6 Amerikaanse klassiekers waarin een hittegolf voor heisa zorgt

Zes Amerikaanse klassiekers waarin een hittegolf voor opwinding zorgt

The-Hot-Spot

Als de mussen van het dak vallen, kun je beter rustig binnen blijven en een film kijken. In deze zes Amerikaanse klassiekers zorgt een hittegolf vervolgens voor een heleboel opwinding.

door Cor Oliemeulen

1. – The Seven Year Itch (Billy Wilder, 1955)

Als in Manhattan ‘s zomers de mussen van het dak vallen, gaan de vrouwen met de kinderen op vakantie en blijven de mannen achter om door te ‘werken’. Zo ook in deze onvervalste Billy Wilder-comedy, die vooral beroemd is geworden door Marilyn Monroe, die haar witte jurk laat opwaaien als ze op een luchtrooster van de metro staat. De film is veel meer dan dat iconische beeld: de sterke, grappige dialogen en leuke karakters vormen de opmaat voor nog meer onvergetelijke Wilder-klassiekers met als hoogtepunt The Apartment (1959).

In The Seven Year Itch speelt Tom Ewell de zakenman (een herhaling van zijn succesvolle rol op Broadway), die na zeven jaar huwelijk jeuk krijgt als hij ontdekt dat hij een nieuwe sexy buurvrouw heeft. Zijn amoureuze affaire speelt zich vooral af in zijn hoofd, terwijl Marilyn als zwoel dom blondje voor de nodige opwinding zorgt.

2. – Rear Window (Alfred Hitchcock, 1954)

Fotograaf Jeff (James Stewart) heeft zijn been gebroken en kijkt uit verveling naar buiten vanuit zijn appartement. Greenwich Village wordt geteisterd door een hittegolf en iedereen heeft de ramen en deuren wijd opengeslagen. Sommige mensen slapen op hun balkon, een pianist speelt een deuntje, een meisje doet balletpasjes tijdens het strijken en een man zorgt voor zijn bedlegerige vrouw. Vanuit zijn rolstoel volgt Jeff de activiteiten van zijn overburen, terwijl hij af en toe bezoek krijgt van zijn mooie vriendin Lisa (Grace Kelly).

Op een dag ontdekt Jeff dat de bedlegerige vrouw van tegenover is verdwenen en dat haar man rondloopt met een zaag, een stuk touw en een kist. We laten het graag aan ‘master of suspense’ Alfred Hitchcock over om van dit gegeven een bloedstollend avontuur te maken. Jeff lokt de overbuurman weg met een telefoontje, waarna Lisa in diens appartement poolshoogte gaat nemen. Dan ziet Jeff tot zijn grote schrik dat de man weer thuiskomt. Vanaf hier zit ook de kijker aan zijn stoel gekluisterd. Tijdloos spannend topamusement.

3. – In the Heat of the Night (Norman Jewison, 1967)

De gemoederen raken verhit in het duffe stadje Sparta, Mississippi waar de airco’s en ventilatoren overuren maken. Het met vijf Oscars bekroonde In the Heat of the Night was destijds vooral baanbrekend omdat men voor het eerst kon zien hoe een zwarte man direct een mep teruggeeft nadat een blanke hem heeft geslagen. Nog maar enkele jaren daarvoor had de blanke hem gewoon kunnen laten doodschieten.

De Afro-Amerikaan in kwestie is Virgil Tibbs (Sidney Poitier), die op het treinstation wordt opgepakt als verdachte van de moord op een zakenman uit Chicago die hier een fabriek wilde bouwen. Nadat blijkt dat Tibbs politieagent is, gespecialiseerd in moordzaken, wordt hij tegen de zin van de lokale politiechef Gillespie (een onvergetelijke Rod Steiger) belast met het onderzoek. Tibbs krijgt te maken met extreem racisme en ontsnapt een paar keer ternauwernood aan een lynchpartij van plaatselijke rednecks. Langzaam krijgt Gillespie wat respect voor zijn zwarte collega. In the Heat of the Night is een confronterende studie over vooroordelen (ook van Tibbs) en als misdaadmysterie geenszins gedateerd.

