het komische oorlogsdrama Divided We Fall uit 2000) speelt zich af in de communistische nadagen van het toenmalige Tsjecho-Slowakije. Het kordate optreden van de lerares riekt naar onverbloemde machtsverstrengeling. Toch gaat het verhaal niet zozeer over de periode waarin het zich afspeelt, maar is het vooral een rake observatie van menselijk gedrag. Veel ouders voelen de druk van corruptie en de angst voor mogelijke represailles. Slechts een enkeling durft op te staan tegen manipulatie en onrechtvaardigheid.

De lichtvoetigheid van de premisse slaat om in grilligheid vanaf het moment dat een leerling met haar hoofd in de oven wordt aangetroffen. Dat noopt de directrice van de school om alle ouders van Mária’s klas op te trommelen en te stemmen of de lerares moet worden ontslagen. In de geest van het klassieke jurydrama 12 Angry Men (1957) ontstaat er tweedracht tussen twee groepen ouders, waarbij een meerderheid moet worden bereikt. Een rauwe gymleraar met losse handjes lijkt hierin de opstandige klasse te symboliseren, terwijl een onvermurwbare rechter namens de gevestigde orde van vriendjespolitiek de verhitte gemoederen probeert te sussen.

The Teacher

Intelligente montage
De claustrofobische setting van het klaslokaal met discussiërende en ruziënde ouders wordt vakkundig en intelligent afgewisseld door flashbacks van het klaslokaal met hun kinderen. Zo volg je uitstekend de geschiedenis en verbanden tussen een bepaald kind en zijn ouder(s) en zie je meer dan eens overeenkomsten in karaktereigenschappen tussen de generaties. Ook zijn er leuke schakelingen naar Mária’s bezoekjes aan ouders en wordt langzaam duidelijk wat de lerares allemaal op haar kerfstok heeft.

Het script van Petr Jarchovsky, vaste scenarist van regisseur Jan Hřebejk, is gebaseerd op zijn eigen jeugd en voelt levensecht. Net als het oproepen van de toenmalige atmosfeer middels vervlogen decors, warme belichting en kleurrijke kleding. Samen met het sterke spel van de goede cast maakt dit van The Teacher een graag geziene inzending op tal van internationale filmfestivals, zoals het Movies That Matter Festival in Den Haag. Een film met een finale, die sterker had gemogen maar op zijn minst een brede glimlach oplevert.
 

13 mei 2017

 
MEER RECENSIES