Rare jongens, die aliens
door Bob van der Sterre
Doorways ♦ Luci Lontane ♦ El extraño caso del doctor Fausto
Natuurlijk, zegt de complotdenker, zijn er allang aliens onder ons. O ja, waar dan? Ze maken zich niet bekend, is dan het antwoord – in elk geval niet zoals in First Contact. Het kan ook anders. Drie obscure films waarin de aliens geen moeite hebben met hun aanwezigheid.
In Doorways (1993) zien we hoe ‘Cat’ plotseling op de aarde terechtkomt: midden op een snelweg. Niet zo handig. Dus belandt ze in een ziekenhuis.
Parallel universum
Dokter Mark beseft dat dit niet zomaar een patiënt is. Ze is bijvoorbeeld beresterk. En als hij even later bij de FBI is uitgenodigd en haar wapen ziet, weet hij het zeker. ‘Om dit te bedienen, moet je inktvishanden hebben.’
Cat is dus een alien. Eentje met een Frans accent ook nog. Ze ontsnapt en sleurt de dokter mee in het avontuur. Via een portal in de plee van een krottig gebouwtje leidt ze hem terug naar haar planeet… ook aarde! (Maar net even anders.) We zien dezelfde mensen. Ze doen ander werk dan op onze aarde.
Een mal gegeven, geënt op de theorie van parallelle universums. Je bent dus een alien en ook weer niet. Daar zijn ook mensen. En hier ook. Alleen zijn de mensen daar net even anders dan de mensen hier. En verloopt de geschiedenis net even anders. ‘Hoe oud was je toen het gebeurde?’ ‘Wat?’ ‘Die olieramptoestand in Australië natuurlijk.’ ‘O, die.’
Aardig idee, maar rommelige film en matig acteerwerk. De casting van Anne le Guernec als Cat is erg vreemd, met haar simpele alientaal in Frans accent, maar de hoofdrol van George Newbern is ook niet best. Het is praktisch cult. Het maanlicht en dan tellen met de vingers. ‘Twee… drie… vijf.’ ‘Je vergat vier.’ Vingers die elkaar strelen. Type fantasyfilm die zichzelf kwetsbaar opstelt en daardoor regelmatig belachelijk is. Kijk maar naar de Hells Angels op fietsen.
Opvallend is de aanwezigheid van een paar latere beroemdheden, zoals Robert Knapper (Carnivale, Cult en Twin Peaks: Return) als ex-alien-vriendje en Carey-Ann Moss, een paar jaar voor The Matrix, als partner van de dokter.
Wat is dan wel interessant aan deze film? Wel: het script is van… George R.R. Martin! De intussen superberoemde schrijver van The Game of Thrones had, als hij in 1993 had kunnen bevroeden hoe steenrijk hij later zou worden, deze film vermoedelijk links laten liggen (die hij ook nog produceerde).
Geen herinnering
Meer onhandige aliens zien we in Luci Lontane (Distant lights) uit 1987. Hier blijkt dat de aliens in een Italiaans stadje ineens het lichaam van recente overleden personen overnemen.
Dat merkt ook Barnardo Barnardi. Zijn zoontje zegt contact met zijn overleden moeder te hebben. Bernardo ziet zijn overleden vrouw in een of andere vage kelder, samen met een andere man die net is overleden. En die later opgepakt wordt omdat hij rauwe vis eet op een markt.
Bernardo raakt de kluts kwijt en zoekt naar de waarheid met vriendin Renata. Politie wil er ook meer van weten. Een auto-ongeluk. Silvia overlijdt voor de tweede keer. En Renata sterft ook.
De buitenaardse entiteit die Silvia bewoonde, bewoont nu Renata, en gaat bij Bernardo de vrouw spelen. Dus was ophangen (ze doet het steeds fout tot zijn ergernis) en lief zijn. Een kind op de wereld zetten. Bernardo is blij met haar aanwezigheid – ook al is ze dus eigenlijk een alien.
Ondertussen keren steeds meer aliens op aarde in lichamen van lijken. De politie en de dokter/burgemeester raken meer en meer de kluts kwijt. De oplossing: ze allemaal verzamelen en in een afgesloten ruimte douwen. Alleen: hoe weet je zeker dat iemand een alien is? Er is een check: ze hebben geen herinneringen.
Best aardige Italiaanse sciencefiction, had wel wat maffer gekund, maar in elk geval onderhoudend. Een remake van deze film zou goed passen bij onze tijd. Denk aan een fraaie scène dat ze waadt door een bad van blauw licht (The Neon Demon), het morbide en mysterieuze idee (Les revenants), of alle sombere toestanden (Dark). Voordeel: de 80’s muziek van Angelo Branduardi is toch al in de mode.
Tomas Milian speelt Bernardo Bernardi. Hij is ons drie jaar geleden ontvallen maar heeft als Amerikaans-Cubaans acteur in ontelbaar veel genrefilms gespeeld. Vooral westernfilms en keiharde misdaadfilms (Milano Odia, Roma A Mano Armata). Hij is ten onrechte totaal onbekend bij ons. Zijn biografie is de moeite van het lezen waard.
Hij zou Tomas Milian niet zijn zonder zijn hyperintense blikken. In het verhaal is zijn vrouw ook net overleden, dus het past hier. Laura Morante (La Stanza del Figlio) is trouwens ook best verdienstelijk als Laura.
Jongleren met Griekse mythen
In El extraño caso del doctor Fausto uit 1969 duikt de alien als een knappe dame op uit zee. Ze vertelt een verhaal, geen raadsel, zegt de voice-over specifiek, over waar ze vandaan komt.
Dr. Fausto ziet dat met een verrekijker. En dan ineens staat ze voor hem. ‘De sfinx.’ Dr. Fausto hoort stemmetjes zeggen dat hij de vrouw moet negeren maar dat kan hij niet. Ze is dan ook van een grote schoonheid.
Fausto wil wel een pact met de duivel sluiten om zijn leven wat vrolijker te maken. Figuren uit de ruimte bekijken hem en geven commentaar.
Que? zal het in 1969 in de filmzaal hebben geklonken. Je kunt het Faustverhaal nauwelijks pretentieuzer filmen dan regisseur, schrijver, acteur en verteller Gonzalo Suarez deed in 1969. Deze film is er zo een waarvan Suarez dacht: ik ga geen enkele concessie doen aan het publiek. Lekker jongleren met Griekse mythen. Mephistopheles, Heleen van Troje, enz.
Aan eigenzinnigheid dan ook geen gebrek. Je ziet een oud vrouwtje klappen terwijl een violist bij het hoofd van een vrouw speelt in een krappe ruimte behangen met lappen. Close-up van een giraffe. ‘Toen ontdekte hij dat de nek van de giraffe van de binnenkant groeide.’ Man doet radslagen op een dak. Faust voert vrouw sigaret. Mephistopheles tafeltennist minutenlang met alienvrouw.
In hun poging mysterieus te zijn, maken dit soort films letterlijk alles bevreemdend. Met een zwabberige cameravoering en maffe montage ziet alles er al snel suggestief uit.
Vooruit, er is ook wel wat te genieten: in de montage zit veel vrijheid en vrolijkheid (alleen al de tafeltennisscène). En zulke radicale eigenzinnigheid zie je niet elke dag. Iemand als David Lynch heeft deze film vast bij zijn favorieten staan. Wie zich sterk genoeg voelt, kan zelfs misschien genieten van deze film.
Moraal van het verhaal: aliens zijn rare snuiters maar mensen… nog veel vreemder.
11 april 2020
