****
recensie Blancanieves
Gepassioneerde ode
door Ralph Evers
Blancanieves, gebaseerd op het sprookje Sneeuwwitje, is geplaatst in het Andalusië van de jaren twintig van de vorige eeuw. De regisseur weet met prachtige cameravoering en een fijn oog voor detail een eigenzinnige hommage aan de stomme film na te laten.
Daarmee schotelt hij de kijker een prachtig gechoreografeerde film voor, waarin gotische invloeden, eigentijdse magie en opzwepende, doch melancholische flamenco als een matador vechten om de aandacht van de kijker.
Stierenvechten
Blancanieves is geplaatst in de stierenvechterwereld. De roemrijke matador Antonio komt op noodlottige wijze ten val. Wanneer hij bijkomt in het ziekenhuis verneemt hij dat zijn vrouw gestorven is tijdens de geboorte van zijn dochter Carmen. Hij huwt met zijn verzorgster Encarna (een fantastisch gemene Maribel Verdú), die vooral op het geld van Antonio uit is en voor wie Carmen een sta-in-de-weg is.
Pablo Berger komt met een eigen interpretatie van Sneeuwwitje, die zich laat vertalen naar de moderne tijd. In tegenstelling tot het sprookje kent het kwaad in deze bewerking meerdere gezichten. Niet alleen in de klassieke vorm van de gemene stiefmoeder, Encarna, maar ook in de meedogenloze ogen van de stier. Of de boosaardige lach van de ‘talentscout’, die de opmerkelijke talenten van Carmen (Sneeuwwitje) opmerkt en haar een wurgcontract laat tekenen. De simpele sprookjeswereld lijkt met de komst van de moderne tijd een flink stuk complexer geworden te zijn.
Metafoor
Blancanieves bedient zich niet van magie of fabeldieren. De effectiviteit van de film zit hem in de details en de creativiteit om zonder typische sprookjeskenmerken recht te blijven doen aan het sprookje. Wanneer Carmen verhuist naar een puissant landhuis, waar zij door Encarna opgesloten wordt in de kelder, raakt ze bevriend met een haan, Pepe. Deze ondeugende haan brengt met zijn capriolen Carmen op de voor haar verboden tweede verdieping. Op deze zolder, die symbool lijkt te staan voor het geweten, ontmoet Carmen haar vader. Gekluisterd aan zijn rolstoel – vul de interpretatie van het geweten zelf maar in – leert hij haar de fijne kneepjes van het matadorschap.
‘Houd te allen tijde je ogen op de stier gericht’, geeft haar vader haar mee als wijze les. Hiermee zegt hij zoiets als: verlies nimmer de puurheid van je eigen ziel uit het oog. Het centrale thema in het sprookje Sneeuwwitje is de puurheid van de ziel. Sneeuwwitje is de schoonste van het land en roept daarmee de toorn van haar stiefmoeder op zich. Het gebruik van zwartwit beelden en de accentuering van het donkere en het lichte is een uiterst effectieve manier om de tegenstelling tussen goed en kwaad te benadrukken.
Hommage
Blancanieves weet ondanks ‘concurrentie’ van eerdere Sneeuwwitje-films als Snow White and the Huntsman en Mirror, Mirror, alsmede de stomme filmhit van vorig jaar, The Artist, te overtuigen. Dit komt door de acteerprestaties, de sterke cameravoering en de prachtige muziek. De film zit vol verwijzingen naar de bloeitijd van de stomme film. De zes dwergen lijken zo uit de film Freaks van Tod Browning weggelopen en de verdrietige eindscène doet denken aan de hoogtijdagen van de expressionistische Duitse films van de jaren ’20.
21 juli 2013