Lobster, The

****

recensie  The Lobster

Sardonisch sprookje vol geïnspireerde gekkigheid

door Ashar Medina

Regisseur Yorgos Lanthimos maakt na zijn eerdere films Dogtooth en Alps wederom gebruik van een bizarre premisse om een parabel te schetsen over interpersoonlijke relaties en de menselijke conditie in het algemeen. Het resultaat is verbluffend.

The Lobster speelt zich af in een nabije, dystopische toekomst waarin iedereen bij wet verplicht is een partner te hebben. Singles zijn in deze wereld de nieuwe paria’s, en worden niet alleen met de nek aangekeken maar ook daadwerkelijk gearresteerd en vervolgd. Als straf worden alle alleenstaanden in een hotel geplaatst waar ze 45 dagen de tijd krijgen om een geschikte partner te vinden in een van de andere ‘gasten’. Lukt dit niet, dan worden ze door de meedogenloze hotelleiding getransformeerd in een dier naar keuze. Dat dan weer wel.

Recensie The Lobster

Absurd Realisme
Zoals de premisse al doet vermoeden is The Lobster geen makkelijke film. Lanthimos zet zijn absurde arena echter zo integer neer dat het nooit ongeloofwaardig aanvoelt. Dit komt vooral doordat het verhaal wordt gedragen door personages die, hoe krankzinnig hun situatie ook moge zijn, bloedserieus omgaan met hun misère. In deze bevreemdende wereld volgen we namelijk David – neergezet door een verrassend ingetogen Colin Farrell – die in de openingsscène wordt verlaten door zijn vrouw. In het hotel doet de zwijgzame David zijn best om tussen de even wanhopige vrouwen iemand te vinden die het met hem kan uithouden.

Net als David zijn de andere hotelgasten stuk voor stuk gemankeerd; sommigen hebben een fysieke handicap, anderen zijn mentaal gebroken door de stress die komt kijken bij het zoeken naar een metgezel. Hierdoor zijn de personages niet alleen herkenbaar en hilarisch in hun tragiek, het maakt hun angst uiterst inleefbaar. Het gaat niet om het feit dat ze in een dier veranderen als ze falen, het gaat om de verlammende vrees eenzaam oud te worden zonder iemand om van te houden. Het is net de wereld die wij kennen, wat een absurde sfeer creëert die gek genoeg ‘echter’ aanvoelt dan het gepriegel op datingapps als Tinder en OkCupid.

Happy Single
In Dogtooth draaide het nog om één enkel wereldvreemd gezin, waarvan de kinderen angstvallig werden afgeschermd van de grote boze buitenwereld. In Alps volgde Lanthimos rouwende nabestaanden en de groep acteurs die werden ingehuurd als stand-in voor hun overleden geliefden. The Lobster is niet alleen groter qua schaal, de opzet is ook larger than life. Zo kunnen de gasten die moeite hebben met de onpersoonlijke paringsdans extra dagen winnen in het hotel door te jagen op een groep singles die zich heeft afgesloten van de maatschappij, en onderduikt in het bos.

Deze groep (geleid door ijskonijn Léa Seydoux) lijkt een vrijgevochten stel rebellen, maar zij zijn ironisch genoeg net zo rigide als de samenleving die zij verwerpen. Binnen deze groep is het namelijk expliciet verboden om onderling romantische genegenheid te tonen of, erger nog, verliefd te worden. Gebeurt dit wel dan moeten de tortelduifjes letterlijk hun eigen graf graven. Dit is uiteraard een tikkende tijdbom, die richting het einde van de film op hartverscheurende wijze tot ontploffing komt.

Recensie The Lobster

Human Nature
De universele thematiek van The Lobster wordt ingenieus verbeeld door de rebellen in een schitterende, natuurrijke omgeving te plaatsen, en dit in scherp contrast te brengen met het klinische, onpersoonlijke hotel waaruit David probeert te ontsnappen. Het lijkt een wereld van verschil, maar Lanthimos maakt ons duidelijk dat we uiteindelijk van binnen allemaal hetzelfde zijn en hetzelfde willen.

Zonder al te veel te verklappen komt David op een zeker punt in contact met de rebellen en raakt hij goed bevriend met een van hun leden, gespeeld door een ijzersterke Rachel Weisz. Het roept bij hem de vraag op of hij wel gelooft in echte liefde en – nog veel belangrijker – of het wel voor hem is weggelegd. Iets wat de mens zich tot het einde der tijden zal blijven afvragen. Dit maakt The Lobster een sardonisch sprookje dat ons een venijnige spiegel voorhoudt, maar waar tegelijkertijd heel hard om gelachen kan worden. Een knappe prestatie.

 

18 oktober 2015

 

MEER RECENSIES