****
recensie The Hobbit: An Unexpected Journey
Genot voor Tolkien-fan
door Karina Meerman
Overvol spektakel dwingt tot vergelijkingen met de vorige trilogie, maar The Hobbit heeft ook zijn eigen verhaal. De dwergen zijn geen komische noten en Gandalf is een kick-ass tovenaar in deze bijzonder rijke film.
Waar te beginnen met het recenseren van The Hobbit… Met de wetenschap direct weer thuis te zijn in Midden-Aarde? Met vergelijkingen met The Lord of the Rings? Met literaire verwijzingen naar het kinderboek van J.R.R. Tolkien uit 1937? Of misschien gewoon met het verhaal?
Het verhaal
In een hol onder de grond woonde een hobbit… Bilbo is een huismus van een hobbit, die door tovenaar Gandalf wordt verleid tot een avontuur. Nou ja verleid, overdonderd is misschien een beter woord. Een collectief van dwergen valt zijn huis binnen en plundert zijn voorraadkast. Maar deze dwergen zijn geen komische noten, het zijn stoere kerels die hun rijk proberen terug te veroveren van de draak Smaug. Dit enorme monster heeft hen verdreven uit hun thuisland Erebor en bewaakt de gouden schat die ooit de rijkdom was van het dwergenvolk. Berooid en thuisloos dolen ze door Midden-Aarde, tot prins en krijger Thorin Eikenschild besluit zijn rijk terug te veroveren. Slechts dertien dwergen gaan met hem mee – en een onwillige hobbit. Hun avontuur naar de Eenzame Berg voert hen langs gevaarlijke aardmannen, orks, tovenaars en wargs. En Bilbo ontmoet Gollem (hoogtepunt!) en vindt een gouden ring, waarvan niemand weet hoe belangrijk die is.
Weer thuis
Zodra de eerste noten klinken, zijn we weer thuis in Midden-Aarde. We kennen het lieflijke Hobbitstee, de oogverblindende landschappen onderweg, de magische personages. Er zijn talloze overeenkomsten met The Lord of the Rings en dat moet natuurlijk ook, want dit is de voorgeschiedenis. Maar dat maakt het erg lastig om onbevangen te kijken. Terwijl een deel van het brein de draden van het grote verhaal aan elkaar probeert te knopen en vergelijkingen maakt, moeten we bedenken dat The Hobbit ook een eigen film is. Een film van bijna drie uur, met alle ruimte voor lange gesprekken, zijlijnen, achtervolgingen en pittige gevechten. Want The Hobbit is misschien een kinderboek, in dit avontuur is niet alles leut en kinderlol: voldoende aardmannen, orks en wargs in dit verhaal en speculaties over een duistere macht die groeiende is.
De personages
Martin Freeman (Sherlock, Hitchhiker’s Guide to the Galaxy) speelt de jonge Bilbo. Regisseur Peter Jackson noemt hem de ultieme Engelsman en vond hem daarom zo geschikt voor de rol. Freeman is subtiel en heeft iets charmant neurotisch. Het duurt daarom ook vrij lang voor hij zijn plek vindt in het bonte gezelschap van drinkende, rokende krijgers. (Ja ja, 2012 en alle helden roken en drinken. Top.) We zien een zestig jaar jongere Gandalf (Ian McKellan), die veel beter overweg kan met paard en zwaard dan zijn oudere versie. Ook andere bekenden zijn strakker, energieker en minder grijs. Zelfs Gollem (Andy Serkis) ziet er beter uit. Hij is nog niet zo verbitterd en we begrijpen Bilbo prima, wanneer hij zijn belangrijkste beslissing neemt. Maar de echte held van het verhaal is Thorin Eikenschild (Richard Armitage), gefrustreerde zoon van een gevallen koning, leider van een verloren volk. Hij blijft een dwerg, qua lengte, maar in karakter heeft hij het formaat van de vrij onsmakelijke Goblin Koning (Barry Humphries).
De film
Hoe maakte Peter Jackson een trilogie van een redelijk dun kinderboek? Door al het materiaal van Tolkien door te spitten en toe te voegen, niet alleen uit In de Ban van de Ring, maar ook de Silmariliën, de bijlagen en epilogen. The Hobbit is dus meer dan een luchtig verhaal waarin een hobbit onverwacht met dertien dwergen op stap gaat om goud te stelen van een draak. Het is een uitbreiding van het universum dat neergezet is in de eerste trilogie, maar zich afspeelt voor het verhaal dat we al kennen. Dat maakt van The Hobbit een hele rijke film, waar Tolkien-fans van zullen genieten, maar die voor anderen wellicht te dichtbevolkt is met schijnbaar nutteloze informatie. We worden heen en weer geslingerd tussen ernst en komedie, tussen rust en avontuur, tussen praten en doen. We leren een heel groot gezelschap kennen en dat kost altijd tijd. En wanneer komt verdorie die draak nou eens echt in beeld?!
Wie van Midden-Aarde houdt, moet The Hobbit: An Unexpected Journey gaan zien. Natuurlijk. Ga vooral naar de 3D-versie in de bioscoop want de beelden zijn spectaculair en de muziek is weer prachtig. Maar probeer je hoofd thuis te laten en de analyses stop te zetten. Dompel jezelf onder in de wereld van Jackson en Tolkien en laat je meenemen op avontuur.
11 december 2012