4. – Do the Right Thing (Spike Lee, 1989)

Op de warmste dag van het jaar lopen in een wijk van Brooklyn de raciale spanningen langzaam op tot een kookpunt. Sal (Danny Aiello) runt er al 25 jaar een goedlopende pizzatent en krijgt problemen met Radio Raheem die het niet kan uitstaan dat er binnen aan The Wall of Fame alleen maar Italiaans-Amerikaanse helden hangen, maar geen enkele zwarte grootheid. Het feit dat de jonge Afro-Amerikaan altijd rondloopt met een gettoblaster waaruit ‘Fight the Power’ van Public Enemy knalt, maakt de sfeer er niet beter op.

Spike Lee, die zelf ook een rol speelt, maakte met Do the Right Thing een van zijn beste en belangrijkste (cult)films. Aanvankelijk met de nodige knipogen schetst hij het straatleven – bijna choreografisch geënsceneerd, zonder belerend of drammerig te zijn – met mensen die verbaal met elkaar in de clinch liggen. Zo sneert Sals zoon Pino (John Turturro): “You gold-teeth-gold-chain-wearin’, fried-chicken-and-biscuit-eatin’, monkey, ape, baboon, big thigh, fast-runnin’, high-jumpin’, spear-chuckin’, three-hundred-sixty-degree-basketball-dunkin’ titsun spade Moulan Yan. Take your fuckin’ pizza-pizza and go the fuck back to Africa.” De vlam slaat in de pan als een zwarte jongen omkomt door politiegeweld.

5. – Barton Fink (Joel en Ethan Coen, 1991)

Een fantastische hoofdrol speelt John Turturro als de succesvolle maar bescheiden en verlegen toneelschrijver Barton Fink in de gelijknamige vierde speelfilm van Joel en Ethan Coen. Na de laaiende recensies van zijn Broadway-drama over visverkopers nodigt een Hollywood-producer hem uit om een filmscript te komen schrijven. Fink heeft zijn bedenkingen omdat hij alleen maar voor ‘de gewone man’ wil werken. Toch gaat hij de uitdaging aan en belandt in LA in een zelf gekozen eenvoudige hotelkamer waar de verstrengende hitte het behang van de muren krult. Het lukt hem maar niet een verhaal voor een tweederangs worstelfilm te schrijven.

Barton Fink is een typisch zwartkomisch Coen-drama, waarin satire en misdaad subtiel samenkomen. De sfeer wordt geleidelijk verontrustend vanaf het moment dat Fink de liefde ontdekt en kennismaakt met de huurder naast hem. Deze andere bekende Coen-acteur, John Goodman, speelt de rol die hem het best ligt: een luidruchtige, latent agressieve goedzak met een klein hartje. Hij wil Fink wel even helpen met zijn verhaal door samen wat worstelgrepen te oefenen en alcohol te nuttigen om hem uiteindelijk te inspireren tot een bloederig filmscript.

6. – The Hot Spot (Dennis Hopper, 1990)

In Texas kan het zo heet zijn dat er spontaan een gebouw in brand vliegt. Dat merkt Harry Maddox, die uit het niets in het dorp is opgedoken en een baan krijgt als autoverkoper bij George Harshaw. Als iedereen, ook de politie, naar de brand is vertrokken, wordt het ineens interessant om de plaatselijke bank te beroven. Maar voordat het zover is, stort Maddox zich in broeierige hartstocht met zowel de vrouw van Harshaw (Virginia Madsen) als diens medewerkster (Jennifer Connelly), en ontvouwt zich een romantisch misdaaddrama waarin iedereen elkaar probeert te belazeren. De lekkere soundtrack met John Lee Hooker en Miles Davis pas perfect bij het trage tempo.

Don Johnson was na zes seizoenen Miami Vice wereldberoemd geworden en gebruikte zijn zwierige zelfingenomenheid uitstekend in de rol van manipulerende mooie jongen Maddox. Het bleek zijn laatste grote wapenfeit. Dat geldt ook voor wijlen de regisseur Dennis Hopper die met The Hot Spot zijn tweede klassieker afleverde nadat hij in 1969 had gedebuteerd met het legendarische Easy Rider.

 

6 augustus 2014

 

Alle leuke filmlijstjes